Profesor američke književnosti Harold Šehter s prestižnog njujorškog univerziteta CUNY za Huffington post napravio je izbor deset poznatih romana koji su inspirisani stvarnim zločinima i ubistvima, odnosno pričama iz novinske crne hronike.
Među autorima koje su na pisanje podstakle uznemirujuće vijesti o zločinima i njihovim počiniteljima nalaze se, primjerice, i takvi autori kao što su Teodor Drajzer ili majstor krimića Džejms M. Kejn.
Sve je počelo sa Poom
U decembru 1840. godine bankar iz Nju Džersija Abraham Sajdem zaputio se skupiti novac koji mu je dugovao stolar Piter Robinson, nakon čega mu se izgubio svaki trag.
Policijska istraga se vrlo brzo usmjerila na Robinsona, koji je između ostaloga viđen kako nosi bankarev zlatni sat, a kada je policija upala u stolarevu kuću, nakon pažljivog pretraživanja su pod drvenim daskama poda pronašli Sajdemov leš u stanju raspadanja. Robinson je tada priznao kako je prebio bankara do nesvijesti te ga još živoga zakopao u zemlju ispod kuće, što je onda pokrio daskama.
Suđenje ubojitom stolaru je 1841. godine bila jedna od najvećih priča u tadašnjim novinama, a očito ju je pratio i Edgar Alan Po, s obzirom da ga je direktno “gurnula” u pisanje klasične horor-priče 'The Tell-Tale Heart'.
Američka Medeja
Nobelovka Toni Morrison je pak priču za svoj slavni roman 'Voljena' pronašla u tragediji Margaret Garner, koja je 1856. sa svojom djecom izbjegla iz ropstva američkog Juga u grad Sinsinati. Kada su je tamo lovci na robove ipak pronašli, očajna Garner je zaklala dvoje od četvero svoje djece, kako bi spriječila da budu vraćeni u ropstvo, a pokušala je ubiti i preostalo dvoje ali je bila spriječena.
Toni Morison, priča o "Američkoj Medeji"
Njeno je suđenje bilo jedno od najpoznatijih u svoje vrijeme, a mediji su Garner proglašavali američkom Medejom.
Američki pisac Frenk Noris je potvrdu svojeg pesimističnog svjetonazora pronašao u slučaju radnika iz San Francisca Patrika Kolinsa, koji je 1893. ubio vlastitu suprugu jer mu nije htjela predati svoju platu.
U Norisovom poznatom romanu 'McTeague' naslovni lik takođe ubija suprugu jer mu odbija dati novac za opijanje i alkohol. Kolins je inače uhapšen u crkvi, kamo se nakon što je ubio ženu otišao pomoliti. Sličnom pričom, samo s obrnutim rodnim ulogama, inspirisan je i klasični “sudski” roman 'A Jury of Her Peers' Suzan Glespel, koja je opisala suđenje ženi za ubistvo nasilnog muža. Inspiraciju je dobila zbog slučaja Margaret Hosak, koja je nasilnog muža ubila sjekirom, a njeno suđenje je tada 24-godišnja autorica Glespel pratila kao mlada novinarka crne hronike.
“Ničeanci” ubice
Novinarski staž prije spisateljske karijere imao je Teodor Drajzer, autor popularnog romana 'Američka tragedija' iz 1925. godine. Inspiraciju za ovaj roman dobio je pišući za novine u Čikagu, i to zbog slučaja Čestera Džileta, koji je u jezeru udavio svoju trudnu djevojku Grejs Braun. Džilet se želio domoći novca bogatije Braun, no kada je ona zatrudnjela i htjela se vjenčati, siromašni radnik se odlučio za - ubistvo.
U Čikagu se odigrao i zloglasni slučaj Leopolda i Leba, dvojice bliskih prijatelja iz bogatih porodica, koji su se odlučili počiniti savršeno ubistvo kako bi dokazali svoju “ničeansku” nadmoć nad ostatkom društva.
Njihova nasumična žrtva te 1924. godine bio je 14-godišnji Bobi Frenk, a među onima koji su pratili kasnije suđenje dvojici 'ubica iz zabave' bio je i student novinarstva Mejer Levin. Trideset godina nakon suđenja Levin je objavio 'Compulsion', koji je opisao kao 'dokumentarni roman' o slučaju Leopolda i Leba, bazirajući ga većinom na sudskim zapisnicima. 'Compulsion' se smatra pretečom nefikcijskog romana 'Hladnokrvno' Trumana Kapotea, još jednog poznatog djela inspirisanog poznatim i groznim ubistvom.
Majstori noara
Noar-klasik 'Dvostruka odšteta' Džejmsa M. Kejna iz 1938. pretvoren je i u filmsko remek-djelo u režiji Bilija Vajldera, sa Barbarom Stenvik u ulozi fatalne i ubojite domaćice. Kejn je bio inspirisan pričom Rut Snajder, koja je ubila svog supruga Alberta uz pomoć naivnog ljubavnika Džada Greja, a kada su oboje završili na suđenju krivicu je prebacivala na njega. No kada se otkrilo da je 48 sati prije suprugove smrti Snajder uplatila polisu životnog osiguranja, sve je bilo jasno, pa i zaplet Kejnovog slavnog krimića.
Krvavo ubistvo iz 1937. opisano je u romanu 'Killing Time' Tomasa Bergera, objavljenom tačno 30 godina kasnije. Berger je u ovoj knjizi opisao priču koja je svojevremno potresla Njujork - mladi i talentovani vajar Robert Irvin je u napadu ludila ubio svoju djevojku, manekenku Veroniku Gideon i njenu majku Meri, obje iz zadavivši bez milosti.
Kako bi se riješio potencijalnog svjedoka, Irvin je onda šiljkom za led ubio i podstanara Frenka Birnsa, no na kraju je ipak uhapšen.
Novine su pisale o 'ludom vajaru', a njegovo suđenje bila je jedna od najvećih tabloidnih priča tridesetih godina prošlog stoljeća u Sjedinjenim državama.
Roman inspirisan rasističkom histerijom
Remek-djelo 'Native Son' Ričarda Rajta iz 1940, koje tematizuje tada posebno osjetljiv motiv rasnih odnosu u Americi, inspirisano je slučajem mladog crnog ubice Roberta Niksona, kojega su mediji opisivali kao 'majmunolikog' i 'osobu prašumske snage'.
Takvo rasističko izvještavanje je zaokupilo mladog pisca Rajta, koji je počeo sakupljati sve napisano o ubici Niksonu, pa su i mnogi rasistički ispadi tadašnjih američkih novina završili citirani u njegovom romanu 'Native Son'.
Ovaj roman do danas je ostao jedno od najsnažnijih svjedočanstava rasističke histerije u SAD.
Slavna spisateljica Džojs Kerol Outs je pak svoju poznatu priču 'Where Are You Going, Where Have You Been?' napisala zahvaljujući članku iz časopisa Life. Novinar Den Mozer objavio je 1966. u Lifeu priču o sociopatskom ubici Čarlsu Šmidu, koji je između ljeta 1964. i ljeta 1965. ubio tri mlade djevojke i njihova tijela zakopao u pustinji Arizone.
U priči Džojs Kerol Outs ubica se zove Arnold Frend, no opasno podsjeća na Šmida, a sve je pak ispripovijedano iz perspektive djevojke Koni, koju zločinac Frend namami u smrt.
Bonus video:
