Izložba “Ukrštanja – crnogorska savremena umjetnost u XXI vijeku“, predstavljena je u Jekaternburgu u Državnom centru savremene umjetnosti i Muzeju savremene umjetnosti “Erata” u Sankt Petrburgu, uokviru manifestacije “Dani savremene crnogorske kulture u Rusiji”.
Na izložbi koja nudi jedan od mogućih presjeka dešavanja na pluralističkoj crnogorskoj likovnoj sceni, predstavljeni su radovi 13 umjetnika: Irene Lagator, Igora Rakčevića, Tadije Janičića, Jelene Tomašević, Nenada Šoškića, Milene Jovićević, Lazara Pejovića, Siniše Radulovića, Vane Prelević, Lene Nikčević, Toma Pavićevića, Teodore Nikčević i Adrijane Gvozdenović.
Kustos izložbe je istoričarka umjetnosti Ljiljana Karadžić koja je nakon otvaranja izložbi upriličila vođenje publike kroz crnogorsku likovnu postavku.
Ruske i internacionalne institucije
“Izložba 'Ukrštanja – crnogorska savremena umjetnost u XXI vijeku' je prvo prikazana u Muzeju savremene umjetnosti 'Erarta' u Petrovgradu, a potom u Državnom centru savremene umjetnosti u Ekaterinburgu.
"Dakle, može se reći da smo izlagali u dva opozitna prostora i u arhitektonskom i u koncepcijskom smislu"
I jedna i druga institucija su veoma važna mjesta na mapi ruskih i internacionalnih institucija koje se bave savremenom umjetnošću. Muzej 'Erarta' postoji od 2010. godine i smješten je u staljinističkom zdanju u kom je nekada bila filijala komunističke partije za rejon Vasiljevskog ostrva.
Erarta je u ekspanziji otvorila galerije u Londonu, Njujorku i Cirihu, a uskoro otvara galeriju i u Hong Kongu. Ima fantastične, čak vrlo luksuzne izlagačke uslove i savršenu tehničku podršku.
Nasuprot glamuroznom petrovgradskom muzeju koji je više main stream, ekaterinburški centar savremene umjetnosti je okrenut eksperimentalnim formama, interaktivnim radionicama i teorijskom uobličavanju fenomena savremene umjetnosti. Smješten je u napuštenoj predratnoj školi i odiše andergraund atmosferom. Centar je jedna od četiri ispostave Moskovskog centra za savremenu umjetnost i internacionalno je poznat po Uralskom bijenalu.
Dakle, može se reći da smo izlagali u dva opozitna prostora i u arhitektonskom i u koncepcijskom smislu. Međutim, ono što je zajedničko i na jednom i drugom mjestu je izrazita komunikativnost sa publikom i velika posjećenost programa”, kazala je istoričarka umjetnosti Ljiljana Karadžić, naglašavajući da je za crnogorsku izložbu vladalo veliko intersovanje ruske likovne publike i novinara.
Pažnja i radoznalost publike
“U Petrovgradu je na konferenciji bilo 80 akreditovanih novinara, a u Ekaterinburgu oko 20. Prilozi o izložbi su emitovani na brojnim TV stanicama, kao i na državnom kanalu 'Kultura', oba puta u udarnim terminima.
Samom činu otvaranja prethodila su vođenja novinara kroz izložbu koju su željeli, koliko je to bilo moguće, da se što detaljnije i kompletnije upoznaju sa djelima naših umjetnika, ali i sa njihovim radnim biografijama.
“Postavljali su nam najrazličitija pitanja o našoj sceni, statusu umjetnika, glavnim tokovima naše umjetnosti"
Nakon otvaranja na kojima su analitički i afirmativno govorili direktor Erarte Mihail Ovčinikov i direktorka ekaterinburškog Centra Alisa Prudnikova, vodila sam kroz izložbu zainteresovane posjetioce.
Bila sam zatečena i dirnuta istinskom pažnjom i radoznalošću publike kojoj je crnogorska umjetnost, za razliku od naših prirodnih ljepota, bila nepoznanica. Zapravo, njima je poznata jedino Marina Abramović, i ovo je bilo neko prvo sistematičnije upoznavanje ruske javnosti sa crnogorskom savremenom likovnom scenom”, ističe Karadžić, komentarišući da je u Ekaterinburgu bila priređena neformalna diskusija brojne publike sa umjetnicima.
“Postavljali su nam najrazličitija pitanja o našoj sceni, statusu umjetnika, glavnim tokovima naše umjetnosti, galerijskom sistemu, muzejima, MACCO centru...
“U Jekaternburgu je upriličena neformalna diskusija gdje je publika imala priliku da nam postavlja pitanja"
Bilo nam je interesantno što publika koja je aktivno učestvovala u živoj diskusiji nije profilisana u smislu starosne dobi i profesije. I stari i mladi, i profesionalci i ljubitelji su postavljali pitanja, ne ustručavajući se, kako je to najčešće slučaj kod nas da otvoreno iznesu svoj doživljaj izložbe i stav”, ističe Karadžić.
Organizatori i pokrovitelji izložbe su Ministarstvo kulture Crne Gore i Ministarstvo kulture Ruske federacije, a izvršni producent je Centar savremene umjetnosti Crne Gore.
Iskrena znatiželja
Crnogorski umjetnik Siniša Radulović, koji se svojim radovima predstavio na izložbi “Ukrštanja – crnogorska savremena umjetnost u XXI vijeku“, komentariše da ga je najviše oduševila iskrena zainteresovanost i znatiželja publike.
“U Jekaternburgu je upriličena neformalna diskusija gdje je publika imala priliku da nam postavlja pitanja. S obzirom na to da dolazimo iz sredine u kojoj je ovakav vid komunikacije rijetkost, čovjek prosto ostane (prijatno) iznenađen jer shvati da jedino kroz interakciju sa publikom može biti shvaćen ili ostati normalan.
A da ne pominjem apstraktnu misao da je publika iz zemlje koja broji 150 miliona stanovnika zainteresovana za umjetnost iz Crne Gore. O takvom odnosu ovdje još uvijek možemo samo da sanjamo, pogotovo ako su u pitanju izložbe tj. umjetnici koje dolaze iz inostranstva i naravno nemaju širu rodbinu u Crnoj Gori”, zaključuje Radulović.
Bonus video:
