I’m only radical because the architectural profession has got lost. Architects are such a dull lot - and they’re so convinced that they matter. (Cedric Price)
Fred i Sid (Fred Astaire & Cyd Charisse) su maturant i maturatkinja. Četiri sata nedeljno provode u mom ofisu. Dva sata utorkom - od 17:00 do 19:00 - i dva sata petkom - u isto vrijeme. Akcenat je bio - više nije, nažalost - na slobodoručnom crtanju - odnosno na pripremama za prijemni ispit za upis na Arhitektonski fakultet u Podgorici.
Lijepo smo radili, napredak je bio konzistentan - sve do kobnog 15. maja - do trenutka kada smo saznali da su izbacili tzv. Provjeru umjetničkih sklonosti, odnosno Provjeru shvatanja prostora kroz prikazivanje oblika prostora i oblika u prostoru - ili u prevodu: slobodoručno crtanje - iz tzv. Dopunskog, odnosno Prijemnog ispita.
Od tog trenutka, Fred i Sid ne mogu više da se fokusiraju. Sid radi na kartonskoj maketi nečega što je nazvala “Kuća iz snova” - dobra je to kuća, ispričaću vam jednom priču o toj kući, držite me za riječ - a Fred voli da lista Internet stranice arhitektonskih fakulteta diljem svijeta bijeloga.
- Da vidimo - veli Fred - što imamo ispod taba ‘O fakultetu’....
- Fred, reci mi...
- Izvinite, možete li, molim vas, da mi promijenite konspirativno ime? Ne sviđa mi se ‘Fred’. Mislim da bi mi ‘Rudi’ bolje odgovaralo.
- O Rudi, zašto se javljaš. O Rudi, samo dok sanjam - zapjeva Sid.
- Sid, molim te. Moramo da se koncentrišemo. Samo dva minuta. Molim vas... Dakle, Rudi, dušo, koje su to oblasti kulture relevantne za studije arhitekture? Što misliš? Što je uopšte kultura? Koje su oblasti kulture? Sid, što je kultura? Ignorisali su moja pitanja - i Rudi i Sid - naravno...
- Akademski studijski program arhitektura otvoren je prvi put 2002. godine - Fred poče da čita - kao Odsjek za arhitekturu na Građevinskom fakultetu u Podgorici Univerziteta Crne Gore.
- Tačno. Aleksandar Keković je otvorio taj Odsjek. A onda je Goran Radović šutnuo Kekovića 2006. godine, kad je Odsjek prerastao u Arhitektonski fakultet. Radović je bio prvi dekan. OK, istine radi, Radović nije baš sasvim šutnuo Kekovića sa faksa. Keković je imao nekakvu ulogu na tom faksu i u vrijeme Radovića, ali se znalo čija je zadnja, svakako. Čudi me, vidiš, da je Keković pristao na tu varijantu, ali pristao je. Toliko o Kekoviću...
- I to piše ovdje.
- Gdje?
- Na sajtu Arhitektonskog fakulteta.
- Što piše?
- Veli ovako: Od septembra 2006. godine Akademski studijski program arhitektura prerastao je u Arhitektonski fakultet u Podgorici, kao samostalna jedinica Univerziteta Crne Gore.
- Rekoh li ti ja...
- I još veli: Jedna od specifičnosti Fakulteta je što arhitektura pripada grupi od pet posebno regulisanih profesija u Evropskoj Uniji, zajedno sa medicinom, veterinom, farmacijom i stomatologijom.
- Kakve veze ima arhitektura sa stomatologijom i veterinom, stvarno - upita Sid bez upitnika na kraju, u njenom stilu.
- Sid, draga, imaš li i ti problema sa svojim konspirativnim imenom?
- Nemam. Sviđa mi se ‘Sid’.
- Pazite sad - uporan je bio Rudi - ovo je važno: vrlo je važna misija visokoobrazovnog kadra fakulteta u oblasti arhitekture i urbanizma Crne Gore, za razvoj i dostizanje kritičkog nivoa znanja stručne i šire javnosti koji će zaustaviti nepovoljne trendove degradacije prostora Republike - Republike! - mislio sam da nismo više Republika - i preokrenuti ih u proces afirmacije značaja i zaštite nacionalnih dobara i podizanja kvaliteta prostora. Arhitektonski fakultet u Podgorici Univerziteta Crne Gore obrazuje arhitektonsku elitu - elita! - to smo Sid i ja - koja će na temelju najkvalitetnijih svjetskih znanja iz ove oblasti i njihove praktične primjene na izradi i sprovođenju planova i projekata u prostoru, izvršiti kvalitetno valorizovanje prostora sa ciljem održivog razvoja u odnosu zaštićenog graditeljskog i prirodnog nasljeđa sa antropogenim uticajem izmijenjenog - izgrađenog prostora... Ma ide čovječe...
- Da, sve je to u redu. Podrazumijeva se da su pred vama godine i godine kvalitetnog valorizovanja prostora, ali prvo morate da se upišete na AF, a da biste se upisali moraćete...
- Na Arhitektonskom fakultetu u Podgorici - nastavi Rudi - akademski studij arhitekture organizuje se kao osnovni studijski program u trajanju od 3+1+1, za 4 godine - 8 semestara - 240 ECTS kredita, kojim se stiče diploma specijalista u arhitekturi. Jednogodišnji postdiplomski magistarski studij - 2 semestra - 60 ECTS kredita, kao i trogodišnji doktorski studij - 6 semestara 180 ECTS kredita koji je u pripremi... Sid, što veliš ti? Idemo li do kraja, do doktorskih? Pripremiće vala i doktorski dok mi dođemo do doktorskoga.
- O, Rudi, moj Rudi bog zna - opet zapjeva Sid.
- A zakleo bih se - rekoh - da su pominjali tzv. akreditovani integrisani akademski studijski program Arhitektura, obima 300 ECTS, za sticanje diplome akademskih master studija. Biće da su u međuvremenu odustali od integrisanog programa iz nekog razloga...
- Ima još: Cilj konstituisanja ove institucije je obrazovanje - edukacija - visokostručnog kadra na temelju najkvalitetnijih znanja iz oblasti teorije i prakse u svijetu i njenih primjena na izradi i realizaciji planova i projekata u prostoru, kao osnovni uslov za kvalitetno valorizovanje, programiranje, gazdovanje i zaštitu naslijeđenog prirodnog i izgrađenog prostora. Malo je falilo da ispalim cinični komentar - U svijetu od Golubovaca pa sve do Bioča, otprilike - i ovamo od Tuzi do Danilovgrada - ali ugrizoh se za jezik. Rudi i Sid su djeca - samo djeca - i to dobra djeca...
- Ovako zamišljena škola formira međunarodno priznate stručnjake za sve oblasti stvaralaštva u domenu urbanizma, arhitekture, građenja i dizajna, a to podrazumijeva sposobnost kreiranja upotrebnih predmeta, arhitektonskih oblika svih kategorija, urbanih i slobodnih prostora na različitim nivoima. Takvi kadrovi danas u razvijenom svijetu predstavljaju stožere ukupnog kulturnog i tehnološkog razvoja...
- Mislim da sad znamo sve o AF PG. Hajde sad da vidimo koje su to oblasti kulture relevantne za studije arhitekturice. Rudi, molim te...
- Ima i o kulturi: Kulturološki i istorijski sediment na prostorima Crne Gore vodi poreklo - vodi poreklo! - od kulture Rimskog - carstva: Zapadnog istočnog - tako piše, evo: od kulture Rimskog - crtica - carstva: Zapadnog istočnog - sa jedne strane, kao i spontanog autohtonog narodnog stvaralaštva slovenskog porijekla - a ne porekla - ovoga puta. Specifičnost uslova pod kojima se razvijao i izgrađivao duh, na ovom području našao je odjeka u narodnom moralu, književnosti, melosu, slikarstvu, kostimu, rukotvorinama, narodnoj arhitekturi...
- Gdje to piše?
- Na sajtu AF.
- Na sajtu AF...
Trebalo mi je malo da se saberem. Rudi i Sid su me gledali netremice - pravo u oči. Daleko od toga da im je bilo jasno o čemu se tačno radi, ali su osjećali da nešto ne valja. Njihove pametne okice su vapile za nekakvim objašnjenjem...
U sljedećem broju opet malo o crnogorskoj postavci na XVI Međunarodnoj izložbi arhitekture - Bijenale u Veneciji 2018. Predlažem da u međuvremenu (obavezno, obavezno, obavezno) pogledate emisiju Tanje Piperović o crnogorskoj postavci. Emisija je emitovana na RTCG u prošlu srijedu.
A onda nastavak priče o prijemnom ispitu za upis na Arhitektonski fakultet u Podgorici...
Bonus video:
