Afta, svima nama poznata i krajnje neprijatna promjena u ustima, povratna je ulceracija, koja se javlja u usnoj duplji.
Sama riječ “afta” potiče od starogrčke riječi koja u prevodu znači pali ili gori.
One su, pored oboljenja parodoncijuma, najčešća oboljenja usne duplje i smatra se da svaki peti čovjek ili svaki drugi dvadesetogodišnjak boluje od ovih promjena.
Istraživanja su pokazala da je najveći broj oboljelih između 20. i 40. godine života.
Afte su češće kod žena nego kod mučkaraca i to u odnosu 6:1.
Afte su češće kod žena nego kod mučkaraca i to u odnosu 6:1
Iako ih je opisivao Hiporat još 460. godine p. n. e. uzrok afti je još uvijek nepoznat.
Obimnim istraživanjima u svijetu došlo se do saznanja da neki faktori ipak mogu dovesti do aftoznih promjena, od kojih su najznačajniji:
- Nasljeđe - bolesnici čiji su roditelji imali afte imaju 90% veću čansu da ih dobiju;
- Endokrini poremećaji - od kojih se posebno ističe poremećaj u funkciji polnih žlijezda.
Smatra se da postoji direktna veza između nivoa progesterona u krvi i afti, što potvrđuje i činjenica da se afte češće javljaju kod žena;
- Psihogeni faktor - smatra se da briga i stres mogu da na određen način izazovu skupljanje krvnih sudova u ustima, što dovodi do lokalne nekroze i stvaranja afti;
- Bakterijske i virusne infekcije - mišljenje je da afte mogu biti izazvane nekim bakterijama, odnosno virusima;
- Mehaničke traume - oralna sluzokoža, koja je izložena djelovanju karijesom, destruisanim zubima, lošim protetskim radovima, trauma tokom hirurškog zahvata...
Aftozne lezije su, svi znamo, izrazito bolne.
Bolovi se pojačavaju prilikom govora, ishrani kao i pri svakom pokretu obraznih mišića.
Najčešće traju do 15 dana i zarastaju lagano.
Zarastanje ide od periferije ka centru i ne ostavlja ožiljke.
Aftozne promjene su povratne.
U terapiji se uglavnom koriste simpomatski lijekovi, čiji je jedini cilj da se ublaže simptomi koji prate afte
Recidivi su različite dužine, a periodi bez aftoznih lezija mogu trajati po nekoliko mjeseci pa i duže.
U liječenju aftoznih promjena koriste se brojna sredstva i načini liječenja ali, nažalost, još nije pronađen način liječenja kojim se afte mogu uspješno izliječiti.
U terapiji se uglavnom koriste simpomatski lijekovi, čiji je jedini cilj da se ublaže simptomi koji prate afte.
Zato se u terapiji afti koristi:
- lokalna terapija – najčešće se koriste kortikosteroidi. Mogu se koristit brojni antiseptički rastvori kojima se ispiraju usta par puta dnevno;
- fizikalne metode – od kojih se najviše primjenjuju UV zračenje i laseri.
Bonus video:
