Čuveni tekst Hajnera Milera iz 1977. godine često u pozorištu služi kao osnova za miksovanje ili dopunjavanje sa drugim tekstovima i temama. U konkretnom slučaju predstave Narodnog teatra iz Bitole, taj miks se pravi sa, najkraće rečeno, glumačkim pričama o životu u savremenoj Makedoniji. Naravno, sve to se listom može primeniti na većinu ostalih državica iz ovog tranzicionog dela svijeta.
Od tema tu su opsesija sportskim uspjesima, građevinska mafija, direktori izmišljenih vladinih agencija, rasizam prema Albancima, konzervativnost...
“Hamletmašina” je tekst koji uvijek nudi mogućnosti za različita poigravanja, a njegova snaga i brutalnost čini ga posebno zgodnim za preispitivanje politike i nasilja, (represivnih) kulturnih obrazaca, itd. U predstavi Andraša Urbana, Milerov tekst se kombinuje i smjenjuje sa tekstom napravljenim u saradnji sa dramatruškinjom Biljanom Krajčevskom i glumcima, baš kao što i glumci iz scena koje slijede Milerove riječi, uskaču u scene rađene kao navodno privatne.
Normalno, u pitanju je manipulacija, koja se čak ni ne skriva; odnosno i kada se odvija “privatni” plan, u glumačkoj igri se zadržava visok stepen performativnosti. To je ujedno i odličan ključ za igranje novonastalog teksta predstave, sastavljenog od psovki, međusobnih prozivanja, svađa što ličnih što političkih, koji funkcioniše kao urnebesna politička satira.
Sve to ima puno blistavih momenata, ali se među njima izdvaja, da je tako nazovemo, scena žena na plaži, u kojoj se u ushićenom maniru pričanja o najlepšim, luksuznim i fenomenalnim iskustvima, zapravo smjenjuje niz priča o ponižavajućim situacijama na granicama i u inostranstvu, redovima za vize, pasoškim kontrolama.
Ipak, kulminacija se dešava u sceni u kojoj do iznemoglosti gledamo velike svađe glumačkog ansambla: ko je kako došao u pozorište i preko kakve veze, ko je s kim spavao i kakve su mu seksualne preference, ko se prodavao za šta...
Ovakve svađe i međusobnog vrijeđanja pozorišnog svijeta se nijedan reality na televiziji ne bi postidio, pa i ova scena tako biva svojevrstan autoironičan komentar koji demaskira navodnu uzvišenost visokokulturnih institucija.
Glumački ansambl je sasvim kompaktan, posvećen i precizan. Kroz predstavu se neprestano smjenjuje niz snažnih scena, koje su upakovane precizno i visokoestetizovano u najboljem Urbanovom maniru.
Scenografija Valentina Svetozareva slijedi tu estetizaciju, i pride je svedena i funkcionalna (limeni zid koji se može dijeliti i sklanjati po potrebi), dok muzika Silarda Mezeija na momente kontrapunktira, a na momente boji atmosferu.
Kada se sve to skupi, Andraš Urban je uspio da dobije “i jare i pare”, odnosno ubojitu političku predstavu par ekselans, koja je umjetnički i estetski u potpunosti zaokružena. Ovaj jednoipočasovni horor o balkanskim državicama je tako najblistaviji trenutak FIAT-a do sad.
Večeras ”Stolice” i “ Elektra ” Makedonskog nacionalnog teatra iz Skoplja
Pretposljednjeg dana Festivala internacionalnog alternativnog teatra FIAT 2015, u takmičarskoj selekciji naći će se dvije predstave, obje nastale u Makedonskom nacionalnom teatru: “Stolice” i “ Elektra ”.
Predstava “Stolice”, nastala po djelu Ežena Joneska, reditelja Damjan Čitkuševa biće izvedena u 18 sati u sali DODESTA-a. Scenografiju i projekciju potpisuje Sergej Svetozarev, kostime Melani Dimitrovska. Igraju Driton Vejseli i Blagica Dimitrovska.
Zvanična takmičarska selekcija festivala zatvara se predstavom “ Elektra ”, nastalom u produkciji Makedonskog nacionalnog teatra i reditelja Andrij Žoldaka. Predstava je nastala po motivima grčkog mita o Elektri, dramski tekst, režiju i dizajn svjetla potpisuje Andrij Žoldak, scenografiju Andrij Žoldak i Lukas Noll, kostimografiju Lukas Noll i Dan Žoldak, kompozitor je Sergej Patramanskij, a asistent režije Nikola Kimovski. Igraju: Darja Rizova, Aleksandar Gjorgioski, Zvezda Angelovska, Nikola Aceski, Slavisha Kajevski, Borche Nachev, Zvezda Angelovski, Aleksandar Mihajlovski, Anastasija Tashkovska, Mihaela Nikoloska i Arna Shijak.
U okviru segmenta Montenegro Art Gerila u 22 sata u Kuslevovoj kući biće prikazan film “Folkolin 500mg” NVO Oni momci. Režiju potpisuju Nemanja Dragović i Boško Purić, po scenariju Stefana Vukovića i Mladena Ivanovića. U okviru muzičkog programa, u dvorištu Kuslevove kuće nastupiće Dj Gilerz u 23 sata.
Galerija
Bonus video:
