Koja su presudna djela po kojima ćemo pamtiti poznate autore? Upravo ona koja su neizbrisiva iz kolektivne memorije, toliko izuzetna i društveno relevantna da ćemo autore zauvijek povezivati s njima? Za pedeset godina, kada se pomene ime Zejdi Smit, čitaocima će uvijek prvo pasti na pamet njen sjajni roman “Bijeli zubi” i hoće li iko pamtiti ovogodišnju spisateljicu godine Donu Tart, nagrađenu Pulicerom za roman “The Goldfinch”.
Neki autori imaju djela koja se stalno iznova iščitavaju i kojima se uvijek rado vraćamo, pronalazeći u njima nove ideje, zagonetke. Jedno od takvih djela je “Finneganovo bdjenje” Džejmsa Džojsa, o kojem je američki pisac, naučnik i profesor Džozef Kembl napisao posebni vodič za razumijevanje: knjigu “A Skeleton Key to Finnegan's Wake”. Ali, Džojs će ipak kod šire javnosti ostati zauvijek zapamćen po svom monumentalnom remek-djelu, romanu “Uliks”, koji je pisao deset godina.
Postoje i pisci “one-hit wonder” romana koji su imali sreće da budu zapamćeni po odličnim i originalnim knjigama. Jedna od takvih autorica je i Harper Li, koja je s romanom “Ubiti pticu rugalicu” postigla svjetsku slavu. Njen najvažniji, kontroverzni, “veliki američki roman” prošlog vijeka, doživio je pozitivnu recepciju publike i kritike kao i filmsku adaptaciju. Uprkos svemu, autorica je nakon svega odustala od pisanja, i to je ostalo njeno jedino (barem objavljeno i poznato) djelo.
Iako je Marsel Prust pisao još knjiga, svi će ga pamtiti isključivo po jednom od najdužih djela u književnosti, romanu u sedam tomova “U potrazi za izgubljenim vremenom”. Za one revnosne koji su pročitali opsežni roman, ime francuskog pisca biće zauvijek inkorporirano u duhu njegove najpoznatije knjige.
Ruski pisac Boris Pasternak napisao je 1917. “Sestra moja, život”, nesumnjivo najuticajniju zbirku poezije objavljene na ruskom jeziku u XX vijeku. Ali njegovo ime gotovo svi čitaoci prvo povezuju s romanom “Doktor Živago”, koji mu je donio Nobelovu nagradu. Pasternakov sunarodnik Ivan Aleksandrovič Gončarov, pisac iz doba realizma, ostaće upamćen po romanu “Oblomov”, dok su se njegova druga djela “zagubila putem”.
Silvija Plat, američka spisateljica, zauvijek će ostati prvenstveno “pjesnikinja”, kojoj se pod pseudonimom Viktorija Lukas dogodio odličan autobiografski roman “Stakleno zvono”. Sigurno je da čitaoci mogu nabrojati nekoliko naziva njenih pjesama, ali proznih djela? Među njima su “Letters Home”, “Johnny Panic and the Bible of Dreams”, “The Journals of Sylvia Plath” i “The Magic Mirror”.
Zaslužena mjesta u panteonu slavnih pisaca
“Nevidljivi čovjek”, potresna priča o tamnoputom mladiću, koja opisuje njegovo školovanje i život u Harlemu, jedini je roman Ralfa Elisona objavljen za njegovog života, a 1953. godine nagrađen je prestižnom “National Book Award”.
Po mišljenju mnogih uglednih književnih kritičara, ovo djelo je među 100 najboljih knjiga svih vremena. Dok je njena starija sestra Šarlota napisala brojna djela, Emili Bronte ipak joj je otela mjesto u panteonu slavnih.
U svom jedinom romanu “Orkanski visovi” dala je više maha svojoj fantaziji i stvorila djelo koje prerasta okvire tipičnog realističkog romana i kao pravo remek-djelo odolijeva svakom pokušaju tipizacije.
Galerija
Bonus video:
