Kraljevskom pozorištu “Zetski dom” sa Cetinja stiglo je još jedno priznanje iz Evrope, iz Italije gdje je predstava “Dokle pogled seže” u režiji Arpada Šilinga gostovala u novembru na festivalu Kvartieri del arte u Viterbu.
Priznati italijanski pozorišni kritičar Franko Kordeli napisao je kritiku koja je prije nekoliko dana objavljena u najčitanijem italijanskom dnevnom listu “Corriere della sera”.
“Prokletstvo našeg teatra su lijepe i značajne predstave koje često imaju jedno ili dva izvođenja. Među njima je i predstava o Radnicima iz crne planine (Dokle pogled seže), tekst Bence Biroa, komad Kraljevskog pozorišta sa Cetinja, najstarijeg državnog pozorišta iz Crne Gore, koja je prikazana na ovogodišnjem Festivalu Kvartieri del arte u Viterbu. Vjerovatno ovaj komad ne bismo ni vidjeli, ne bi bio izveden ovdje, da nije riječ o režiji Arpada Šilinga, jednog od najvećih (ali i jedinstvenih) evropskih režisera... Ponovo ga nalazimo u Crnoj Gori, daleko od tradicionalnog puta, daleko i od politike njegove zemlje, Mađarske. Predstava Dokle pogled seže nastala je, bez tračka sumnje, na krilima evropskog vjetra: u slučaju Crne Gore, tu je volja, želja da se bude, bude u Evropi. Kao nacija, Crnogorci su imali nezavisnost kratak period, njihova priča je priča o vladarima. Država koja je obnovila nezavisnost prije deset godina nalazi se naspram Italije u fizičkom smislu, a onda je možemo posmatrati spram Njemačke ili Engleske.
Kada čujete riječi koje izgovaraju glumci u ovoj predstavi, njihove priče, podsjetiće vas na komad 'Versoterra' Maria Perote, koji smo imali priliku pogledati u gradu Lećeu u septembru: to je bila priča o Albancima koji dolaze u Italiju. Oni govore istim ili sličnim jezikom kao i Crnogorci u drami Bence Biroa, koji bi htjeli, a u isto vrijeme i ne bi htjeli otići iz svoje zemlje.
Zapravo žive jedan težak život, ali imaju taj ponos nezavisnosti. U 18 prikazanih scena vidimo nelagodu u društvu, ali i u porodici: otkaze, svađu muža i žene, pokušaj da se pokrade banka koji se neslavno završava, potvrđivanje nezavisnosti mlade žene, nečije kćerke koja želi otići iz zemlje, koja odlazi u Englesku, ali nakon breksita želi da se vrati: 'Dobri su im Indijci i Kinezi, nas Balkance ne podnose'.
Snaga ove predstave jeste upravo u ogoljenoj scenografiji, izvedene u crkvi Sant Ediđio, u obliku - onakvom kakav jeste, prirodnom, čak hrapavom, u glumi. Na sceni je ta predstava, a kao da nije, ili kao da je rezervisana da bude viđena u intimi nekoliko gledalaca. Glumci su izuzetni, odlični i elokventni, donose tekst sa tom jedinstvenom snagom koju imaju oni siromašni, ali koji su odlučni u tome da budu nešto više, glumci su iskreni kada iskazuju osjećanja i slobodni da daruju likovima poštenje, čistoću”, zapisao je Kordeli.
Bonus video:
