Slikar Petar Lubarda umro je prije četrdeset godina, 13. februara 1974. u Beogradu.
Lubarda je rođen 27. jula 1907. u Ljubotinju, nedaleko od Cetinja. Umjetničku školu u Beogradu upisao je 1925. godine, ali je napušta već naredne.
“Lubarda je rano odbacio umjetničke škole i akademije, i možda kao niko u našoj umjetničkoj tradiciji, postavio, najprije sebi, a potom dakako i nama, filozofsko pitanje o istini slikarstva (umjetnosti), s onu stranu jezičkih pravila i normi, s onu stranu fasade, dakle pitanje o tome šta je to što goni na slikanje i zašto čovjek stvara tu umjetnost? Cijelim svojim slikarskim bićem, razgrćući mrak u sebi, Lubarda je zapravo tragao za ovom istinom slikarstva, za onim što je upravo slikarsko u slikarstvu”, zapisao je istoričar umjetnosti Petar Ćuković.
Lubarda nakon Beograda odlazi u Pariz, gdje provodi šest godina u oskudici i teškim materijalnim prilikama. Ipak, tih godina postupno se osjeća njegova stilska posebnost. Drugi svjetski rat proveo je u njemačkom zarobljeništvu, a poslije oslobođenja radio je u Cetinju i Herceg Novom. Bio je jedan od osnivača i direktor Umjetničke škole u Cetinju, 1946. godine, koja se 1948. preselila u Herceg Novi. Prošao je kroz kratkotrajno razdoblje socrealizma, negdje do 1950. godine. Potom, stvara na samosvojan način i upravo to je period kada nastaju njegova najznačajnija djela. Boravio je na studijskim putovanjima u Francuskoj, Španiji, Italiji, Njemačkoj, SSSR-u, Brazilu, Engleskoj, Belgiji, Indiji, Siriji i Libanu.
Imao je oko pedeset samostalnih izložbi, a učestvovao je na preko 350 kolektivnih predstavljanja širom svijeta. Godine 1937. dobio je Gran pri na Svjetskoj izložbi u Parizu, a 1939. prvu nagradu u Hagu na Internacionalnoj izložbi slikarstva. Dobio je i Internacionalnu nagradu u Sao Paolu u Brazilu (1953), nagradu na bijenalu u Tokiju (1955), Nacionalnu nagradu Gugenhajm u Njujorku (1956). Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti i Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu. Odlikovan je Ordenom bratstva i jedinstva, dobitnik je Nagrade AVNOJ-a. Sahranjen je u Aleji velikana na Novom groblju u Beogradu.
“Želja da se uporede sa Lubardom i njegovim načinom rada postoji kod mnogih slikara. Ali se sa njim niko ne može upoređivati. On pripada redu velikana svjetske umjetnosti koji su biljeg vijeka, domet mogućeg, trajno živi i aktuelni”, zapisala je istoričarka umjetnosti Olga Perović. K.V.
Lubarda pripada redu velikana svjetske umjetnosti koji su biljeg vijeka, domet mogućeg, trajno živi i aktuelni
Bonus video:
