Predsjednik Skupštine Andrija Mandić preuzeo je nadležnost Vlade, koja isključivo može da pregovara o korišćenju crnogorskog dijela međugraničnih voda rijeke Trebišnjice i Bilećkog jezera, ocijenio je ekonomski analitičar Dejan Mijović.
“Naša Vlada, nažalost, to ne čini već dopušta da te vode preko 30 godina besplatno koriste naši susjedi Bosna i Hercegovina i Hrvatska”, rekao je Mijović “Vijestima”, komentarišući sastanak Mandića sa predstavnicima elektroprivreda Crne Gore i Republike Srpske (RS), Opštine Nikšić i grada Trebinja, na temu korišćenja hidropotencijala Bilećkog jezera, koje se jednim dijelom nalazi na teritoriji Crne Gore.
Sastanak je održan u Skupštini Crne Gore, o čemu je javnost obavijestio Kabinet predsjednika parlamenta. Sastanku kod Mandića prisustvovali su njegove partijske kolege - predsjednik Odbora direktora Elektroprivrede Crne Gore (EPCG) Milutin Đukanović i predsjednik Opštine Nikšić Marko Kovačević, kao i generalni direktor Elektroprivrede RS Luka Petrović i gradonačelnik Trebinja Mirko Ćurić.
Mijović smatra da pregovarajući sa predstavnicima RS, predsjednik Skupštine Crne Gore poručuje da se on solidariše sa rukovodstvom tog entiteta koje tvrdi da država BiH ne postoji, a koje nema nikakvu nadležnost nad državnim granicama i međugraničnim vodama.
“Tim gestom on istovremeno daje za pravo namjeri čelnika RS (Milorad) Dodika da odvoji RS od BiH ako ova i dalje bude insistirala na svom pravu da postoji i raspolaže državnim granicama i vodama. Time dodatno potpiruje regionalne tenzije umjesto da radi na njegovom pomirenju i evropskim integracijama kao što tvrdi”, kazao je Mijović.
Da predsjednik Skupštine daje sebi mnogo veća ovlašćenja nego što su mu Ustavom određena, smatra i poslanik Socijaldemokrata (SD) Branislav Nenezić.
“Očigledno je da gospodin Mandić ima zajedničke političke mentore i marketing savjetnike kao i predsjednik države (Jakov) Milatović, jer i jedan i drugi daju sebi mnogo veća ovlašćenja nego što su im Ustavom određena. Tako se može okarakterisati prisustvo predsjednika parlamenta na sastanku predstavnika opštine Nikšić, grada Trebinja, predstavnika EPCG i Elektroprivrede RS, a vezano za korišćenje hidropotencijala Bilećkog jezera”, kazao je Nenezić.
S obzirom na to da je, kako je kazao, Mandić nosio kravatu, riječ je o “zvaničnoj posjeti”, samo se postavlja pitanje u kojem svojstvu.
Na to pitanje “Vijestima” nijesu odgovorili iz Skupštine.
Prema Poslovniku Skupštine, nadležnosti predsjednika parlamenta su da saziva sjednice Skupštine i predsjedava, da se stara o primjeni Poslovnika, o organizaciji rada Skupštine, o blagovremenom i usklađenom radu radnih tijela, o prijemu i posjeti stranih delegacija i funkcionera, zatim da odlučuje o službenom putovanju poslanika u inostranstvo, ako troškovi padaju na teret sredstava Skupštine, potpisuje akte Skupštine i “vrši i druge poslove predviđene Ustavom, zakonom i Poslovnikom”.
Na sastanku sa predstavnicima RS je, kako je saopšteno iz Skupštine, apostrofirano da se što prije pronađe rješenje kako bi se dio voda koje se nalaze u Bilećkom jezeru, a pripadaju Crnoj Gori, kao i koncesije u vidu zemljišta koje je potopljeno za potrebnju izgradnje samog jezera, valorizuju u korist Crne Gore, a prvenstveno opštine Nikšić.
Bilećko jezero od 1968. godine snabdijeva električnom energijom BiH i Hrvatsku, kroz hidroenergetski sistem Trebišnjica, odnosno hidroelektrane Trebinje 1, Trebinje 2, Dubrovnik 1 i Čapljina. Iako oko 40 odsto vodotoka dolazi iz Crne Gore, a oko petina površine jezera je na njenoj teritoriji, Crna Gora do danas nije dobila naknadu ni za jedan kilovat sat (KWh) električne energije iz ovog sistema.
Crnogorske vlasti su nekoliko puta pokretale to pitanje, ali nijesu istrajavale u njegovom rješavanju, prepuštajući da taj značajan potencijal u potpunosti koriste BiH i Hrvatska.
Bivša, 42. Vlada premijera Zdravka Krivokapića, dok je bila u tehničkom mandatu u martu 2022. godine (nepovjerenje joj je u parlamentu izglasano 4. februara) usvojila je informaciju o valorizaciji voda Bilećkog jezera i formirala ekspertski tim. Nekoliko mjeseci prije toga su u okviru EPCG formirali radni tim, koji se bavi tim pitanjem.
“Mandić neformalno može da zamoli Dodika da ubrza isplatu naknade”
Mijović kaže da ako je već htio da pomogne, Mandić je to mogao samo učiniti u neformalnom svojstvu i to kao predsjednik Nove srpske demokratije koja ima odlične odnose sa Dodikovom strankom (Savez nezavisnih socijaldemokrata - SNSD).
“Ovoga je mogao zamoliti da utiče na Elektroprivredu RS da ubrza isplatu pravične naknade za tridesetogodišnje nezakonito korišćenje crnogorskih voda za proizvodnju električne energije, ali ne gradu Nikšiću već državi Crnoj Gori kojoj te vode pripadaju”, rekao je Mijović.
Time se, kako dodaje, problem sveobuhvatnog korišćenja međugraničnih voda za privredne i civilne namjene ne bi riješio, ali bi predstavljao dobru osnovu za dalje pregovore o ovom složenom problemu.
“Nadajmo se da je to bila namjera predsjednika Skupštine i da će on potvrditi da je njegova stvarna želja da se ubrzaju pregovori između Crne Gore i BiH o korišćenju voda Trebišnjice i Bilećkog jezera, kao i da će on uspjeti da ubijedi gospodina Dodika da prihvati nadležnost BiH da o tome pregovara sa Crnom Gorom i formira odgovarajuću međudržavnu komisiju na koju se godinama čeka”, kazao je Mijović.
Bonus video:
