„Postoje tri velika ‘ne’ u indijskoj kinematografiji: seksualnost, religija i politika“, kaže kaže Anurag Kašiap, režiser Netfliksove serije “Svete igre”, koja predstavlja nešto savim drugačije u indijskoj kinematografiji. „I u ‘Svetim igrama’ obraćamo se sa sva tri“, ističe on.
To bi se moglo shvatiti kao indijski odgovor na seriju “Narkos”: napeta saga o zločinima koja pomno prati istoriju stvarnog svijeta: političku i policijsku korupciju, organizovani kriminal, vjersku tenziju, nuklearni terorizam.
Serija obiluje scenama krvi, seksa i nasilja, za šta Kašiap kaže da nije nešto što se može gledati u bioskopima u Indiji, niti imati publiku.
“Gledanje filmova u Indiji je porodično iskustvo, iskustvo u zajednici. Porodice nisu sjedale zajedno da gledaju ‘Svete igre’”, kaže autor ove serije.
Kašiap, inače poznat po pisanju, režiranju i produkciji relativno niskobudžetnih, ali provokativnih filmova, sadržajem koji kreira u saradnji sa svjetskim produkcijskim gigantom, mogao bi trajno uticati na pravac u kojem se kinematografija Bolivuda kreće.
“Svete igre”, koje su u Indiji postale fenomen, gledao je dvostruko veći broj ljudi iz inostranstva, navode iz Netfliksa.
„Ono što smo uspjeli sa ‘Svetim igrama’ je da stvorimo osjećaj vremena i mjesta“, rekao je za britanski “Guardian” Kašiap.
„Hindi kinematografija vam ne daje taj kontekst; tu su priče postavljene u la la zemlji: to bi mogla biti Indija, Meksiko, ili bilo koja druga zemlja. Ali kroz ‘Svete Igre’ vi razumijete zemlju i to je, za mene, znak odlične serije”, kaže on.
Kašijapova veza sa Netfliksom počela je kada su objavili njegov proslavljeni film “Bande Vasaipura” iz 2013. godine - petosatni gangsterski ep o malom gradu u dva dijela.
Producent Netfliksa Erik Barmak posegnuo je za Kašiapom i njegovom produkcijskom partnerkom Vikramaditiom Motvane (koja ko-režira “Svete igre”), i stvari su se brzo odvijale.
„Dali su mi puno slobode da radim onako kako sam želio, da mijenjam scenario, improvizujem, mijenjam glumačku postavu. Obično se to ne dogodi “, kaže on. „U Netfliksu je kao kod kuće. Mogu da sjedim za stolom i raspravljam se i borim se za sadržaj koji pokušavam da uradim, ali poslije svakog sukoba vas zapravo slušaju“, kaže režiser “Svetih igara”, koji sa kompanijom Netfliks već uveliko radi na novim projektima.
“Svete igre” nije jedina indijska serija koju je Netfliks objavio.
Među bolivudskim ostvarenjima koja su svjetskoj publici plasirana putem Netfliksa su i horor “Ghoul”, čija se radnja odvija u bliskoj budućnosti u Indiji, nakon donošenja ratnog zakona o sektaškom nasilju.
Tu su i “Priče požude”, antologija kratkih filmova četiri režisera (uključujući Kašiapa), čije su radnje fokusirane na žensku seksualnost.
Osim Netfliksa, i Amazon je iznio provokativne sadržaje, poput “Mirzapura”, krimi sagu prožetu seksom i nasiljem, koja ne bi prošla pored bioskopskih cenzora.
Na drugom kraju spektra bio je ovogodišnji “Zločin Delhija”, autora Ričija Mehte, zasnovan na stravičnom silovanju bandi, mučenju i ubistvu Jioti Sing u Delhi autobusu 2012. godine. Incident je izazvao međunarodno negodovanje i masovne proteste širom Indije, ali “Zločin Delhija” se fokusira na gonjenje šest počinitelja na osnovu dosijea stvarnih života.
Ako su “Svete igre” odgovor Indije na seriju “Narkos”, “Zločin Delhija” je bliži ostvarenju “Žica”: postupak policije koji je predstavljen kao opsežno društveno istraživanje.
Iako simpatizira policiju, serija jedva baca Indiju u laskavo svjetlo. Ovo je pejzaž institucionalnog seksizma, društvene ravnodušnosti, samoposluživanja političara, endemske korupcije, curenja štampe, isključenja struje, zagađenja i loše finansiranih javnih usluga.
Sve je više velikih igrača Bolivuda koji se uključuju u digitalnu igru, a među njima i legendarni glumac Šah Ruk Kan, koji producira dva nova ostvarenja za Netfliks - špijunski triler i zombi dramu.
Boginja ekrana Maduri Dikit takođe je producirala svoj vlastiti film za Netfliks, 15. avgusta, a u međuvremenu, Kabir Kan, koji je režirao neke od najvećih hitova u zemlji, završava epsku seriju za Amazon o Subhasu Čandra Boseu, vođi indijske nacionalne armije u ratnim vremenima.
I oskarovski britanski filmski stvaralac Asif Kapadia izvršni je producent ostvarenja “Posljednji sat” za Amazon.
Netfliks takođe ima još mnogo toga, uključujući adaptaciju bestselera “Kobalt plava”.
Postavlja se pitanje da li bi ovo mogao biti početak “odliva mozgova” u indijskoj kinematografiji? Da li bi usluge striminga mogle početi da urušavaju Bolivud?
Baš kao što je “Kuća od karata” obilježila početak egzodusa od Holivuda do digitalnih platformi, tako bi serije poput “Svetih igara” mogle uticati na filmsko stvaralaštvo u Indiji.
Ovdje se ima šta izgubiti. Uprkos svojoj nepristupačnosti, Bolivud je zaista jedina značajna nacionalna kinematografija koju nisu podržali SAD i drugi strani igrači.
Kao što Kašijap kaže: „Naša najveća snaga je naša najveća slabost: mi ne moramo prodati nijednu kartu nekome ko nije Indijac kako bismo se održali“.
To ne mora da bude igra bez nula, već stvaranje dodatne platforme za više indijskih filmskih stvaralaca poput Kašijapa ili Mehte.
Budući da su bili autsajderi, sada se nalaze u položaju bez presedana moći i uticaja. Igra se promijenila.
Bonus video:
