U “Muzeji i galerije Podgorice”, maja ove godine, priredila je u Modernoj galeriji u Podgorici retrospektivnu izložbu portretnih skulptura, reljefa i crteža, istaknutog crnogorskog vajara Rista Radmilovića (Zadar, 1950). Radmilović je diplomirao i završio magistarske studije na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, u vajarskoj klasi profesora Miodraga Popovića.
Do sada je imao osam samostalnih a učestvovao je na više od osamdeset kolektivnih izložbi u zemlji i svjetu. Dobitnik više nagrada među kojima: Nagrada "Kosančićev venac", za skulpturu u kamenu, Beograd (1979); Nagrada Jugoslovenskog bijenala male plastike, Murska Sobota (1983); Nagrada Cetinjskog salona jugoslovenske likovne umjetnosti "13. novembar" (1988); Nagrada ULUCG-a "Milunović, Stijović, Lubarda" (1991); Nagrada ULUCG-a za najbolju samostalnu izložbu (1997, 2011). Dobio je nagrade na konkursima za spomenike: Bista Petra I Petrovića-Njegoša, Danilovgrad (1981); Spomenik kralju Nikoli, Nikšić (2000); Spomenik Marku Miljanovu, Podgorica (2001). Realizovao je spomenike: Bista Kralja Nikole, Bari (2004); Konjanički spomenik kralju Nikoli, Podgorica (2005); Spomenik Tarasu Ševčenku, Podgorica (2011).
Član je ULUCG-a od (1982), sa statusom slobodnog umjetnika od (1985), stalno živi i stvara u Podgorici. Retrospektivnu postavku prati kolorni katalog sa uvodnim tekstovima istoričarki umjetnosti, Petrice Duletić i Ane Ivanović. U dvije izložbene sale na spratu galerije, predstavljena je izložbena postavka naslovljena "Tajna čojku, čojek je najviša", u okviru koje je prezentirano dvadest šest portreta, jedna spomenička figura, jedanaest reljefa i devet crteža, radovi su realizovani u patiniranom gipsu, keramici i metalu, a nastali su u dužem vremensom periodu.
Osnovna ideja Radmilovića, da javnosti retrospektivno, posebno predstavi dio svog vrlo obimnog i veoma značajanog stvaralačkog opusa, pokazala se kao veoma plodotvorna. Izloženi radovi, nedvosmisleno ukazuju na izuzetnu širinu obuhvata, raznovrsnost ličnosti i značajne estetske domete, Radmilovićevog spomeničko-portretnog angažmana.
U postavci egzistiraju tri skupine, u prvoj su crnogorske istorijske ličnosti (Sveti Petar, Njegoš, Kralj Nikola, Marko Miljanov, Krsto Zrnov), slijede umjetnici (Lubarda, Dado, Kiš, Grobarov, Nikolić), zatim ličnosti, (Hipokrat, Ševčenko), te dva autoportreta, članovi umjetnikove porodice i više modela. Analizirajući izložene radove, treba sa sigurnošću istaći da se radi o izuzetnom i veoma svestranom umjetničkom stvaraocu, koji je istovremeno vrstan crtač, istinski skulptorski maestro, vrhunski poznavalac vajarskih materijala i tehničko-tehnološkog procesa.
Takođe, teško je sa sigurnošću razlučiti, u kojoj umjetničkoj disciplini je Radmilović bravurozniji, u crtežu, reljefu ili skulpturalnom egzemplaru. Kod portretnih radova, treba napomenuti da gotovo uvijek problem sličnosti sa modelom ostaje na neki način otvoren, zavisno od portretisane ličnosti, naručioca ili pak neutralnog posmatrača. Međutim, kada se svestrano anticipiraju izloženi radovi, može se ustvrditi da su portretisane osobe, gotovo bezrezervno prepoznaljive čak i širem auditorijumu.
Prilikom neposredniog stvaralačkog čina, Radmilović u prethodnom postupku, crtački analizira prevashodno osnovni oblik lobanje, unutrašnju konstrukciju lica, karakteristike fizionomije, mentalnost izraza, oči, čelo, nos, usta, jagodice, vilice, uši, a zatim provjerava specifičnost mišićnog tkiva, kožnog omotača i formu vlasi. Prilikom modelovanja u glini, iako je riječ o portretu i poprsnoj skulpturi, Radmilović insistira na pokrenuto-dinamičkom stavu glave, pažljivo istražuje kompozicionu cjelinu, vrši suzdržano-geometriziranu stilizaciju volumena, zateže forme, balansira konkavno-konveksne oblike te smjenu rustikalnih i glatkih površina. Zapravo, Radmilović demonstrira puno majstorstvo i raskoš prilikom supstituisanja harmonične svježine pojedinih modelovanih partija.
Takođe, tokom izlivanja negativa, a zatim pozitiva u gipsu i keramici, a posebno prilikom hromatskog patiniranja, imitacije bronze i drugih materijala, on pokazuje da je srastao sa ukupnim skulptorskim postupkom, i da za njega jednostavno nema tajni u domenu brojnih zanatskih vještina.
Nažalost, mora se konstatovati da nije uputno što je većina portretnih cjelina ostala realizovana samo u patiniranom gipsu, umjesto u istinskom skulptorskom materijalu, livenoj brozi ili mesingu. Svakako, autoru je u tom pravcu bila neophodna saradnja sa odgovarajućim institucijama, posebno kada je riječ o spomeničkim skulpturama istorijskih ličnosti i crnogorskih velikana. No, na kraju treba zaključiti, da je Radmilović svojom izvrsnom retrospekcijom, istinski obradovao sve poklonike skulptorske bravuroznosti, te da je još jednom potvrdio svoje veoma visoke umjetničke domete.
Bonus video:
