Prije izvjesnog vremena, slijedeći umjetničke tragove, nabasao sam u svom fundusu na jedan izblijedjeli katalog izduženog formata. Pažnju mi je privukao izuzetan crtež Safeta Zeca reprodukovan na naslovnoj strani. Kroz otvoren prozor, majstor romantične atmosfere, ostvario je krošnju drveta na vjetru, trpezarijski sto sa cvjetnim aranžmanom, a pri dnu je pisalo, “2 nd Biennial of Yugoslav Art”. Reprezentativnu izložbu, organizovali su (1980) Savez likovnih umjetnika Jugoslavije i Jugoslovenski kulturno-informativni centar, pod pokroviteljstvom Jugoslovenske ambasade u SAD i našeg ambasadora Miljana Komatine, u prostorima Američkog trgovačkog centra u Njujorku.
U postavci su prezentirana brojna djela, slike, crteži, grafike, skulpture, savremenih jugoslovenskih umjertnika, među kojima su: Jože Ciuha, Andrej Jemec, Nives Kavurić Kurtović, Radovan Kragulj, Ferdinand Kulmer, Ante Kuduz, Boško Kućanski, Jovan Krathovil, Dževdet Džafa, Božidar Damjanovski, Aleksandar Cvetković, Kemal Širbegović, Halil Tikveša, Dušan Todorović, Slavoljub Čvorović, Žmago Jeraj, Emir Dragulj, Branko Miljuš, Miodrag Nagorni.
U katalogu su u više cjelina, predstavljeni umjetnici i njihova recentna djela. Između ostalog, posebno je bio zanimljiv posljednji segment, naslovljen: “Aktuelni naivni umjetnici”, u okviru kojeg su predstavljeni: Milan Horvat Hlebinski, Tomo Kralj Tona, Bogdan Miščević, Karel Umek Kazoli, kaoi tri podgoričanina, Todor Vučković (1944), Ilija Vučković (1948) i Luka Vučković (1958). Kada je riječ o naivnoj umjetnosti, poznato je da je jugoslovenski erudita, Oto Bihalji Merin (1904-1993), slikar, istoričar umjetnosti, književnik i likovni kritičar, dao nemjerljiv doprinos afirmaciji naivne umjetnosti kod nas i u svjetu.
Taj pregalac, antifašista, španski borac, vrsni poznavalac njemačkog jezika, napisao je prvu istoriju moderne umjetnosti u Njemačkoj, koja je objavljena (1938) sa predgovorom Herberta Rida. Družio se sa Brehtom, Sartrom, Gorkim, Hemingvejem, Pikasom, a Tomas Man ga je smatrao jednim od najboljih stilista njemačkog jezika. Proslavio je Podravinu, Posavinu, hlebinsku školu naivne umjetnosti, Ivana Generalića i Krsta Hegedušića.
Kada se govori o podgoričkoj braći Vučković, sedamdesetih i osamdesetih godina minulog stoljeća, bili su veoma aktuelni u medijima i vrlo prisutni svojom slikarskom produkcijom na tržištu umjetnina. U tom vremenu o popularizaciji i plasmanu njihovih radova, svesrdno se angažovao njihov veliki prijatelj, Radomir Rašo Beli Vučković, izuzetan ljubitelj naivnog slikarstva i pasionirani ribolovac.
Međutim, već duže vremena, o njihovoj obimnoj, gotovo manufakturnoj slikarskoj produkciji, nema gotovo nikakvih informacija. Jugoslovenska naivna umjetnost, sredinom prošlog vijeka, bila je vrlo popularna i veoma tražena na Zapadu.
Ona je posebno nastajala u vojvođanskim krajevima na salašima, a mnogi su preko noći postajali slikarske vedete. Naravno, u svoj toj naivnoj slikarskoj hiperprodukciji, dešavale su se brojne zloupotrebe radi sticanja dobiti. U Crnoj Gori, slikarstvo naive nije imalo čvršćeg uporišta, osim podgoričke braće Vučković, naivnim slikarstvom bavio se i cetinjanin Predrag Gazivoda (1952).
Toplim koloritom do idilične i milozvučne atmosfere
Kada se dublje analiziraju radovi braće Vučković, bjelodano je da su u tematskoj i slikarsko-egzekutivnoj ravni na sličnim pozicijama, prisutni su abiotički i zoomorfni egzemplari u mediteranskom okruženju.
Ovom prilikom, analiziram slikara Luku Vučkovića i njegov tehničko-tehnološki prosede. Luka je samouki stvaralac, naivnim slikarstvom bavi se od (1973), a slobodni je umjetnik od (1988).
Do sada je imao preko dvadeset samostalnih i više od dvesta kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu, a izlagao je u San Marinu, Parmi, Madridu, Sevilji, Beču, Geteborgu, Bergenu, Njujorku. Kompoziciono ustrojstvo Lukinih slika je vrlo stabilno, izbalansirano i veoma uravnoteženo. Njegov sadržajni instrumentarij je pažljivo biran i vješto aranžiran, prevashodno u ambijentu Skadarskog jezera.
Među motiovima su raznovrsne riblje, ptičje i biljne vrste, školjke, voće, povrće, cvjetovi, lijane, ćupovi, kotarice, bocuni, čunovi, ribolovni pribor. Iako obilno zapunjava centralni dio slikane površine, njegovi produženi i naglašeni jezerski horizonti čine da slika diše. Lukin kolorit je vrlo razuđen, veoma intenzivan i topao, valerska gradacija je bogata, a ostvarena atmosfera je idilična i milozvučna. Van svake sumnje, Lukino razrađeno slikarstvo je izuzetno pitko, prijemčivo i rado viđeno na mnogim prostorima.
Bonus video:
