U noći između 22. i 23. februara, po svemu sudeći uz upotrebu eksploziva, veoma je oštećen spomenik pobjednicima Tuđemilske bitke 1042, čiji dan Crna gora slavi kao Dan Vojske.
Rad akademskog vajara Pavla Pejovića, upravo je i psotavljen na taj dan 7. oktobra 2008. u znak sjećanja na dukljanske pobjednike bitke protiv Vizantinaca.
Sa vrha monumentalnog obeliska, visokog deset metara i teškog dvadeset tona, detonacija eksplozivne naprave nepoznatog porijekla srušila je kamenu kupolu, čiji su dijelovi razbacani oko spomenika.
Barska policija je obaviještena od strane mještana kasno sinoć.
Policijska patrola na licu mjesta po mrklom mraku i po pljusku nije mogla prikupiti mnogo podataka, osim konstatacije da je oštećen vrh spmenika, međutim, tek ujutro se mogla vidjeti prava razmjera razaranja.
Pavićević: Bar je poznat po toleranciji
“Vijestima” je saopšteno da je “pokrenut postupak po proceduri”, da se za počiniocima traga te da je osnovnom tužiocu u Baru podnijeta krivična prijava protiv nepoznatih izvršilaca za krivično djelo uništenje kulturnog dobra.
Ostaje nejasno kada se zbio napad na spomenik, jer u kontaktu sa nekoliko mještana “Vijesti” nijesu mogle dobiti potvrdu da je iko od seljana čuo eksploziju. Nesporno je da je policija alarmirana preksinoć. Prva kuća u selu nalazi se inače ispod spomenika niz put oko dva kilometra daleko
Ovim povodom je prvi javno reagovao predsjednik Opštine Bar Žarko Pavićević koji je najoštrije osudio rušenje spomenika.
„Najoštrije osuđujem rušenje ovog spomenika koji nas podsjeća na značajan događaj iz naše prošlosti. Očekujem da će pripadnici MUP-a u najkraćem roku otkriti počinioce ovog vandalskog čina“, rekao je Pavićević.
„ Bar je i van granica Crne Gore prepoznat po toleranciji i suživotu pripadnika različitih vjerskih i nacionalnih zajednica, po poštovanju naših različitosti. Zato sam uvjeren da ovaj incident neće narušiti skladne odnose među našim građanima, a da će nadležne institucije kazniti počinioce“.
Iz Ministarstva odbrane su saopštili da spomenik obilježava jedan od najveličanstvenijih datuma crnogorske istorije i simbolizuje Vojsku Crne Gore kao temelj crnogorske državnosti.
"Zato najoštrije osuđujemo ovaj vandalski čin kao direktan udar na državu i očekujemo od svih nadležnih organa da preduzmu sve potrebne mjere da se počinioci što prije pronađu i kazne u skladu sa zakonima" .
Ministar odbrane Boro Vučinić, načelnik generalštaba Dragan Samardžić i Pavićević otišli su da obiđu mjesto incidenta.
U saopštenju Ministarstva odbrane piše da je oštećen spomenik na "Tuđemilu", iako se mjesto na kome se odigrala bitka koju Vojska slavi kao praznik, zove Tuđemili.
Niko nije čuo eksploziju?
Na platou poviše Tuđemila, na obroncima Sutormana, ekipa „Vijesti“ je zatekla razbacane komade vršnog od ukupno četiri bloka od kojih je obelisk sačinjen.
Metalna armatura štrči na oštećenom vrhu, na najnižem kamenom bloku obeliska, sa njegove zapadne strane okrenute prema moru, uočljiva velika oštećenja.
Napadači su na istoj strani, koja se ne vidi sa sutormanskog puta, u podnožju spomenika iskopali dvije rupe na rastojanju od oko pola metra u kojima su, po svemu sudeći, postavili eksploziv.
Ostaje nejasno kada se zbio napad na spomenik, jer u kontaktu sa nekoliko mještana “Vijesti” nijesu mogle dobiti potvrdu da je iko od seljana čuo eksploziju. Nesporno je da je policija alarmirana preksinoć. Prva kuća u selu nalazi se inače ispod spomenika niz put oko dva kilometra daleko.
Jedan od pet spomenika
Spomenik je uz najviše vojne počasti i pred brojnim zvanicama prije dvije godine otkrio ministar kulture, sporta i medija Branislav Mićunović, a tom prilikom govorili su i viceadmiral Dragan Samardžić i gradnačelnik Žarko Pavićević. Na obelisku je ispisana posveta “Pobjednicima sa Tuđemila 1042. Spomenik je vašeg junaštva Crna Gora i njena sloboda” a u potpisu je Vlada Crne Gore.
Ovaj obelisk jedan je od pet postavljenih na mjestima najvećih crnogorskih pobjeda, pored Tuđemila postavljen je na Grahovcu, Fundini, Krusima i Martinićima. Spomenik je urađen u fabrici Šišović u Danilovgradu, i to prema riječima autora, od kamena sa Visočice „od kojeg je izgrađena i Duklja i to je, uz samu formu spomenika, simbolika naših hiljadu godina državnosti“.
Skrnavljenje spomenika Tuđemilskoj bici nije samo udar na Vojsku, već i na Crnu Goru kao državu, ocijenio je Euro-atlantski klub Crne Gore, prenosi MINA.
Skretanje pažnje sa pravog puta
Klub smatra da vandalski čin skrnavljenja spomenika ukazuje da u Crnoj Gori, nažalost, još uvijek postoje oni koji rade na štetu svoje države i koji je ne poštuju, kao ni njene simbole.
“Motiv ovog brutalnog akta je, po svemu sudeći, samo skretanje pažnje sa aktuelnih tema koje se odnose na euroatlantske integracije Crne Gore i njen proces demokrtaizacije, ali i njenog priznanja kao države kompatabilne sa ekonomski i politički razvijenim zapadnim državama”, navodi se u saopštenju Euro-atlantskog kluba.
Prema ocjeni tog kluba, cilj je da se oskrnavi slika Crne Gore u svijetu i samim tim odložili njen put ka NATO-u i EU.
Ocjenjuje se da oni koji su se odlučili na rušenje obeliska na Tuđemilu samo pokazali svoju nemoć da shvate osnovne potrebe države.
“Jedno treba da znaju - put Crne Gore ka euro-atlantskim integracijama je nezaustavljiv proces i koliko god se pojedini trudili da iznutra nanesu štetu čitavom sistemu biće im uzaludno”, navodi se u saopštenju.
Bonus video:
