Na velikom platnu baš kao i u životu kršena su strogo određena prvaila i po prvi put snimljene psovke, scene seksa, homoseksualni junaci, “puštanje vode” u toaletu, scene sa nagim ženama i nagim muškarcima, scene nemontiranog smrtonosnog pucanja, koje su izazvale lavinu burnih komentara.
Listu “prvih i odvažnih” koji su probili dotadašnje tabue, donosi BBC.
Prva psovka na velikom platnu: Nije led probio Ret Batler u filmu “Prohujalo sa vihorom” (Gone With the Wind, 1939) čuvenom replikom da ga, u slobodnom prevodu, baš boli uvo (Frankly, my dear, I don’t give a damn.) Cijelih 14 godina prije Batlera, u filmu “The Big Parade” Kinga Vidora čula se, za današnje uši prilično blaga psovka: “Proklete da su njihove duše (Goddamn their souls). Četrdesetak godina kasnije, 1967. u adaptaciji Džojsovog “Uliksa”, u režiji Džozefa Strajka, prvi put se jasno čula “j*** se” krilatica na engleskom.
Prva scena seksa: Osamnaestogodišnja austrijska glumica Hedi Lamar ulogom u češkom filmu “Ekstaza” (Ekstase, 1933) izazvala je lavinu komentara. Čak dvije scene za to vrijeme bile su više nego kontroverzne. Prva je ona u kojoj pliva gola u jezeru, dok je druga upravo scena seksa koja važi za prvu scenu takvog odnosa (ne uključujući pornografske filmove).
Prvi otvoreni homoseksualni junak: Homoseksualnost jeste bila prisutna u holivudskim filmovima tokom druge, treće i četvrte decenije XX vijeka, ali je uglavnom bila maskirana na raznorazne načine. Tek je, tada dvadesetogodišnji reditelj Kenet Angeru, u svom filmu “Vatrometi” (Fireworks) 1947. predstavio gej junaka bez ikakvih ograda i nejasnoća u vidu seksualnog opredjeljenja.
Zbog ovog filma, koji govori o osobama čija mladost protiče u skrivanju svog opredjeljenja, Anger se našao i na sudu.
Prvo "puštanje vode" u toaletu: “Psiho” Alfreda Hičkoka obilježio je cijelu jednu filmsku eru, ali u filmu nije bilo scena golotinje, bez obzira na to što se pojedini ključni djelovi odvijaju u toaletu, preciznije - pod tušem. Ali ovaj film ostaće upamćen i po tome što se prvi put čuo zvuk puštanja vode u toaletu. Toaletna šolja vidjela se i ranije u filmovima, ali zvuk puštanja vode na veliko platno uveo je ipak Hičkok.
Prva scena sa nagom ženom: Izgubljeni film “Inspiracija” (Inspiration, 1915) Džordža Fostera Plata prvi je koji sadrži scenu gole junakinje, a da nije dokumentarnog, ili pak pornografskog karaktera. Poslije toga prošle su decenije dok se evropski reditelji nisu odlučili za snimanje obnaženog ženskog tijela. Primjera radi, Ingmar Bergman je snimio toples scenu 1953. u filmu “Ljeto sa Monikom” (Sommaren med Monika), a franucski autor Žan-Pjer Melvil napravio je sličan potez dvije godine kasnije u filmu “Bob le Flambeur”.
Kada je anglosaksonski filmski svijet u pitanju, led je poslije Plata ponovo probio Majkl Pauel u kultnom filmu “Smrt u očima” (Peeping Tom), gdje su sijevnule grudi Pamele Grin.
Prva scena sa nagim muškarcem: Ženska golotinja je brzo prihvaćena, ali nago muško tijelo… Očigledno je Holivud imao problem sa obnaženim muškarcima, pa su tako filmovi “This Sporting Life” (1963) reditelja Lindsija Andersona i “Seconds” (1966) Džona Frankenhajmera bili cenzurisani zbog scena sa nagim glumcima. Cenzuru je uprkos sceni rvanja nagih Olivera Rida i Alana Bejtsa prošao tek 1969. godine film “Women in Love” Kena Rasela.
Prva scena smrtonosnog obračuna: Bilo je i u crno- bijelim filmovima scena sa krvavim završnicama (opet je tu prednjačio pominjani Hičkok). Ipak, počast treba odati kultnom filmu Artura Pena “Boni i Klajd” (Bonnie and Clyde, 1967), koji se završava ništa manje kultnom scenom u kojoj meci paraju odjeću i razaraju tijela omiljenih filmskih razbojnika.
Prvi poljubac između glumaca različitih rasa: Sve do sredine XX vijeka holivudska pravila zabranjivala su poljupce među glumcima i glumicama različitih rasa. Ali kako Stenli Kjubrik nikada nije mario za pravila, nije mu predstavljalo problem da i ovo prekrši.
Tako su se u filmu “Poljubac ubice” (Killer’s Kiss, 1955) poljubili bjelkinja Ajrin Kejn i crnac Frenk Silvera. Ipak, s obzirom na svoju prilično svijetlu put i ulogu koju tumači, publika na Silveru nije gledala kao na glumca koji igra afričkog izgnanika. Zbog toga je možda značajniji poljubac između meleskinje Doroti Dendridž i Britanca Džona Džastina u filmu “Island in the Sun” (1957) ili baš prvi pravi poljubac između Džejsma Šigeta, japansko- američkog porijekla, i glumice Viktorije Šo u filmu “The Crimson Kimono”.
Bonus video:
