Otac “Krika” Edvard Munk aktuelizovan je zahvaljujući norveškom crtaču Stiven Kvernelandu koji je na 300 stranica ispričao život preteče ekspresionizma. Za njegov prevod s norveškog na hrvatski, koji je nedavno objavljen u izdanju VBZ-a, zaslužan je Bekim Sejranović.
“Munk” je biografski strip i ilustrovani roman iz 2013. godine jednog od najpoznatijih norveških ilustratora i crtača stripa Stivena Kvernelanda. Ta nagrađivana knjiga predstavlja razigran i zanimljiv opis života, karijere, kao i nastanka najpoznatijih umjetničkih djela norveškog ekspresionističkog slikara Edvarda Munka (1863-1944).
Radnja i tekst ovog ilustrovanog romana temeljeni su na nekoliko Munkovih biografija, a čak su i dijalozi u knjizi vrlo često citati samog umjetnika i njegovih savremenika i prijatelja.
Norveški slikar Edvard Munk bio je vječito nespokojan, pomalo morbidni pesimista, u strahu od samoće ljudskog bića. Takvu atmosferu stvorio je na slikama “Krik”, “Na mostu”... Njegova slika “Krik” nastala je 1893. godine, a do danas je ostala jedno od najprepoznatljivijih svjetskih djela. Ona pripada skupini slika koje je Munk nazvao “Friz života”, a u kojoj je istraživao teme života, ljubavi, straha, smrti i melanholije.
Zahvaljujući dugogodišnjem studiranju Munkovih bilježaka, stihova, slika i dnevnika, Stiven Kverneland je u stripu nijansirao sliku Edvarda Munka kao umjetnika zebnje, melanholije, okrenutom samom sebi i predstavljanju ličnog, unutrašnjeg svijeta.
“Munk” je do sada preveden i objavljen na njemačkom, francuskom, poljskom, holandskom, danskom, švedskom i korejskom jeziku. Norveškog prevoda se na hrvatski, s puno strpljenja, uhvatio Bekim Sejranović.
“Munk” je od samog početka proglašavan genijem, ali i prevarantom, a njegov put do svjetskog uspjeha bio je trnovit, uzbudljiv, tužan, ispunjen bolešću, ali i nekom žilavom životnom energijom pomoću koje je uspio sve to da prevaziđe i postane veliki umjetnik. Njegova slika 'Krik' danas je najpoznatija slika na svijetu, ako ne ubrajamo 'Mona Lizu'. U ovoj biografiji čitalac saznaje kako je i zašto nastala ta slika i kako su nastala mnoga druga Munkova remek-djela. Najzanimljiviji je dio onaj koji opisuje Munkove godine provedene u Berlinu, u kojem je izazvao pravi skandal svojim slikama i u kojem započinje mit o genijalnom slikaru. Tamo se družio s mnogim umjetnicima tog vremena, između ostalog s velikim švedskim piscem i dramatičarem Augustom Strindbergom...
Što se tiče mog prevoda s norveškog, moram priznati da je posao bio prilično zahtjevan upravo zbog pomenutih citata koji su preuzimani iz različitih knjiga i različitih perioda, pisani različitim norveškim jezičnim standardima. Sam autor Stiven Kverneland koristi se dijalektom zapadne Norveške, dok njegov kolega Lars Fiske govori standardnim norveškim. U mojoj verziji Kverneland govori nešto slično dalmatinsko-splitskom dijalektu, a kolega Fiske koristi se književnim jezikom”, napisao je Sejranović.
Bonus video:
