Ministarstvo odbrane i Vojska Crne Gore (VCG) neće više sprečavati nadležne organe da uklone bespravno postavljenu spomen-ploču na objektu nekadašnjeg logora u Morinju.
To proizilazi iz odgovora koje su “Vijesti” dobile iz resora na čijem je čelu Dragan Krapović (Demokrate), na pitanje - zbog čega Ministarstvo i VCG već dvije godine sprečavaju spovođenje u djelo naloga Uprave za inspekcijske poslove (UIP) da se tabla ukloni s nekad aktivnog vojnog objekta.
“Ministarstvo odbrane, odnosno ministar Krapović je više puta javnosti kazao da, iako se ne slaže ni s načinom ni s natpisom postavljene spomen-ploče na objektu u Morinju, u nadležnosti našeg resora nije uklanjanje iste. Po nalazima nadležnih inspekcija, spomen-ploča postavljena je suprotno zakonu. Objekat u Morinju obezbjeđuje Vojska, kao i svaki drugi vojni objekat, po naređenju načelnika Generalštaba. Međutim, VCG neće sprečavati nadležne državne organe da sprovode zakon i rade svoj posao”, rekli su “Vijestima” iz Ministarstva.
Vojnici koji čuvaju objekat po naredbi načelnika Generalšta VCG Zorana Lazarevića, do sada su u nekoliko navrata spriječlili komunalne inspektore i komunalne policajce da uđu u krug tog objekta i s jednog od potpornih ziodova uklone tablu koju su 10. oktobra 2022. godine postavili tadašnji ministri vanjskih poslova Ranko Krivokapić (SDP) i odbrane Raško Konjević (bivši funkcioner SDP-a) sa svojim hrvatskim kolegama, ministrom vanjskih poslova Gordanom Grlić Radmanom (HDZ) i ministrom hrvatskih branitelja Tomom Medvedom (HDZ).
Njima je tada na ceremoniji otkrivanja ploče, koja na sporni način tretira istorijske okolnosti 1991. kad je država Crna Gora bila nesumnjivi učesnik agresije na Hrvatsku, a ploča u tom kontekstu spominje samo “velikosprsku agresiju”, podršku dao i tadašnji crnogorski ministar bez portfelja Adrijan Vuksanović (HGI).
U tadašnjim vojnim skladištima u Morinju u jesen 1991. funkcionisao je tzv. sabirni centar za ratne zarobljenike s dubrovačkog ratišta u kom su bili zatočeni brojni zarobljeni pripadnici hrvatskih snaga koje su branile Konavle i Dubrovnik od pljačkaškog naleta crnogorskih rezervista u uniformama JNA, kao i mnogi hrvatski civili s te teritorije. Crnogorsko pravosuđe je prije nekoliko godina donijelo više osuđujućih presuda protiv bivših stražara u tom sabirnom centru, konstatujući da su oni počinili krivična djela ratnih zločina jer su tukli i zlostavljali zatočenike.
Odsjek za inspekciju za zaštitu kulturnih dobara i kulturne baštine UIP je konstatovao da je spomen-tabla postavljena “bez dokumentacije koja dokazuje da se predmetna ploča nalazi u Programu spomen-obilježja koji usvaja Skupština opštine Kotor, niti da postoji saglasnost Vlade Crne Gore jer se radi o događaju za koji nije proteklo propisanih 50 godina od momenta nastanka”.
Stoga je državna inspekcija 18. oktobra 2022. donijela rješenje o uklanjanju spomen-table i obavezala Opštinu Kotor da ga sprovede u djelo. Međutim, intervenciju Komunalne inspekcije i Komunalne policije Kotora 24. oktobra spriječila je Vojska, čiji pripadnici od postavljanja spomen-table, čuvaju do tada potpuno napušteni bivši vojni objekat.
Vojnici koji 24-sata dnevno čuvaju zaključanu kapiju na ulazu u kompleks i koji su do sada u više navrata spriječili intervenciju Komunalne inspekcije i Komunaklne policije, to čine po naredni načelnika Generalštaba. Naredba po kojoj uniformisani i naoružani vojnici 24 sata moraju obezbjeđivati napušteni nekadašnji vojni objekat u kome nema struje, vode, ni elementarnih uslova za život, izdata je dok je na čelu Ministarstva bio Konjević, ali ni do danas nije ukinuta, iako su se od tada promijenila još dva ministra odbrane - Filip Adžić kao koordinator resora (GP URA) i aktuelni ministar Krapović.
“Tokom velikosprske agresije na Hrvatsku, ovdje je bio logor takozvani Centar Morinj (3. 10. 1991. - 18. 8. 1992.) za zatočene hrvatske civile i branioce. Sjećamo se zločina počinjenih da bi se osramotili ime i duh Crne Gore. Izražavamo žaljenje za sve patnje koje su proživjeli zatočeni. Da se nikada ne ponovi!”, tekst je na spomen-tabli.
Zbog toga što nisu uspjeli da je uklone i ispoštuju nalog koji im je izdala inspekcija, Uprava je izrekla novčane kazne Opštini Kotor i donedavnom njenom predsjedniku Vladimiru Jokiću (Demokrate), ali je ona naložio da ih lokalna uprava ne plati, kao što ni sam nije platio tu kaznu.
“Država u liku tri tadašnja ministra u Vladi je bez znanja lokalne uprave i protivno zakonu, prvo postavila spomen-ploču u Morinju, a potom je ista ta država u liku UIP-a donijela rješenje o uklanjanju nezakonito postavljenog spomen-obilježja i naredila Opštini Kotor da ga sprovede u djelo i ukloni ploču. Onda je ista ta država u liku Vojske Crne Gore tražila da se ploča ne uklanja i višekratno spriječila Komunalnu inspekciju i Komunalnu policiju Opštine Kotor da u djelo sprovedu rješenje UIP o uklanjanu bespravno postavljenog obilježja. Zbog toga mi ni ne pada na pamet da dobrovoljno platim ovu kaznu”, kazao je tada Jokić “Vijestima”.
Osnovno državno tužlaštvo (ODT) u Kotoru je u avgustu prošle godine odbacilo krivičnu prijavu protiv Krivokapića i Konjevića radi postvaljanja spomen-ploče. Krivičnu prijavu protiv njih Specijalnom državnom tužilaštvu podnijela je Uprava, čiji je postupajući inspektor utvrdio da su Krivokapić i Konjević u oktobru 2022. protivzakonito postavili spomen-tablu. Inspekcija je tvrdila da su Krivokapić i Konjević izvršili krivično djelo iz člana 411a Krivičnog zakonika, koji se odnosi na povredu i nedozvoljeno podizanje spomen-obilježja.
Nekadašnje vojno skladište Morinj još od 2006. nije aktivni vojni objekat. Tada je proglašeno neperspektivnim i suvišnim za potrebe VCG i stavljeno na raspolaganje Ministarstvu finansija koje gazduje državnom imovinom za dalju valoriozaciju. Na pitanje da li je i kada Ministarstvo formalno od Vlade ili Ministarstva finansija ili Ministarstva urbanizma, prostornog planiranja i državne imovine zatražilo vraćanje u posjed nekadašnjeg vojnog objekta, i ako da, zašto je to traženo, iz resora kojim rukovodi Krapović “Vijestima” nije precizno odgovoreno, kao ni na pitanje koja koja je trenutno namjena ovog objekta za koju ga koristi Ministarstvo, a koja bi opravdavala dvadesetčetvoročasovno prisutvo vojne straže u njemu.
“Bivše vojno skladište ‘Morinj’ predstavlja lokaciju kojom upravlja Ministarstvo. Ova lokacija je tokom 2014. bila predložena za valorizaciju putem privatnog javnog partnerstva, ali do valorizacije nije došlo iz razloga što nije bilo zainteresovanih partnera za njenu valorizaciju. Uzimajući u obzir činjenicu da je predmetna lokacija i dalje lokacija kojom upravlja Ministarstvo, u cilju sprečavanja devastacije vrši se njeno obezbjeđenje od strane Vojske, a upotreba Vojske u ovom cilju definisana je odlukama načelnika Generalštaba”, rekli su.
Ministarstvo: Vojska neće sprečavati nadležne da rade svoj posao
Iz Ministarstva nisu precizno odgovorili “Vijestima” zbog čega oni i VCG do sada nisu dozvolili sprovođenje u djelo rješenja inspkecije za uklanjanje spomen-table, odnosno da prokomentarišu da li ovakvo ponašanje Ministarstva doprinosi funkcionisanju institucija sistema i vladavini prava.
“Objekat u Morinju obezbjeđuje VCG, kao i svaki drugi vojni objekat, po naređenju načelnika Generalštaba. Međutim, VCG neće sprečavati nadležne državne organe da sprovode zakon i rade svoj posao”, kažu iz resora odbrane.
Bonus video:
