Skupštinski Odbor za sveobuhvatnu izbornu reformu treba da proširi djelovanje, kako bi se izborni sistem što efikasnije zaštitio od stranih uplitanja, smatraju u Centru za demokratsku tranziciju (CDT).
Kako su rekli iz te nevladine organizacije (NVO), građani su tokom izbornih procesa u proteklih osam godina mogli svjedočiti nedozvoljenim stranim uticajima u Crnoj Gori.
Iz CDT-a su naveli da je jedan od zaključaka njihove analize “Inostrani uticaji na izborni proces u Crnoj Gori 2016-23. godine” da je neophodno da se država suoči sa tom prijetnjom, koja podriva demokratske institucije.
Oni su kazali da se inostrano miješanje u izborne i demokratske procese opisuje kao skup različitih i promjenjivih praksi, mješavina dezinformacija, političkog finansiranja, strateškog oglašavanja, otkupa kritične infrastructure.
Inostrano miješanje u izborne i demokratske procese, kako su dodali iz CDT-a, opisuje se i kao sajber-napad, pritisak na istraživače, postavljanja kvazi NVO-a, korišćenja trol mreža za podsticanje destruktivne rasprave tamo gdje bi trebalo da bude orijentisana na rješenja.
„Sve ovo se, u manjoj ili većoj mjeri, dešavalo tokom izbornih ciklusa i predizbornih kampanja od 2016. godine pa do posljednjih izbora”, navodi se u saopštenju CDT-a.
Oni su rekli da su građani mogli svjedočiti političkim uticajima, kampanjama u kojima se očigledno trošilo više novca nego što je prijavljivano, a čije porijeklo seže i do inostranih kompanija, ili krugova bliskih političkim elitama iz okruženja.
Navodi se da su građani svjedočili medijskim kampanjama iz inostranstva koje su imale za cilj uticaj na izborne procese, kao i širenju dezinformacija i jasnom i potpuno vidljivom uplitanju vjerskih zajednica.
Iz CDT-a su podsjetili da su se u više navrata i za više različitih partija iznosile sumnje i optužbe da se finansiraju nelegalno i iz izvora koji su van države, a da nijedan od tih slučajeva nije do kraja rasvijetljen.
„Nije rasvijetljeno ni zbog čega su bivši sportisti, javni i partijski funkcioneri iz drugih država redovno dolazili u opštine gdje se održavaju izbori”, kaže se u saopštenju.
Dodaje se da su optužbe za sumnjive donacije partijama posredstvom NVO-a ostale neistražene, kao i činjenice da su pojedine partije prostor u crnogorskim medijima zakupljivale preko posrednika iz inostranstva.
U saopštenju se navodi da je očigledno miješanje različitih lidera iz država okruženja, što kroz izjave, što kroz postizborne donacije opštinama, ostalo bez ozbiljnog objašnjenja.
Iz CDT-a su rekli da je bez objašnjenja ostala i konstantna otvorena podrška vjerskih zajednica pojedinim kandidatima i partijama, koja je, kako su naveli, išla do toga da se sveštenici pojavljuju u predizbornim spotovima.
„Da bi se, prije svega, suočila sa stranim uplitanjima i uticajima na izbore, neophodno je da Skupština Crne Gore, po uzoru na Evropski parlament, formira Odbor za praćenje stranih uticaja, što je CDT predlagao u više navrata”, kaže se u saopštenju.
U CDT-u smatraju da je neophodno da Odbor za sveobuhvatnu izbornu reformu proširi djelovanje, kako bi aktivno rješavao i problem nedozvoljenog stranog uticaja.
„CDT je sa partnerima predložio Odboru za sveobuhvatnu reformu izbornih zakona da proširi svoj mandat kako bi se izborni sistem što efikasnije zaštitio od stranih uplitanja”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je krajnje vrijeme i da inicijativa za formiranje Odbora za praćenje stranih uticaja, za koju je veliki broj poslanika obećao podršku, dođe na dnevni red parlamenta.
Bonus video: