Cilj uticaja Srbije u Crnoj Gori je promjena Ustava i formiranje države nacija, odnosno ukidanje građanske države po makedonskom modelu.
To je danas u Podgorici saopštio analitičar Digitalnog forenzičkog centra (DFC) Marko Banović, na okruglom stolu na kom je prezentovana studija te organizacije “Neraskdive veze ili geopolitička strategija”.
U njoj su prikazani uticaji Srbije na Crnu Goru posredstvom političkih organizacija, pojedinaca, crkve, medija, kulturno obrazovnih institucija i drugih organizacija.
"Posebno su se isticali politički predstavnici Srbije koji nisu krili da je popis od ključnog značaja", ocijeno je on.
Banović je istakao da je u studiji posebna pažnja posvećena popisu stanovništva u Crnoj Gori, koji je održan krajem prošle godine.
“Miješanje Srbije posebno je vidljivo prilikom političkih i društvenih dešavanja kao što su popis i izbori. Indikativan primjer su lokalni izbori u Nikšiću kada su bili prisutni članovi vladajuće partije iz Srbije”, kazao je.
Banović je koristio fenomen Overtonovog prozora da objasni fenomen uticaja Srbije u Crnoj Gori.
"Prije svega, moram objasniti fenomen Overtonovog prozora. On predstavlja raspon ideja koje javnost smatra prihvatljivim za debatu. Širenje ovog prozora predstavlja koncept ideja koji opisuje proces usađivanja prethodno nezamislivih društvenih i političkih ideja u svijest jednog društva. One na taj način prlaze put od radikalnihi neprihvatljivih do prihvatljivih za debatu. Na posljednjem koraku, ove ideje postaju društvene norme, uredbe ili zakoni. Studija koju predstavljamo prikazuje na koji način srpski proksiji šire Overtonov prozor", kazao je on.
Prema Banovićevim riječima, osnova za kontinuirano miješanje Srbije u unutrašnje prilike Crne Gore predstavljaju njene zvanične strategije, a to su "Deklaracija o proglašenju odnosa između otadžbine i rasejanja" i "Strategija o očuvanja odnosa Srba i dijaspore i Srba u regionu", a dodao je i da je Rusija usvojila slične strategije kada su u pitanju njeni odnosi sa zemljama susjedima.
Banović je podsjetio na nekoliko slučajeva kojim potkrepljuje svoje tvrdnje.
"Nedavno smo mogli čuti predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika koji je u crnogorskom parlamentu kazaod a je stvaranje 'srpskog sveta' fantastična ideja. Takođe, imali smo jednog od predstavnika srpskih stranaka u Crnoj Gori koji je u jednoj od najgledanijih emisija na televiziji otišao korak dalje i rekao da 'svi oni koji se protive ideji stvaranja srpskog sveta, u suštini su zaštitnici organizovanog kriminala', kao i slučajeve da crnogorski funkcioneri odlaze u srpski parlament da podnose izvještaj srpskim parlamentarcima i slučaj proslave, nedavni slučaj proslave Dana državnosti Srbije u Pljevljima sa kog se mogla čuti poruka da je Crna Gora srpska država, kao i slučaj da u kabinetu predsjednika Skupštien stoji narodna zastava Srbije", kazao je on i dodao da su sve te ideje "do nedavno bile nezamislive".
Kako je ocijenio, Srpska pravoslavna crkva (SPC) predstavlja ključni instrument srpske države.
"Njene jurisdikcije se protežu izvan njenih granica, a izjednačavanje srpstva i pravoslavlja je vrlo pogodna okolnost”, ocijenio je Banović i dodao da su vrijednosti koje ona promoviše kolektivizam, ksenofobija i antizapadni narativ.
On je saopštio da se djelovanje SPC u Crnoj Gori zasniva na revizionizmu i da se crkva “protivi evroatlantskim integracijama”, a da “Srbija koristi SPC kao Rusija Rusku pravoslavnu crkvu”.
"Interesantan segment koji smo obradili u studiji je odnos koji Beogradska patrijaršija ima prema svom ogranku u Crnoj Gori nakon smrti mitropolita Amfilohija. On je, zbog svog enormnog uticaja ne samo u Crnoj Gori, već u kompletnom pravoslavnom stanovništvu, imao veliku dozu nezavisnosti u svom radu. Njegovi stavovi često su se razlikovali od stavova patrijaršije. Nakon njegove smrti, imali smo ukidanje episkopskog savjeta, a mitropolitu Joanikiju su ukinute titule koje je imao Amfilohije", kazao je Banović ocijenivši da je to "pokazatelj da "Beograd ne želi da dopusti bilo kakvu autonomiju u Crnoj Gori, čak i kada su u pitanju srpske organizacije".
Banović je istakao da “SPC pruža ideološku matricu raznim organizacijama koje su krajnje desničarske”.
Kako je dodao, pored velikog uticaj medija u srpskom vlasništvu u Crnoj Gori, “ne treba zanemariti uticaj medija iz Srbije koje su pod režimskom kontrolom, prije svega tabloida i pojedinih televizija”.
Banović je kazao da su najčitaniji tabloidi iz Srbije objavili više od 40.000 članaka koji targetiraju Crnu Goru.
On je dodao da su se u studiji bavili i "fokusom srpskih proksija na društveno obrazovni sektor" i naveo primjere "smjene više od 160 direktora škola u jednom danu, ali i kontinuiranog obračuna novih vlasti sa Fakultetom za crnogorski jezik i književnost".
Menadžer za komunikaciju Atlantskog savjeta Crne Gore je podsjetio na izjavu srpskog istoričara Čedomira Antića da "u Crnoj Gori treba formirati srpski entitet po uzoru na Republiku Srpsku".
Odgovarajući na pitanje funkcionera Demorkatske partije socijalista zašto nema državnih službenika, Banović je rekao da se "ne bi upuštao u špekualcije, ali da se radi o politički neisplativoj temi".
Odgovarajući na pitanje novinara "Vijesti", Banović je istakao da vlast prije 30. avgusta smatra najodgovornijom za trenutno stanje, jer nije uradila dovoljno na "cilju zaštite u hibridnoj aktivnosti".
Činjenicu da, po istraživanjima, veliki udio građana želi da se Crna Gora pridruži EU, ali takođe značajan broj njih smatra da EU širi devijantno ponašanje Banović objašnjava stavom da "građani vjerovatno žele da slobodno putuju, besplatno studiraju i imaju veća primanja, ali se zanemaruju vrijednosti poput vladavine prava, jednakosti...".
Bonus video:
