Stiv Sternerje prije četiri decenije započeo posao kao pijanista u bioskopu tokom prikazivanja nijemih filmova, a sve je počelo kada je u šali kod svog prijatelja sjeo za klavir dok se na televiziji emitovao nijemi crtani film, piše “The Wall Street Journal”.
Njegov prijatelj, koji je radio u sada zatvorenom bioskopu “Thalia” na Menhetnu, bio je oduševljen performansom, pa ga je pozvao da isto učini kraj velikog platna.
Ove jeseni, Sterner, koji ima 67 godina, proslaviće 35. godišnjicu rada kao pijanista u Film Forumu, svirajući klavir tokom prikazivanja 12 nijemih filmova po svom izboru u “Greenwich Village” bioskopu.
Na listi filmova našli su se oni u kojima igraju i Harold Lojd i Buster Kiton, neke je režirao Frenk Borzejgi, a prikazivaće se sve do početka novembra.
“Svi filmovi su predivni. Većina ljudi nije za njih ni čula, a ne gledala i upravo zato su to mali dragulji koji tek treba da budu otkriveni”, pojašnjava Sterner koji je i pjevač i glumac.
Nijemi filmovi dostigli su vrhunac prije skoro jednog vijeka, a primat su preuzeli oni sa sinhronizovanim zvukom i glasovima glumaca, ali sada se ta ostvarenja ponovo vraćaju u bioskope Njujorka gdje ih pretežno gleda mlađa publika.
Neprofitna organizacija “Film Forum”, tokom tri mjeseca prikazuje bar tri filma bez zvuka, među kojima je jedan uvijek komedija i namijenjen je najmlađima.
Sva prikazivanja do sada su bila rasprodata, a samo jednoj projekciji u prosjeku prisustvuje oko hiljadu ljudi, prema riječima programskog direktora Brusa Goldstajna.
Kako kaže, u posljednje tri decenije u publici je najviše gledao mlađu publiku.
“Tokom mnogo proteklih godina ljudi nisu obraćali pažnju na nijeme filmove. Tek sada su otkrili da su nijemi filmovi korijeni današnjih ostvarenja”, smatra on.
Kao primjer navodi i dublere za snimanje pojedinih scena bez specijalnih efekata, jer tu ideju zamjene glavnih glumaca akcioni holivudski filmovi koriste i danas.
Četrnaestogodišnji Šejn Fleming, jedan je od najmlađih posjetilaca “East Village” bioskopa, a nijeme filmove je počeo da gleda kada je imao sedam godina. Sa osam je prvi put takva ostvarenja gledao u bioskopu i tada je prvi put vidio Sternera za klavirom tokom projekcije.
“Tada sam gledao ‘Metropolis’ iz 1927. godine, koji je jedanod mojih omiljenih. Moj drugi favorit je ‘A Matter of Life and Death’ iz 1946, a tu je i ‘City Lights’ sa Čarlijem Čaplinom, koji je pravo remek djelo”, otkriva on.
Jedan od osnivača “Silent Clown Film Series” projekta, Ben Model, tvrdi da popularnost nijemih filmova raste iz godine u godinu.
Njegov serijal koji je prošle godine proslavio 20. godišnjicu, svake godine u “Lincoln Centru” u Njujorku održava projekcije deset nijemih filmova, za koje je ulaz besplatan.
Model ističe da je svaka projekcija ispunila salu, te da film pogleda od 180 do 200 ljudi, među kojima je najviše mladih.
“Za uspjeh nijemih filmova zaslužan je i Internet, jer servisi poput Jutjub kanala olakšavaju ljudima da ih ponovo otkriju”, kaže on.
Međutim, Sterner, Goldstajn i Model nisu jedini koji rade na promociji nijemih filmova. Naime Muzej modernih umjetnosti (MoMA) takođe daje svoj doprinos.
U tom muzeju zaposleni sakupljaju, čuvaju, restauriraju i prikazuju nijeme filmove od 1935.godine, tvrdi Dejv Kehr, urednik filmskog programa.
Njihov program pod nazivom “Silent Comedy International”, održava se od 23. novembra do 2. decembra tokom kojih se, uz pratnju klavira, prikazuje deset ostvarenja, uglavnom komedije, kojih nema u mnogo primjeraka, pa se smatraju vrlo rijetkim.
Ove godine na listi su se našli filmovi u kojima glavne uloge tumače Maks Linder i Beti Belfour.
“Mislim da su danas, zbog rasprostranjenosti pametnih telefona i društvenih mreža, naši mozgovi preplavljeni informacijama, a nijemi filmovi više od svih drugih, aktiviraju desnu stranu mozga i tjeraju nas da koristimo svoju maštu”, poručio je Model.
Bonus video:
