Sedma umjetnost i muzika su nerazdvojne, gotovo od pojave filmske trake.
U nekim filmovima muzika je samo sporedni element koji prati pokretnu sliku, dok u dugima postaje ravnopravni element filmskog izražaja.
Evo nekoliko kultnih filmova koji ne bi bili isti sa drugačijim muzičkim odabirom.
DOBAR, LOŠ, ZAO
Enio Morikone napisao je preko 400 muzičkih djela za filmove i u potpunosti promijenio pojam filmske muzike. Smatra se za jednog od najvećih kompozitora ovog žanra, a 2007. dobio je Oskara za životno djelo.
Između ostalih, sarađivao je sa rediteljima poput Terensa Malika i Brajana de Palme. Ipak, njegove najpoznatije kompozicije nastale su u saradnji sa Serđom Leoneom u špageti-vesternima.
U ostvarenju “Za šaku dolara” izbacuje orkestarske zvukove i naglašava zvukove poput pucnja, biča, pjevačkih glasova, kombinaciju sicilijanskih narodnih instrumenata sa električnom ili akustičnom gitarom.
U mnoge filmove uvodi zviždanje kao element usamljenosti glavnog junaka.
DIPLOMAC
Ben je nedavno završio fakultet, a roditelji očekuju velike stvari od njega. Na zabavi u rodnom gradu upoznaje gospođu Robinzon, suprugu poslovnog partera njegovog oca. S njom započinje aferu, ali se spletom okolnosti sa njenom ćerkom Ilejn otkriva šta je prava ljubav. Radnja filma nam je svima poznata.
Legendarni film Majka Nikolsa iz 1967. godine prikazuje površnost srednje američke klase i izgubljenost mlade generacije nakon fakulteta.
U glavnim ulogama se ističu izvrsni, tada još mladi Dastin Hofman u ulozi Bendžamina Bredoka i En Benkroft kao seksepilna gospođa Robinson.
Zajedno sa “Boni i Klajd” postao je jedan od najuticajnih filmova kasnih šedesetih, a za to je zaslužan i angažman Sajmona i Garfankla za sondtrack koji postaje ključni muzički dokument tog vremena.
Pjesma “Sound of Silence”, koja je imala premijeru u filmu, postala je legendarni hit, doživjela mnoga reizdanja i koristila se u drugim filmovima, poput hita “Watchman”.
Jednaku ili čak i veću slavu postigla je takođe jedna od do sada najviše obrađivanih pjesama, “Mrs. Robinson”, koja je nakon “Sound of Silence” poznatom dvojcu bila druga uzastopna na vrhu Billboardove top liste.
BLADE RUNNER
Evangelos Papatanasiou, poznatiji kao Vangelis, stvorio je jedan od najboljih filmskih soundtrackova svih vremena. Naravno, riječ je o “Blade Runneru”, filmskom remek-djelu Ridlija Skota iz 1982.
Atmosferu futurističkog noir trilera Vangelis dočarava kombinacijom klasične muzike i tvrdih zvukova sintesajzera koje gledaoca odvode u postapokaliptični Los Anđeles 2019.
Uz naslovnu temu, jedna od najpoznatijih kompozicija je “Love Theme” u kojoj dominira topli zvuk saksofona kao suprotnost hladnim ritmovima cjelokupnog soundtracka.
Nažalost, neslaganje je dovelo Vangelisa do uskraćivanja dozvole za izvođenje muzike iz Blade Runnera, a studio je umjesto njega angažovao grupu muzičara pod nazivom New American Orchestra za snimanje službenog LP-a objavljenog u to vrijeme. Trebalo je da prođe 12 godina da se soundtrack objavi pod Vangelisovim imenom.
FLASHDANCE
Ona je varilac čelika u lokalnoj tvornici u Pitsburgu danju, a noću se pretvara u barsku plesačicu. Njen san je da upiše prestižnu baletnu školu.
Riječ je o filmu “Flashdance”, modernoj bajci iz osamdesetih godina. Iako ga kritika nije hvalila, publika ga je dočekala sa oduševljenjem i postao je jedan od kultnih filmova. Osim izvrsnog nastupa Dženifer Bils kao protagonistkinje Aleks Ovens, film je obilježila i muzika.
Poznati kompozitor i kralj disco zvuka Đorđo Moroder pretvorio je plesnu filmsku fantaziju u muzički hit. Naslovna pjesma “What a Feeling” koju je otpjevala Ajrin Kara prodata je u 20 miliona kopija širom svijeta i dobila Oskara za najbolju 1983.
Na soundtracku se izdvaja i legendarni hit “Maniac” koji izvodi Majkl Sembelo. Kultna scena je naravno kraj filma u kojem Aleks primaju u školu nakon nezaboravnog plesa uz “What a Feeling”.
TRAINSPOTTING
Deni Bojl je čuvenim “Trainspottingom” redefinisao lice modernog britanskog filma, ostavljajući nezaboravan trag na savremenu kulturu mladih. Radnja se vrti oko grupe mladih koji žive na samoj ivici, upleteni u narkomanske i kriminalne vode.
Bitna činjenica za uspjeh filma bio je i pomni odabir pjesama koje su u pozadini priče. Na soundtracku se mogu naći zbirke pjesama britanskih pop i elektronskih zvijezda kao što su Blur, Pulp, Elastica, Leftfield, Primal Scream i Underworld, ali i nešto starije garde kao što su Igi Pop, Lu Rid i Brajan Ino.
Svaka pjesma u “Trainspottingu” zarazna je, ali najefektniji trenutak je kada se Renton predozira, tepih postaje njegov kovčeg, a Luov glas u pozadini pjeva poznate riječi pjesme “Perfect Day”. Ne bez razloga, ovo su remek-djelo nazvali “Paklenom pomorandžom” 90-ih.
PETPARAČKE PRIČE
Kada čujemo rečenicu “I love you, Pumpkin. I love you, Honey Bunny. Everybody be cool, this is a robbery!”, svi znamo da se radi o uvodnoj pjesmi za “Petparačke priče”, koji je smatra najuticajnijim američkim filmom devedesetih.
Kventin Tarantino muzici je u filmu dao posebno mjesto. Soundtrack je mješavina američkog rock and rolla, surfa, popa i soula. Album je došao do 21. mjesta na Billboardovoj top listi.
Uz pregršt nasilnih scena pojavljuje se niz pjesama poput “Let's Stay Together”, “Son of a Preacher Man”, “You Never Can Tell”. Uz hit Nila Dajmonda “Girl, You'll Be a Woman Soon” u izvedbi benda “Urge Overkill”, nezaboravna je scena samotnjačkog plesa i drogiranja Ume Turman.
Bonus video:
