Kako vrijeme bude odmicalo, opoziciona Demokratska partija socijalista (DPS) biće sve manje nepoželjan partner drugim strankama, a nije nemoguće ni da je vladajući Pokret Evropa sad (PES) jednog dana, u zavisnosti od razvoja političkih prilika, uvede u vlast kao zamjenu konstituentima nekadašnjeg Demokratskog fronta (DF).
To proizilazi iz odgovora koje je “Vijestima” dao metodolog i profesor Fakulteta političkih nauka (FPN) u Beogradu Miloš Bešić, na pitanja do kad će DPS biti “zabranjeno voće”, odnosno nepoželjan saveznik partijama koje su ga smijenile s vlasti 2020. godine i dijelu onih koje su u međuvremenu nastale, te koliki je rok trajanja narativa o nesaradnji sa strankom Danijela Živkovića.
Ti politički akteri spočitavaju DPS-u prvenstveno to da se nije stvarno “reformisao” i “očistio” svoje redove od kompromitovanih funkcionera, odnosno da njime i dalje upravlja dugogodišnji bivši šef te partije Milo Đukanović.
Iako je prošle sedmice izgledalo da je DPS nadomak tome da se vrati na vlast u glavnom gradu kroz aranžman s Pokretom za Podgoricu (PzPG) bliskom šefu države Jakovu Milatoviću, to se nije desilo jer se PzPG ubrzo potom dogovorio o saradnji s vladajućim strankama s državnog nivoa, s kojima je i do sada upravljao Podgoricom.
Kako su “Vijesti” pisale, spekulisalo se da jedan odbornik PzPG-a nije za saradnju s najjačom opozicionom partijom, a bez njegovog glasa politički subjekt blizak Milatoviću nije mogao napraviti koaliciju s DPS-om.
Stoga se otvara pitanje o tome da li je u Podgorici rečeno jedno od posljednjih “ne” DPS-u, imajući u vidi da taj narativ gubi upotrebnu vrijednost, između ostalog, jer su vladajuće partije naslijedile mnoge loše prakse DPS-a.
Iako tvrdi da će Živkovićeva stranka sve manje biti neprihvatljiva za saradnju, Bešić napominje da niko ne može projektovati kad će njena “nepoželjnost” preći granicu da je s njom moguće i prihvatljivo napraviti postizborni savez. Navodi da će “neprihvatljivost” saradnje s DPS-om zavisiti od nekoliko faktora. Prvi je, kaže, unutrašnji kapacitet DPS-a da se dalje mijenja.
“Da imaju kadrovsku obnovu, drugačiji nastup i da prave neku vrstu distance u odnosu na onu prošlost koja ljude podsjeća na DPS koji oni ne žele”, objašnjava Bešić.
Đukanović se u aprilu 2023, nakon poraza od Milatovića na predsjedničkim izborima, povukao s partijskog trona, na kom je bio 25 godina. Na poziciji ga je naslijedio Živković, ali uprkos tome, neki politički akteri tvrde da Đukanović i dalje vlada iz sjenke. Iz DPS-a odbijaju te ocjene, poručujući da se nijedna druga stranka nije reformisala koliko oni.
Živković je u četvrtak u emisiji “Načisto” na Televiziji “Vijesti”, saopštio da će u Statutu DPS-a, koji bi trebalo da bude izmijenjen na kongresu partije u januaru, biti definisano i pitanje počasnog predsjednika DPS-a, i da je on za to da Đukanović dođe na tu funkciju.
DPS-u politički protivnici zamjeraju i to što ne priznaje greške iz prošlosti i ne distancira se od svojih ljudi koji su bili prepoznati kao akteri afera i loših praksi. Umjesto toga, hapšenja visokih funkcionera iz vremena njihove vladavine nazivaju “osvetom” novih vlasti i “progonom neistomišljenika”, napadajući Specijalno tužilaštvo i čelnika te institucije Vladimira Novovića.
Bešić kaže da je drugi faktor od kog će zavisiti eventualna saradnja s DPS-om, to kako će se kretati izborni rezultati te stranke i njenih nekadašnjih dugogodišnjih koalicionih partnera.
“Ne može se isključiti da će DPS osvojiti solidan broj glasova ili dovoljan da na nekim nivoima može da formira vlast”, dodaje on.
DPS je trenutno na vlasti u nekim opština, između ostalog, u Baru i Bijelom Polju. Vlast na lokalu počeli su da gube nakon poraza na izborima 30. avgusta 2020, na kojima je srušena njihova tridecenijska vladavina. Krajem aprila 2022. podržali su formiranje vlade Dritana Abazovića, da bi je srušili nakon 113 dana.
Treći faktor od kog će zavisiti “neprihvatljivost” DPS-a je, prema riječima Bešića, ponašanje vlasti koja je alternativa toj stranci, odnosno da li ona isporučuje rezultate, dok su četvrti i posljednji, dodaje, odnosi između “anti-DPS partija”.
“Što su veći njihovi sukobi, to je veća mogućnost povratka DPS-a na vlast”, konstatuje sagovornik.
Vladajuće stranke sukobljavale su se više puta za godinu i dva mjeseca koliko postoji izvršna vlast na čijem je čelu Milojko Spajić (PES). Početkom godine “zategli” su se odnosi PES-a i Demokrata zbog kadrovanja u sektoru bezbjednosti, zbog čega su Demokrate bile tužile Vladu Upravnom sudu. Primjer nesaglasja u izvršnoj vlasti su i nedavni verbalni ratovi na relaciji bivši DF - potpredsjednik Vlade Nik Đeljošaj. Posljednji slučaj su sporenja u izvršnoj vlasti o pitanju da li treba da bude smijenjena direktorica podgoričke Gimnazije “Slobodan Škerović”, Biljana Vučurović. Funkcioneri i pojedinci bliski Spajiću i PES-u tvrde da Vučurović treba da dobije otkaz, dok bivši DF insistira da ona ostane na funkciji.
Bešić ocjenjuje da mu nije nezamislivo da Spajić i PES jednog dana, ako nekadašnji DF bude previše “zatezao” zbog nekih pitanja, odluče da ga “zamijene” u vlasti DPS-om.
On navodi da je, nakon parlamentarnih izbora 2023, šef Vlade “bio u dilemi da li da napravi vlast sa Živkovićevom partijom ili koalicijom “Za budućnost Crne Gore” (ZBCG)”, odnosno bivšim DF-om. Dodaje da savez s nekadašnjim DF-om “ima svoju cijenu”.
“I u nemaloj mjeri, ukoliko ta koalicija bude i dalje insistirala na nacionalističkim pitanjima, biće sve manje poželjni za građanske partije, uključujući i PES. Ukoliko koalicija ZBCG nastavi s nacionalističkom agendom i eventualno je radikalizuje, to ih udaljava od PES-a, i PES približava DPS-u”, konstatuje Bešić.
Bivši DF zagovara izmjene Ustava kako bi srpski jezik postao službeni, te uvođenje dvojnog državljanstva sa Srbijom kroz izmjene Zakona o crnogorskom državljanstvu.
Živković: Neki nemaju hrabrosti da odu s DPS-om
Na pitanje zašto su neki politički akteri spremni da izvrše “političko samoubistvo” prije nego da naprave savez s DPS-om, Danijel Živković je u emisiji “Načisto” odgovorio da je razlog tome što pojedini “nemaju hrabrosti”.
“Jesmo li mi postavljeni u geto da treba da se zapitamo - zašto neće sa nama? Zato što nemaju hrabrosti, nemaju petlje da prekrate i da kažu - ‘mi želimo funkcionalnu gradsku upravu koja će vladati četiri godine”, poručio je Živković, govoreći o događajima u vezi sa formiranjem vlasti u glavnom gradu.
NE PROPUSTITE
Bonus video:
