Već pedeset godina svaka mjesečna sveska popularnog američkog stripa Osvetnici počinje sljedećim riječima: “I nastupio je dan, dan različit od svih drugih, kad su se najveći nacionalni prvaci ujedinili protiv zajedničke prijetnje.
Toga dana rođeni su Akademici – da se bore protiv neprijatelja kome se nijedan akademik ne bi mogao sam oduprijeti!” Okej, malo lažem.
Strip ne otvaraju baš ove riječi, ali ako umesto pridjeva “nacionalni” napišete “svjetski”, a imenicu “prvaci” zamijenite s “heroji”, umjesto “Akademika” dobićete “Osvetnike”, inače najmoćniji tim superheroja u ovom dijelu galaksije.
I to su bili do skoro, sve dok crnogorski nacionalni prvaci nisu odlučili da, kroz nastupe u medijima, u jedan tipično američki “junački” žanr unesu i malo trademark crnogorskog čojstva. Ipak, nekako im to nije pošlo za rukom, pa su postigli samo jedno: da ih više niko ne uzima za ozbiljno.
I dok u savremenom stripu superheroji sve više liče na ljude od krvi i mesa, naši akademici sve više podsjećaju na likove iz stripova – i to onih od prije pedeset godina, kad ni Crnogorska (CANU), a ni Dukljanska akademija nauka i umjetnosti (DANU) nisu bile ni stavka u petogodišnjem planu Centralnog komiteta.
Naprosto, dok su u posljednjih nekoliko mjeseci obasipali jedni druge uvredama i prijetnjama, bilo je potrebno samo malo mašte pa da Crna Gora dobije svoj prvi pravi stripovski superherojski tim – da zamislite njihove replike u obličićima iznad glave, a njih u živopisnim odijelima od lateksa.
Doduše, ne biste dobili nešto što bi se našlo u Marvelovim izdanjima, ali u stripu Alan Ford svakako.
Prvi “mehanizam za postizanje kompetitivnosti CANU u XXI stoljeću” bi bio popularizacija akademika i njihovog rada kroz reality emisiju tipa Ja imam talenat.
Polazna pretpostavka je krajnje jednostavna: da bi bila kompetitivna u eri kompetitivnosti, Akademija bi prvo morala da se raspusti, pa da se pri raspisivanju konkursa malo oslušne i tržište – to jest da se obrati pažnja i na to šta publika želi da vidi i čuje u instituciji koja okuplja njihove najumnije sugrađane. Dakle, prvi “mehanizam za postizanje kompetitivnosti CANU u XXI stoljeću” bi bio popularizacija akademika i njihovog rada kroz reality emisiju tipa Ja imam talenat.
Pod jednim krovom bi nacionalni prvaci pokazivali šta znaju i umiju, nakon čega bi publika putem SMS poruka glasala koga želi da vidi u Akademiji. Tako bi se demokratizovao proces izbora u zvanje akademika, i niko se ne bi bunio. Ako načelo “vox populi, vox dei” kroji politiku, zašto ne bi i nauku i umjetnost, molim lijepo?
I dok u savremenom stripu superheroji sve više liče na ljude od krvi i mesa, naši akademici sve više podsjećaju na likove iz stripova
Da stvari budu zanimljivije i intrigantnije, jednom sedmično bi im se zadavale nezgodne teme za koje bi prvo morali da iznađu zajednički jezik, a potom i teorijski okvir i metod. Recimo, prva tema bi mogla da bude: “Petar I Petrović Njegoš – Srbin ili Crnogorac?” Kad bi opala popularnost reality emisije, unajmili bi tvorce trenutno najpopularnije domaće serije da snime igrani program u kojoj bi akademici potvrdili svoj poznati glumački talenat.
Serija bi mogla da se zove Akademija na pjenu od znanja, Ljubav, nauka, panika, Nepobjedivi mozak, Akademija gori, a ministarka se češlja… Dakle, mogućnosti za valorizovanje “objedinjenih naučnih potencijala” u eri kompetetivnosti su nesagledive! I zabavne pride!
Nauka, umjetnost i politički program? Sjajno! High concept widescreen spektakl! Materijal za koji bi Majkl Bej ubio!
Nauka, umjetnost i politički program? Sjajno! High concept widescreen spektakl! Materijal za koji bi Majkl Bej ubio! Što bi gledaoci, dakle, mogli da vide? Istinsku ligu izuzetnih džentlmena čiji se podvizi smiju stvarnosti u lice. Recimo, gledali bi kako jedan naučnik iz Akademije pronalazi hemijski element – recimo, montenegrium – koji se formirao u Duklji i sadrži esenciju crnogorskog nacionalnog bića.
Tim bi se doprinijelo afirmaciji crnogorske duhovne, nacionalne i državne tradicije, ali kako bi to doprinijelo ukupnom napretku države Crne Gore? Lako, jer bi već u narednoj epizodi biolog otkrio da je montenegrium zapravo “kriptonit za srpski nacionalni živalj u Crnoj Gori”, tako da bi eliminacija ove nacionalne manjine bila stvar “prirodnih, objektivnih okolnosti, a ne političkog programa”.
U odsustvu “velikosrpske prijetnje”, ne samo crnogorska država, već i njena nauka mogla bi slobodno da se razvija.
Time bi se redefinisali pojmovi prostora i vremena, što bi olakšalo dopinos misiji Akademijinog Odjeljenja društvenih nauka. Naime, više ne bi ni morali da se bave naučno-istraživačkim radom, jer bi i prije započetog istraživanja znali rezultat – uvijek bi i u svakom slučaju afirmisao crnogorsku duhovnu, nacionalnu i državnu tradiciju. Taj niz epohalnih otkrića izbrisao bi granicu između nauke i umjetnosti, pa da bi se CANU ubrzo preimenovala u Združenu akademiju nauka ili umjetnosti (ZANU).
Iz priloženog se da primijetiti da poređenje naših akademika sa superherojima nije pretjerano. Štaviše, njihov kung-fu je jači od supermoći Amerikanaca koji oblače gaće preko helanki. Nakon što bi izliječili rak, stupili u kontakt sa vanzemaljskom inteligencijom, stavili u pogon hladnu fuziju, riješili pitanje KAP-a, saznali zašto se Mona Liza smiješi i, na koncu, skontali kraj filma 2001: Odiseja u svemiru, naši akademici bi stavili tačku na nauku i umjetnost.
Ta nova reality emisija bila bi bazirana na jednostavnoj premisi: sve akademike bi natrpali na jedno ostrvo, podijelili im oružje i rekli: “Može biti samo jedan!”
Kao posljednju uslugu svom narodu organizovali bi ultimativni reality program i tako pružili beskrajno zadovoljstvo onima zbog čije su dobrobiti i prihvatili mjesto u Akademiji. Ta nova reality emisija bila bi bazirana na jednostavnoj premisi: sve akademike bi natrpali na jedno ostrvo, podijelili im oružje i rekli: “Može biti samo jedan!” Po okončanju emisije, crnogorska duhovna, nacionalna i državna tradicija konačno bi se afirmisala kroz logičan ishod njenog viševjekovnog razvoja od Duklje do savremene Crne Gore – institucija koja okuplja njene najveće umove i bukvalno bi mislila jednom glavom.
Akademik bi izašao pred novu zgradu CANU i, poput Rodnija Dejndžerfilda u kultnoj komediji Povratak na fakultet, ponosito rekao: “I time posvećujem ovo zdanje… sebi.” Time bi sažeo osnovnu poruku Zakona o CANU – da Akademija više nije posvećena nauci i umjetnosti, već ljudima i njihovom egu – i poželio nam dobrodošlicu u Crnogorsku akademiju akademika.
Bonus video:
