Jedan od najznačajnijih modernih crnogorskih pisaca, akademik Čedo Vuković umro je preksinoć u Budvi, u 94. godini.
Vuković je rođen 28. septembra 1920. godine u Đulićima (Andrijevica). Gimnaziju je završio u Peći, književnost studirao u Beogradu. Bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe.
Od 1945. godine živi i radi u Beogradu, a od 1953. vraća se u Crnu Goru, gdje značajno doprinosi podizanju nivoa kulturnog života. Između ostalog, uređivao je časopis Stvaranje do penzionisanja, 1972. godine. U tom periodu ovaj časopis je postao najvažnija tribina onovremene crnogorske književnosti. Bio je član Savjeta Crne Gore, više puta je biran za predsjednika Udruženja književnika Crne Gore (UKCG), u dva navrata je bio potpredsjednik CANU i nosilac je povelje - Istaknuti kulturni stvaralac Ministarstva kulture Crne Gore.
Dobitnik je Nagrade AVNOJ-a za književnost, dvostruki je dobitnik najvišeg nacionalnog priznanja, Trinaestojulske nagrade Crne Gore, za književnost za djecu nagrađen je Zmajevom nagradom (Novi Sad), a nosilac je i Nagrade Udruženja književnika Crne Gore, Nagrade Grada teatra „Stefan Mitrov Ljubiša” (2006), kao i drugih nagrada i priznanja. Ima više domaćih odlikovanja, a nosilac je Ordena Republike Francuske.
Vuković je bio izuzetan pripovjedač, romansijer, a pisao je i drame i eseje.
Među njegova najznačajnija djela spadaju - “Mrtvo Duboko” (1959), “Poruke” (1963, ovaj roman je uvršten u kolekciju Vijesti Crnogorski roman), “Razvođe” (1968), “Sinovi sinova” (1979)...
Ipak, najveću popularnost Vuković je postigao svojim knjigama za najmlađe - “Tim Lavlje srce” (1956) je njegova kultna knjiga uz koju su odrastele generacije mladih u Crnoj Gori i SFRJ. Za djecu je napisao i romane “Letilica profesora Bistrouma” (1961) i “Halo nebo” (1963). Godine 1994. objavljena su mu Izabrana djela za djecu, a 2000 i Sabrana djela.
Priredio je više značajnih izdanja: Petar I Petrović: Freske na kamenu (1966); Nadvremenski glasovi (1971); Izviriječ (1973); Petar I Petrović: Poslanice (1993)...
Božena Jelušić, profesorica književnosti i jedan od najboljih poznavalaca Vukovićevog opusa, za Vijesti kaže:
- Bio je duboko ukorijenjen u crnogorski prostor i duhovnost. Njegova ukupna bibliografija bi sadržala više od hiljadu različitih priloga, a već i ovlašan pregled literarnog opusa Čeda Vukovića potvrdio bi da je riječ ne samo o izuzetno plodnom već i o žanrovski najraznolikijem djelu u okviru jugoslovenskih književnosti druge polovine prošlog vijeka. Među njegovih petnaest romana u devetnaest tomova nezaobilazni su Mrtvo Duboko, Poruke, Sudilište, Sinovi sinova, Stefanov put..., baš kao i zbirke pripovjedaka, drame, poeme, esejistika, rad na sistematizaciji i priređivanju kulturnog i književnog nasljeđa Crne Gore...
Posvećena su mu dva okrugla stola, kao i više doktorskih i magistarskih teza. Za dopisnog člana Crnogorske akademije nauka i umjetnosti izabran je 24. juna 1977, a za redovnog 22. oktobra 1981. godine.
Izvan patologije crnogorskog čitanja istorije
"Čedo Vuković se tematski uglavnom bavio Crnom Gorom, smještajući njenu istorijsku problematiku u univerzalni literarni i simbolički kontekst. Zbog toga su njegovi veliki istorijski romani, posebno „Sudilište“, uspjeli da svojim poetskim svojstvima, osobenim korišćenjem građe i odnosom između vjerovatnosti i vjerodostojnosti, izmaknu patologiji crnogorskog čitanja istorijskog romana i istorije uopšte.
Čedo Vuković je, zahvaljujući bogatstvu i poetskim kvalitetima jezika svojih ostvarenja značajno uvećao leksiku i usavršio stilistiku crnogorskog, odnosno zajedničkog četvoronazivnog jezika", rekla je Božena Jelušić za Vijesti povodom smrti velikog pisca.
Bonus video:
