Postavljajući niz pitanja prilikom rutinskog pregleda, ljekari mogu da ustanove ko ima veći rizik od oboljenja od nekih vrsta raka, srčanih bolesti i dijabetesa.
Uprkos napretku DNA testiranja, poznavanje oporodične anamneze 'i dalje je najvažniji alat za otkrivanje genetskog rizika', navode u svom izvještaju naučnica sa Univerziteta u Melburnu, piše today.com.
'Kada bi mogli da otkrijemo koji ljudi imaju povećan rizik za oboljenje od neke od navedenih bolesti i da napravimo odgovarajuće savjetovanje kod ovih ljudi s visokim rizikom, to bi moglo da igra veliku ulogu u spriječavanju loših rezultata', tvrdi doktorica Patricia Ganz, zadužena za prevenciju raka i kontrolu istraživanja na UCLA.
'Iako su ljekari opšte prakse obučeni da saznaju porodičnu anamnezu svojih pacijenata, većina ljekara to ne radi osim ako postoji potreba za tim', izjavila je Patricia Ganz, koja je učestvovala u australijskom istraživanju.
Bolesti srca i moždani udar povezani su s porodičnim oboljenjima. Dok neki dijabetes može da bude nasljedan, bolest se ne pojavljuje uvijek po nekom 'jednostavnom uzorku'. Neke vrste raka, kao rak jajnika, povezani su s oboljenjima u porodici, ali istraživanja su pokazala da je samo pet do deset posto svih slučajeva raka uzrokovano mutacijom gena naslijeđenih od roditelja.
Bilo kako bilo, ako vam ljekar ne postavi ova pitanja, možete sami da ponudite informacije:
1. Da li je neko od vaših bliskih rođaka imao srčane bolesti prije 60. godine života?
Bolesti srca uključuju i kardiovaskularne bolesti, srčani udar, bypass operacija...
2. Da li je neko od vaših bliskih srodnika imao dijabetes?
Dijabetes uključuje: dijabetes tipa 2 bez potrebe za insulinom, najčešći oblik bolesti; tip 1, koji se javlja kod djece i mlađih odraslih osoba; i gestacioni dijabetes, koji se razvija tokom trudnoće.
3. Imate li bliske rođake koji su imali melanom?
Skoro jedan od svakih deset pacijenata kojima je dijagnostifukovan melanom imaju člana porodice sa istorijom te bolesti.
4. Da li je neko od vaših bližih rođaka imao rak debelog crijeva prije 55. godine života?
Procjenjuje se da jedan od petoro ljudi kojima je dijagnostifikovan rak debelog crijeva imaju porodičnu istoriju bolesti.
5. Da li imate više od jednog rođaka, na istoj strani koji su oboljeli od karcinoma debelog crijeva u bilo kom uzrastu?
Uključujući roditelje, braću, sestre, bake i djedove, tetke, nećake...
6. Da li je neko od vaših bliskih srodnika imao rak prostate prije 60. godine života?
Rak prostate je dijagnostifikovan kod više od 230.000 muškaraca godišnje u Americi.
7. Da li je nekood vaših bliskih rođaka obolio od raka jajnika?
Rak jajnika ubija 14.000 žena u Americi svake godine. Osim porodične istorije, nova istraživanja povezuju gojaznost s većim rizikom od oboljenja od raka jajnika.
8. Da li je neko od vaših bliskih srodnika imao rak dojke prije 50. godine života?
Rak dojke je drugi vodeći ubojica među ženama, odmah poslije raka pluća.
9. Imate li više od jednog bliskog srodnika na istoj strani koji su oboljeli od raka dojke u bilo kojoj godini života?
Bonus video:
