Antički mozaik pronađen tridesetih godina prošlog vijeka u Budvi, poslije restauracije biće svečano predstavljen javnosti 21. novembra u 14 sati u crkvi Santa Maria In Punta u Starom gradu, u okviru manifestacije Novembarski dani, kojiom se proslavlja 70 godina od oslobođenja Budve.
Osim što će biti veliki događaj za Budvu, samim tim i Crnu Goru, njegovo prezentovanje javnosti donijeće sa sobom i brojna buduća istraživanja i otkrića o nekom prošlom vremenu.
Otkriće i pronalazak ovog mozaika, osim što svjedoči o kontinuitetu i načinu života na tlu Budve u Rimskom periodu, predstavlja značajan i rijedak primjerak mozaika sa figuralnim predstavama iz perioda ranog Rimskog carstva na prostoru Crne Gore i istočne obale Jadrana.
Konzervacija mozaika trajala je 120 dana, a kako kaže direktorica JU “Muzeji i galerija Budve” Biljana Brajović, od marta do avgusta, stručna, vrijedna i predana ekipa danonoćno je radila na restauraciji ovog značajnog otkrića.
U projektu su učestvovali Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore, Centralni institut za konzervaciju u Beogradu, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd i JU “Muzejii galerije Budve”. Bili su angažovani i Željko Čelebić, Labud Jakšić, Nevenka Popović, Miljana Martinović i Dragan Kekić iz Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore, Dušan Maksimo vić, Maja Franković i Dunja Davidović iz Centralnog instituta za konzervaciju u Beogradu, te Lidija Ljesar iz Ministarstva kulture i Nemanja Smičiklas iz Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograd.
“Mozaik je pronađen tridesetih godina prošlog vijeka. U nekoliko navrata je mijenjao lokaciju, pa je u jednom trenutku umalo završio na smetlištu. Pronađen je prije skoro 80 godina, tokom izgradnje starog hotela 'Avala' ud jelovima rimske gradske vile 'Villa urbana', a pretpostavlja se da datira iz II vijeka nove ere.
Kada je iskopavan, još 1932, ispod njega su se nalazile četiri septičke jame, i već tada nije imao centralni dio. Na pojedinim djelovima mozaika vidi se da je gorio, a na pojedinim površinama su vidljiva oštećenja od nekog udara”, navodi Brajović. Podizanje mozaika radio je profesor Vladimir Rašić, u to vrijeme u staroj Jugoslaviji, jedan od vodećih stručnjaka.
“Mozaik je mijenjano najmanje pet lokacija dok ga nijesmo smjestili u prostore JU 'Muzeji i galerije Budve'. Sa radom na restauraciji počelo se trećeg marta, a koristili smo najnoviju tehnologiju, prvi put u Crnoj Gori, koju smo preuzeli od Italijana i Francuza, koj su i smislili način prezentacije i konzervacije sa aluminijumskim saćem, koje se koristi u avioindustriji za izradu krila.
Plan je bio da mozaik već početkom septembra bude izložen na javnom mjestu, međutim, to nije bilo moguće zbog kišnog perioda”, navela je Brajović ističući da je riječ o najvećem projektu koji je Opština Budva posljednjih godina uradila, posebno kada je kutura u pitanju.
Pri izradi mozaika koristile su se krupnije i ne baš precizno sječene kockice kamena veličine 1x2 cm. Osnova mozaika je rađena bijelim teselama, odnosno kockicama bijele boje, dok su figure morskih stvorenja rađene crnim, a u slučaju delfina, crvenkastim teselama.
Bonus video:
