Na današnji dan, 10. februara 1890. godine rođen je u Moskvi, u jevrejskoj porodici, Boris Leondovič Pasternak, budući laureat Nobelove nagrade za književnost .
Otac mu je bio slikar, a majka pijanistkinja, pa je od ranog djetinjstva bio okružen umjetnošću: pjesnik je rastao u intelektualnom krugu prijatelja njegovih roditelja: slikara, muzičara, pisaca. Tako se u djetinjstvu srijetao u svom domu sa Levitanom, Serovim, Skrabinom, Rilkeom i mnogim drugim poznatim umjetnicima.
U kući u kojoj je odrastao često su priređivani koncerti, izložbe, čitanja novih književnih djela.
U dom Pasternakovih dolazio L.N. Tolstoj da sluša muziku koju je izvodila Borisova majka pijanistkinja Rozalija Pasternak
Boris Leonidovič je govorio da se 24. februara 1894. sjeća bez velikih uzbuđenja: taj dan je zapamtio zato što je u goste u dom Pasternaka došao grof Lav Nikolajevič Tolstoj da sluša muziku. Za klavirom je sjedjela Borisova majka Rozalija Pasternak.
Boris Leonidovič je najprije učio slikarstvo, da bi se zatim od 1903-1908 potpuno posvetio karijeri kompozitora, prolazeći šestogodišnji kurs fakulteta komponovanja na Konzervatorijumu .
Na studijama filozozofije u Malburgu kod profesora Germana Kogena
Međutim,1909.godine ostavlja muziku i upisuje se na filozofski odsjek Istorijsko-Filološkog fakulteta Moskovskog univerziteta. U proljeće 1912. radi usavršavanja iz filozofije Pasternak je jedan semestar proveo na univerzitetu u Malburgu (Njemačka) slušajući predavanja čuvenog filosofa Germana Kogena. I mada je filosofiju veoma uspješno studirao (nuđeno mu je da pripremi doktorsku disertaciju), poslije završetka univerziteta on odlučuje da se posveti književnosti.
Pripada futurističkoj grupi “Centrifuga “
Po povratku u Moskvu, Pasternak se uključuje u kjniževne krugove, angažujući se u simbolističkim filozofskim i literarnim kružocima zajedno sa Majakovskim, Asejevim, Kamenskim, aktivira se u LEF-u (Lijevi front umjetnosti) , preciznije u futurističkoj grupi „Centrifuga“.
Njegovi prvi književni koraci bili su orjentisani prema pjesnicima simbilistima-Andreju Belom, Aleksandru Bloku, Vjančeslavu Ivanovu i Inoknetiju Anenskom.
Uticaj poezije ruskog modernizma očituje se u prvim dvijema njegovim poetskim zbirkama“Blizanac u oblacima“( 1913) i „Iznad barijera" (1917).
Proslavila ga zbirka poezije “Život, moj sestra “
Godine 1922. izIazi mu pjesnička zbirka „Život, moja sestra“ (u ruskom jeziku život je imenica ženskog roda) koja mu je donijela književno ime i učinila ga poznatim u književnim krugovima i kod čitalaca.
Od početka 20-godina Boris Pasternak se sve više učvršćivao kao stameno poetsko ime među najznačajnijim figurama sovjetske poezije.
U tom periodu stvara poeme „Visoka bolest“(1923-1928), "Devedeset peta godina" (1925-1926 ), “Poručnik Šmit“( 1926-1927), roman u stihovima „Spektorski" (1925-1931).
Godine 1930. izašla mu je povijest „Zaštitna povelja" a dvije godine kasnije pjesnička zbirka „Drugo rođenje“ u kojoj autor konačno napušta futurističku poetiku i prihvata mnogoslojnost stiha i njegovu smislovnu jasnost.
Posvećuje se prevođenju Šekspira, Geta, Bajrona, Šilera, Kitsa...
Od tridesetih godina prošlog vijeka Pasternaka skoro i ne štampaju. Preselivši se 1936. godine u letnjikovac u Peredelkino, on se potpuno posvećuje prevodilačkom radu.
Od tada pa do kraja života prevodilaštvo mu je glavna preokupacija. Preveo je Šekspirove tragedije: “Otela„ “Hamleta „, „Kralja Lira“, “Magbeta“, „Romea i Juliju", Geteovog „Fausta", Šilerovu „Mariju Stjuart“, stihove Verelena, Bajrona, Kitsa, Rilkea, a takođe i savremenu i klasičnu gruzijsku poeziju. Njegovi prevodi Šekspirovih tragedija na ruski jezik ubrajaju se u najuspjelije prevode djela engleskog genija uopšte.
Vraća se pisanju poezije
Godine 1940-41. poslije dugog peroida Pasternak ponovo počinje da piše stihove: stvara ciklus „Stihovi o ratu“ i uključuje ih u zbirku „Na ranim vozovima" (1943).
Poslije rata je publikovao još dvije kniige stihova „Zemaljski prostor“ i „Izabrani stihovi i poeme“ obje 1945 .
Roman “Doktor Živago“ kruna Pasternakovog stvaralaštva
Krunom svog stvaralaštva sam Pasternak je smatrao roman „Doktor Živago „ na kojemu je radio punih 9 godina: od 1946 .do 1955.
Godine 1956. predao je rukopis romana urednicima nekoliko književnih časopisa među kojima i „Zastava"( Znamya) i „Novi Svijet" (Novij mir). U početku je dobijeno odobrenje za štampanje romana, ali su kasnije stigle zabrane „zbog negativnog odnosa autora prema revoluciji i odsustva vjere u socijalni preobražaj“.
Prvi put je knjiga objavljena u Milanu u prevodu na italijanski jezik 1957, a do kraja sljedeće, 1958. godine, bila je prevedena na 18 jezika.
U SSSR-u “Doktor Živago“ štampan tek nakon 30 godina
U SSSR-u je roman objavljen tek 1988. Po romanu „Doktor Živago„ je 1956. snimljen istoimeni film u režiji Dejvida Lina, a 2002.godine reditelj Đakomi Kaprioti snimio je drugu ekranizaciju ovog, u to vrijeme svjetskog bestselera. U Rusiji je 2005. Aleksandar Proškin snimio televizijski serijal od 11 epizoda „Doktor Živago„
Nobelova nagrada za književnost 1958.
Godine 1958. Borisu Pasternaku je dodijeljena Nobelova nagrada za književnost sa obrazloženjem „ za vidne zasluge u savremenoj lirskoj poeziji i za književno stvaralaštvo na tradicionalnom poprištu velike ruske proze“, na što su vlasti i establišment u Sovjetskom Savezu grubo reagovali kao na provokaciju, pa su uslijedili neviđeni pritisci da se laureat Pasternak odrekne ovog najvećeg svjetskog priznanja za literaturu, kojima je on morao konačno da se povinuje.
Prije nego što će se odreći Nobelove ngarade, Pasternaka su isključili iz Saveza pisaca, prijetilo mu je izgnanstvo iz zemlje, u štampi su ga „čerečili" kao izdajnika otadžbine.
Tek 1989.g. diploma i medalja Nobelove nagrade uručene su u Stokholmu pjesnikovom sinu Evgeniju Pasternaku.
Umro od raka pluća 30. maja 1960.
Boris Pasternak je umro od raka pluća 30. maja 1960. godine u Peredilkinu.
Osamdesetih godina prošlog vijeka odnos sovjetskih vlasti prema velikom pjesniku, romanopiscu i prevodicu, nobelovcu, počeo je polako da se mijenja: pjesnik Andrej Voznsenski je najprije objavio u „Novom svijetu „ sjećanja na velikog pisca, zatim je objavljena dvotomna knjiga Pasternakovih stihova u redakciji njegovog sina Evgenija (1986), a godinu dana kasnije Savez pisaca je poništio svoju odluku o isključenju autora „Doktora Živaga„ iz ove organizacije.
Prvi državni muzej Borisa Pasternaka otkriven je 1990. u Čistopolju, gradu u kojemu je pisac boravio 3 godine u evakuaciji (od 1941-1943.), a državni muzej koji nosi njegovo ime otvoren je u pjesnikovoj kući u Peredilkinu.
Godine 2005. izdavačka kuća „Riječ“ mu je štampala sabrana djela u 5.000 primjeraka koja je uredio njegov sin Evgenije Pasternak, rođen u prvom braku sa slikarkom Jevgenijom Lure ( 1923,).
Ženio se tri puta kao Dostojevski i Bulgakov
Sa drugom ženom Zinaidom Nejhauz (djevojačko ime Eremejeva, bivšom suprugom pijaniste Henriha Nejhauza) imao je sina Leonida (1938-1976).
Pasternak se kao Dostojevski i Bulgakov ženio tri puta.
Njegova posljednja ljubav je bila Olga Ivinska ,koja mu je postala „muza“ . Posvetio joj je mnoge stihove i sve do same pjesnikove smrti vezivali su ih bliski odnosi.
Bonus video:
