Sve što se dešava oko “državnog udara” i Marovića u javnosti Srbije i Crne Gore izaziva dosta zbunjenosti, ali je utisak da postoje tajni dilovi između vlasti dvije države koji dobro funkcionišu, ocjena je srpskih analitičara.
Uprkos ocjenama premijera Duška Makovića da su odnosi “najbolji u posljednjih 20 godina” i srpskog predsjednika Aleksandra Vučića da je Crna Gora „partner i prijatelj”, činjenice ukazuju da to, na nivou ozbiljnih država, ne odgovara stvarnosti.
Prvo je Vučić rekao da su bezbjednosti organi Srbije došli do nepobitnih dokaza da su na teritoriji te države pripremane različite ilegalne aktivnosti za teritoriju Crne Gore, uključujući i stalno praćenje Mila Đukanovića. Naveo je da je dobra vijest što u to nisu upleteni političari iz Srbije i Crne Gore, da su neka lica privedena i da se nalaze u Beogradu, te da postoji element inostranosti.
Nakon nekoliko dana Srbija je navodno dozvolila da glavni ruski bezbjednjak Nikolaj Patrušev nakon iznenadne posjete vrati u Moskvu špijune za koje se sumnja da su bili upleteni u udar, pri čemu su mediji spekulisali da je riječ upravo o Eduardu Šišmakovu i Aleksandru Popovu.
Vučić je potom, u kratkom vemenskom periodu, u tri navrta primio Andriju Mandića. Lider Nove je nedavno u Skupštini Srbije zatražio da nadežni skupštinski odbor sasluša pripadnike BIA u vezi sa “državnim udarom”. Mandić je tada naveo da iz razgovora sa Vučićem zna da srpski bezbjednjaci nemaju nikakvih dokaza u vezi sa bilo kojim političarem u Crnoj Gori da je umiješan u udar, a iskoristio je piliku i da mu se zahvali na 3,4 miliona eura koje je Srbija dala za Srpsku kuću u Podgorici.
“Logično je da Vučić primi Mandića kako bi pokazao da, kao premijer i predsjednik, brine o Srbima u regionu, iako nedavo nije podržao Milorada Dodika kada je u pitanju organizaciju referendum jer je zvaničan stav Srbije da podržava cjelovitu BiH. Koliko je Srbija pomogla Đukanoviću, stvarno ili ne, u toj priči oko državnog udara prilično je nejasno, ali je činjenica da nije bilo varničenja između dvije države”, kaže analitičar Aleksandar Popov.
Mandić je prije neki dan u Beogradu organizovao konferenciju za novinare Odbora za odbranu crnogorskih poslanika na kojoj se požalio da se “ne osjeća prisustvo” srpske ambasade u Crnoj Gori. Gost na konferenciji je bio poslanik Đorđe Vukadinovć, jedan od najvećih kritičara Vučića.
Od buke izazavne “državnim udarom” skoro se i zaboravilo na aferu sa Svetozarom i Milošem Marovićima. Marovića mlađeg, koji je dobio srpsko državljanstvo, skoro niko više ni ne pominje, dok je sapunica sa bivšim predsjednikom SCG nastavljena raspisivajem potjernice, ali nema daljih informacija da li je traženo izručenje.
Popov kaže da to sa Marovićima ostaje u sferi nagađanja. “Imate više paradoksa u priči o odnosima Srbije i Crne Gre. Prvo je za vrijeme (Vojislava) Koštunice i referenduma o nezavisnosti Crna Gora bila 'kvazi država'. Onda je bilo stalnih incidenata - oko dvojnog državljanstva, popisa stanovništa 2011. gdje je
Srbija optužena za miješanje, oko Strategije o djaspori u kojoj se traži da Srbi u Crnoj Gori budu konstitutivni narod - i sve to za vrijeme vlasti demokrata koji su iz iste porodice socjalističkih partija kao i DPS. Sada, za vrijeme vlasti naprednjaka, dolaze te izjave o najboljim odnosima”, primjećuje Popov.
Pri tome, bivši radikali ne zamjeraju Podgorici priznanje kosovske nezavisnosti, niti njen stav o prijemu Kosova u Unesko. Dio medija odavno navodi da je dogovor o formiranju i finansiranju SNS-a napravio Tomislav Nikolić sa Stankom Subotićem Canetom u prisustvu Mila Đukanovića u pariskom “Ricu”, da bi kasnije dio tog paketa postao i Vučić. Francuski obavještajac Arno Danžan za “Newsweek” Njusvik” je nedavno djelimično potvrdio istinitost ovih navoda.
“Opšti utisak je da su odnosi Srbije i Crne Gore dobri. Slučajevi državni udar i Marović ukazuju na to da vjerovatno postoje tajni dilovi između dvije vlasti, nevidljivi, ali koji dobro funkcionišu”, zaključio je Popov.
Politička legenda kakvih je bilo i ranije
Sve što se dešava oko državnog udara i Marovića je tipična politička legenda kakvih je bilo dosta u odnosima između Crne Gore i Srbje, od dvije kraljevske porodice pa naovamo, ocijenio je profesor Zoran Stoiljković.
“Odnosi vlasti i različitih interesnih grupa između dvije države su uvijek bili nejasni. Ne zaboravite da je Crna Gra posljenjih decenija bila omiljena destinacije naše opozicije i osoba iz Srbije optuženih za različita krivična djela. U ovoj priči oko državnog udara niko nema interesa da dođe do istine, sem možda Mandića i sve se svodi na nivo političkog spinovanja, kao što je često bilo i u nekim ranijim situacijama”, kazao je Stoiljković.
Bonus video:
