Skupština Crne Gore je i dalje najtransparentniji parlament na Zapadnom Balkanu, pokazali su podaci Regionalnog indeksa otvorenosti, koji sprovodi Centar za demokratsku tranziciju (CDT) i više nevladinih organizacija (NVO) iz regiona.
Zamjenica izvršnog direktora CDT-a Milena Gvozdenović rekla je da Skupština Crne Gore zadovoljava 87,7 odsto postavljenih kriterijuma otvorenosti.
“Nakon nje slijedi Državni zbor Slovenije sa 73,62 odsto, Sobranje Sjeverne Makedonije sa 71,56 odsto, Hrvatski sabor sa 63,07 odsto, Narodna skupština Srbije sa 59,02 odsto i Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine (BiH) sa 56,98 odsto ispunjenih kriterijuma otvorenosti”, navela je Gvozdenović.
Ona je dodala da je, kada su u pitanju Srbija i BiH, mjerena otvorenost parlamenata i na nivou pokrajina i entiteta.
“Pa je tako Narodna skupština Republike Srpske ispunila 42,37 odsto indikatora otvorenosti, Parlament Federacije BiH 37,29 odsto (Dom naroda 41,07 odsto, Predstavnički dom 33,52 odsto) dok je Skupština Autonomne Pokrajine Vojvodina ostvarila rezultat od 32,34 odsto”, kazala je Gvozdenović.
Prema riječima Gvozdenović, i pored toga što je najbolje ocijenjena u regionu po pitanju transparentnosti, Skupština Crne Gore ostaje talac interesa i ambicija političkih partija koje je čine, usljed čega je u više navrata bilo problema u pogledu efikasnosti obavljanja njene kontrolne uloge i ispunjavanja evropskih zadataka.
“Smatramo da Skupština, pored administrativne transparentnosti, mora poboljšati transparentnost donošenja političkih odluka”, kaže se u saopštenju.
Gvozdenović je rekla da najava da skupštinska većina neće podržati usvajanje zakona koji prethodno nijesu usaglašeni na kolegijumu predsjednika stranaka, što je po medijskim navodima dio koalicionog sporazuma, ne uliva nadu da će se stvari odvijati u tom pravcu.
“Ukoliko zaista bude tako rađeno, postoji značajan rizik da se skupštinske rasprave zamijene raspravama na kolegijumu, što će se negativno odraziti na ionako inferioran položaj parlamenta u odnosu na vladu”, dodala je Gvozdenović.
Pored toga, kako je navela, to bi bio i najdirektniji udar na predstavničku ulogu parlamenta do sada.
“Jer ako ovo postane praksa poslanici i poslanice prestaju da budu predstavnici građanki i građana, već oni koji striktno rade i “dižu ruke” u parlamentu za interese partija”, kazala je Gvozdenović.
Ona je rekla da se nadaju da novi saziv parlamenta želi, ipak, da uvede drugačije prakse rada.
Gvozdenović je navela da je Skupština dobila pozitivne ocjene zbog pružanja mogućnosti građanima za praćenje sjednica parlamenta i njenih radnih tijela uživo putem YouTube platforme i Parlamentarnog TV kanala.
Ona je rekla i da su na sajtu Skupštine dostupni izvještaji o radu te institucije.
Gvozdenović je tu navela podatke o poslanicima i njihovim mjesečnim primanjima, evidencije o prisustvu poslanika na sjednicama odbora i plenumu, listinge glasanja i mnoge druge informacije značajne za praćenje rada Skupštine.
Ona je dodala da je značajan dio podataka dostupan u otvorenom formatu.
“Međutim, izostalo je objavljivanje nekih veoma važnih dokumenata za analizu i praćenje rada parlamenta, poput plana zakonodavnog rada i godišnjeg izvještaja o javnim nabavkama Skupštine”, ukazala je Gvozdenović.
Ona je rekla da je Skupština krajem 2021. godine pokrenula mehanizam e-peticija, čime je postala prva zemlja u regionu koja na taj način omogućava građanima da se uključe u proces predlaganja zakona.
“Ipak, od momenta uvođenja e-peticija do danas, Skupštini je upućeno ukupno 16 inicijativa od čega su svega dvije dobile šest hiljada neophodnih potpisa podrške”, kazala je Gvozdenović.
Kako je navela, iako je Skupština donijela komunikacionu strategiju za promociju e-peticija, navedeni podaci, ipak, ukazuju da taj mehanizam nije dovoljno vidljiv i poznat javnosti.
“Portal e-peticija omogućava i online podnošenje predstavki i pitanja poslanicima, međutim do sada nijedno pitanje nije upućeno članovima parlamenta tim putem”, rekla je Gvozdenović.
Ona je podsjetila da Zakon o Skupštini, uprkos najavama, nije izrađen ni u prošlom sazivu parlamenta.
Regionalni indeks otvorenosti, osim CDT-a, sprovode NVO iz regiona - Partneri Srbija, Metamorfozis fondacija, Zašto ne?, Gong i Danas je nov dan uz podršku Nacionalne zadužbine za demokratiju.
Bonus video:
