Nevidljivi čovjek” Ralfa Elisona jedan je od najznačajnijih američkih romana 20. vijeka. U njemu su opisana razočaravajuća i, nerijetko, groteskna iskustva jednog siromašnog crnca, čija sudbina kritički osvjetljava američko društvo iz središnjih decenija 20. vijeka. Knjigu je preveo Predrag Šaponja, a izdavač je Agora.
Okosnica ovog djela prati životnu priču jednog crnca koji živi pod zemljom, u rupi osvjetljenoj ukradenom strujom. Kroz tekst provijava snažna rasna tema - metafora o “nevidljivosti” ukazuje na ljude koji, zaslijepljeni predrasudama, ne vide čovjeka onakvog kakav jeste. Amerika se u ovom romanu pokazuje kao zajednica koja svojim građanima ne nudi trajne ideale, niti obezbjeđuje institucije kroz koje bi oni bili ostvareni. U romanu je naglašena snažna problematika rasnog identiteta: metafora “nevidljivosti” označava optiku američkog građanstva koje, zaslijepljeno rasnim predrasudama, odbija da na autentičan način vidi i da u sopstvene krugove integriše crnačko stanovništvo. Ovu priču o studentu sa crnačkog koledža na jugu, koji biva protjeran i bježeći u Njujork, dospijeva u vrtlog politike i rasnih nemira pisac izdiže iznad ravni pojedinačnog i lokalnog, opisujući doživljaj života modernog čovjeka 20. vijeka.
Odmah po objavljivanju, knjiga “Nevidljivi čovjek” je dočekana sa pozitivnim prikazima u najuglednijim književnim glasilima. Sol Belou, na primjer, prepoznao je u “Nevidljivom čovjeku” “briljantnu individualnu pobjedu, dostignuće koje dokazuje da i među našim savremenicima ima istinskog herojskog kvaliteta”, dok su drugi kritičari roman odmah označili kao klasika XX vijeka. U anketi magazina “Tajm”, ovaj roman nedavno je uvršten među 10 najboljih romana napisanih na engleskom jeziku između 1923. i 2005. godine, a 2014 godine u Americi je obilježen vijek od rođenja Ralfa Elisona. Ralf Elison (1914-1994) predstavlja jednu od najneobičnijih pojava u modernoj američkoj književnosti, budući da se sav njegov literarni opus sastoji samo od jedne jedine knjige, a to je upravo roman “Nevidljivi čovjek”, objavljen prvi put 1952. godine, a naredne godine za njega je dobio Nacionalnu književnu nagradu (National Book Award). Elison je afroamerički pisac rođen u Oklahomi. Studirao je kompoziciju na Univerzitetu Taskegi u Alabami.
U Njujork dolazi 1937. da bi studirao vajarsto, upoznaje pisca Ričarda Rajta i postaje saradnik brojnih književnih časopisa i aktivista ljudskih prava. Tokom Drugog svjetskog rata Elison je služio u trgovačkoj mornarici. Za života ovaj pisac je objavio još samo dvije zbirke eseja (“Sjenka i čin” i “Odlazak na teritoriju”). Zbirka priča “Let kući” i roman “Juneteenth” izašli su u Njujorku. Elison je preminuo u Njujorku 1994. godine.
Bonus video:
