Jugoslovenska kinoteka prikazuje od 6. do 9. septembra u Kosovskoj izbor filmova Pavla Vuisića (1926-1988), povodom 95 godina od rođenja tog velikana srpskog i jugoslovenskog glumišta.
Iako nije bio glumac akademskog zvanja, Pavle Vuisić je ostvario više od 120 filmskih uloga, a veliko priznanje dobio je i od čuvenog Orsona Velsa, koji ga je nazvao “vulkanom glume koji se rijetko sreće”, podsjetila je u tekstu povodom ciklusa u Kinoteci Marijana Terzin Stojčić.
Filmski kritičar Ranko Munitić svojevremeno je nazvao Vuisića najboljim filmskim glumcem u Jugoslaviji, pišući o njegovom opusu u monografiji objavljenoj 1985. godine povodom nagrade “Slavica”, koja je deceniju kasnije nazvana Vuisićevim imenom i dodjeljuje se na Festivalu glumačkih ostvarenja - Filmskim susretima u Nišu.
Program u slavu Vuisića obuhvata filmove “Bokseri idu u raj” (1967), u režiji Branka Ćelovića, “Ko to tamo peva” (1980) Slobodana Šijana, “Paja i Jare kamiondžije” (1973) Mila Đukanovića, “Događaj” (1969) Vatroslava Mimice... do “Sutona” (1982) Gorana Paskaljevića.
Vuisić je dobitnik Zlatne arene u Puli za glavnu mušku ulogu u filmu “Tri koraka u prazno” (1958), Sedmojulske nagrade Savezne Republike Srbije za filmsku umetnost (1959), Oktobarske nagrade Beograda za film “Događaj” (1969), nagrada Car Konstantin za uloge u filmovima “Događaj” (1969), “Povratak otpisanih” (1976), “Hajka” (1977) i “Beštije” (1977), Gran prija na Festivalu u Nišu za film “Razmeđa (1973), Zlatne arene za filmove “Hajka”, “Beštije” i “Leptirov oblak” (1977), te nagrade za životno djelo “Slavica” na Filmskim susretima u Nišu (1983).
Ipak, kako podsjeća Marijana Terzin Stojčić, nagradama nije pridavao pažnju, a riječ je čuvao za sebe, svoje najbliže, ne rasipajući ni na tren neodgonetljivost na javnost i spektakl izvan “rudarenja pred kamerom”.
Uz izuzetak rane mladosti i predratnog očevog službovanja po Makedoniji i Crnoj Gori, cio život proveo je u Beogradu, gdje je i rođen kao jedan od dvojice sinova pravnika i majke studenta književnosti.
I kao sin skupštinskog sekretara u ratnim godinama i zbog prijetnji glađu, radio je kao fizikalac, monter, u ratu borac na Sremskom frontu. Studirao je pravo i povremeno se bavio novinarstvom u Radio Beogradu, a prve glumačke korake napravio je u Pančevačkom pozorištu.
Kada je izrastao u junaka, arhetipa psihološke individualnosti kojem niko ne može biti nalik, Vuisić je, kako je podsjetila Terzin Stojčić, ponio još jednu osobenost pravog filmskog tumača velike nacionalne vizije - one koja izlazi iz okvira krhkog patosa, one koja je manja od nabusite borbe ili nekompromisne teatralnosti, one koja će donijeti očekivani psihološki realizam i naturalizam.
Posljednji film koji je Vuisić snimio bio je “Od zlata jabuka” (1986) Nikole Stojanovića, u kojem je tumačio lik Strahinje, i poklonivši se u kadru sa još jednim bardom Ljubom Tadićem, završio posljednje filmsko djelo.
U Jugoslovenskoj kinoteci smješten je Legat Pavla Vuisića, u okviru kojeg su izložene njegove filmske nagrade, kao i brojne plakete, ordeni i diplome, oružje koje je dobijao na poklon i dio kućnog nameštaja... kao i šubara koju mu je svojevremeno poklonio Orson Vels.
Bonus video:
