U Podgorici - Glavnom gradu Crne Gore - u samom centru, u ulici Vuka Karadžića - na potezu između Balšića ulice i Ulice Marka Miljanova, sa sjeverne strane, preko puta Karađorđevog parka - nalazi se stambena zgrada - trospratnica. A na krovu te trospratnice...
OK, idemo redom...
Ako izuzmemo činjenicu da je ta zgrada simetrična u odnosu na poprečnu osu - što svakako doprinosi njenom fizikalitetu, što bi se reklo - i dignitetu - te da je ritam oblikovnih elemenata na južnoj fasadi savršen - i po horizontali i po vertikali - zaključno sa balkonskim konzolama na oba kraja - na prelazima sa podužne fasadne ravni na poprečnu (i obratno) - onda ta zgrada nije ni po čemu posebna. Ali ipak stoji, priznaćete, da su su te konzolne AB ploče na krajevima zgrade, sa polukružnim završecima i lakim balkonskim ogradama od kovanog gvožđa - vrlo, vrlo elegantne - i vrlo, vrlo nekarakteristične za tvrdu i pretvrdu posljeratnu TG arhitekturu. Koliko je originalni kosi krov - pokriven crvenim crijepom - doprinosio savršenstvu južne fasade (koliko je taj krov, drugim riječima, davao konačni smisao ritmu te fasade - igri vertikalnih polja - polja teških, dubokih lođa sa solidnim, zidanim ogradama, koja se izmjenjuju sa poljima prozora i poljima lakih balkona, odnosno konzolnih ploča smjelo projektovanih u prostor, sa lakim ogradama od kovanog gvožđa - između pomenutih, nevjerovatnih balkona na krajevima) - a koliko pak doprinose nesvatljvo iracionalne intervencije novijeg datuma na tom istom krovu - procijenite sami.
U jednom specifičnom istorijskom trenutku - koji, bojim se, nije zabilježen u knjigama starostavnim - počeli su dobri ljudi, svemu naredni i vični, da dižu krov pomenute zgrade u Ulici Vuka Karadžića - meni mnogo drage zgrade, moram naglasiti - i da grade viđenice (badže - krovne kućice) i cijela potkrovlja. Jedno potkrovlje se upravo gradi na zapadnom kraju zgrade - na uglu Ulice Vuka Karadžića i Balšića ulice. I dok se ta intervencija nesmetano odvija već neko vrijeme, na očigled građanki i građana PG - riješih da provjerim - osjetio sam se pozvanim, kao građanin Podgorice, da provjerim na Internet stranici Ministarstva održivog razvoja i turizma (MORiT - mrt.gov.me) i na Internet stranici Sekreterijata za planiranje i uređenje prostora i zaštitu životne sredine GGPG (SzPiUPiZŽSGGPG -sekretarijat-za-plurzs.podgorica.me) - da li je ta intervencija uredno pokrivena dokumentima - da li se, drugim riječima, radovi odvijaju po Zakonu. Namjera mi je zapravo da provjerim, na konkretnom primjeru, da li je tačno da su nadležne institucije - uz pretpostavku da je ovdje riječ o legalnoj intervenciji - omogućile građanima PG da se putem Interneta informišu o dešavanjima u svom fizičkom prostoru - kao što se priča.
Pa da vidimo...
Krenuo sam, poučen bogatim iskustvom, od adrese mrt.gov.me - pa kaže: Urbanističko tehnički uslovi, građevinske dozvole, upotrebne dozvole, prijava gradnje, licence, saglasnost na idejna rješenja - pa idemo na Saglasnost Glavnog državnog arhitekte/ Rješenja GDA/ 2018 - i uz malo napora (zato što su rješenja, gotovo u pravilu, data po imenima časnih i poštenih investitora - fizička lica - ili nazivima preduzeća - pravna lica - a ne po adresama budućih objekata - ulica i broj - što potragu usložnjava, unekoliko) - gle čuda! - kaže: 21 09 2018 Rješenje - Stambena zgrada ul. Vuka Karadžića - Podgorica.pdf - bingo!
U Rješenju, koje je potpisao V.D. GDA/ dr Dušan Vuksanović, d.i.a. - lijepo piše: “Dostavlja se rješenje... (podnosilac zahtjeva - Stambena zgrada u Ul. “Vuka Karadžića” br. 11 Glavni grad Podgorica - op.a.)... na Idejno rješenje za rekonstrukciju krova kolektivnog stambenog objekta projektovanog (i sagrađenog - odavno - op.a.) na urbanističkoj parceli broj 8, blok P, koju čini katastarska parcela 3994, KO Podgorica II, u okviru UP-a “Nova Varoš - blok P”, GGPG, na daljnju nadležnost.
Rekoh li vam da je sve po Zakonu...
I još veli: “Na osnovu uvida u predmetnu tekstualnu i grafičku dokumentaciju, GDA konstatuje da su arhitektonske karakteristike predloženog idejnog rješenja u skladu sa smjernicama za arhitektonsko oblikovanje i materijalizaciju objekata, u okviru UP-a “Nova Varoš - blok P”.
UP “Nova Varoš - blok P” je dostupan - imate ga u Registru planske i tehničke dokumentacije (planovidozvole.mrt.gov.me) - i toplo vam preporučujem da ga barem prelistate - i pogledate pripadajuće mu sličice - jer je sve to zajedno vrlo poučno i nadasve interesantno - pominju se čak i stari Iliri, vjerovali ili ne - a možete i da sačekate moj prikaz tog planskog dokumenta, usvojenog davne 2012. godine (prije više od pet godina - što će reći da mu je 2017. istekao rok).
Idemo korak unazad - na Saglasnost Glavnog državnog arhitekte - pa na Idejna rješenja objekata - i kaže: 21. 09. 2018. Idejno rješenje - Stambena zgrada Ul. Vuka Karadžića - Podgorica. U idejnom rješenju stoji, između ostaloga - Rekonstrukcija krova kolektivnog stambenog objekta - što je OK, ako arhitekt, autor rješenja, tako kaže - mada mi se čini, odozdo, s ulice, da se radi o nečemu kud i kamo ambicioznijem od rekonstrukcije krova - i još stoji - Idejno rješenje arhitekture.
Preskočićemo 68 strana Idejnog rješenja (u okviru kojih su uredno spakovani i Urbanističko-tehnički uslovi za, citiram - Rekonstrukciju objekta mješovite namjene - ma što to značilo - a stoji i da je podnosilac Zahtjeva (za UTU) gospođa ta-i-ta, punim imenom i prezimenom, a ne pomenuta Stambena zgrada u Ul. V. Karadžića - a stoji i da je obrađivač pomenuti SzPiUPiZŽSGGP - što znači da UTU treba da tražite na adresi sekretarijat-za-plurzs.podgorica.me, a ne na adresi mrt.gov.me) - i idemo na stranu 70 (od 90) - na Tekstualni dio, odnosno Tehnički opis. Pa kaže - 3. Postojeće stanje/ Postojeća potkrovlja koja se rekonstrušu su stambeni prostori u potkrovlju u Ul. V. Karadžića broj 11... (tamo su, znači, već postojala stambena potkrovlja - vjerovali ili ne) - i još kaže - 4. Planirano stanje/ Ovim projektom predviđena je rekonstrukcija krova stambenih jedinica u potkrovlju.... Gabariti postojećih stanova se proširuju u ravni nosećih fasadnih zidova (što se lijepo vidi sa ulice).... Krovni otvori u potkrovlju usaglašeni su sa postojećim otvorima donjih etaža (nisu usaglašeni, daleko od toga).... Novoprojektovana krovna konstrukcija je formirana tako što je predviđeno sječenje rogova u visini postojeće krovne rožnjače i zamjena novim rogovima... oslonjenim na novoprojektovane grede... oslonjene na postojeću rožnjaču i novoprojektovanje stubove... itd.
A ja sam mislio, vidiš, da je dignut kompletan krov na nekih - koliko? - barem 1.80 iznad kote krovnog vijenca. Čudno, vrlo čudno. Nego, da pogledamo što kaže u Grafičkom dijelu...
Dakle, uvidom u Grafički dio, što bi se reklo, dolazimo do zaključka da se rekonstrukcija stambenih prostora u Ul. V. Karadžićabroj 11 - u potkrovlju - ne odvija po Idejnom rješenju na osnovu kojega je V.D. GDA, gospodin Vuksanović, izdao Rješenje - da rekostrukcija, drugim riječima, drastično odstupa od Idejnog rješenja.
Činjenica je, takođe, da se ta rekonstrukcija - po stilu i zamahu - ne razlikuje od prethodnih, već sprovedenih intervencija na krovu zgrade u Ulici V. Kradžića, tako da gospođa ta-i-ta ne radi ništa što već nije rađeno na tom nesretnom krovu...
Nastavak iduće subote...
Bonus video: