Muzički festival Sunčane skale proslaviće ove godine 20 rođendan. O istoriji ove manifestacije, zvijezdama koje je iznjedrila, ali i problemima sa kojim su se organizatori tokom godina suočavali, za “Vijesti” govori osnivač i direktor Slobodan Bučevac.
Od dvije ovogodišnje večeri, prvo, pod nazivom "Nove zvijezde" biće takmičarskog karaktera, dok će drugo, revijalno, okupiti pobjednike, a od onih iz prošlog vijeka na rođendanskom šou učestvovaće samo Vlado Georgiev.
“Nijesmo zaobišli nagrađene, ali ni one koji su u tom periodu imali slušane kompozicije. Neki su odustali zbog obaveza ili nijesu u zemlji, a ima i onih koji nijesu zdravstveno dobro. Posebno mi je krivo što prošlogodišnji pobjednik Kemal Monteno neće doći, iako je imao želju i volju, ali se ne osjeća najbolje. Nosili smo se mišlju da ako svi koje smo pozvali odgovore pozitivno, napravimo još jedno veče”, priča Bučevac. Ipak, tvrdi, oni će biti zastupljeni tokom rođendanske večeri jer će se kroz džinglove i posebne priloge podsjetiti publiku na sve koji su svih ovih godina bili dio festivala.
Prije 20 godina, Bučevac i njegova ekipa nijesu ni bili svjesni da prave projekat koji će biti toliko značajan za razvitak muzičke scene.
“Osnivač sam i Pjesme Mediterana, što malo ko zna. Te, 1992. započeo sam tu ideju sa pokojnim tadašnjim gradonačelnikom Budve, gospodinom Ivanovićem. Ali, problem je bio jer sam radio na televiziji Crne Gore i tada, a ako si imao državni posao, nijesi mogao da se baviš i privatnim biznisom. Još je to bilo prelaženje iz socijalizma u kapitalizam. Napravio sam tu ideju, sve se dogovorio, međutim, s obzirom da nijesam mogao ništa da potpišem jer bih morao da napustim posao u Javnom servisu, Budva je taj projekat predala Vojkanu Borisavljeviću, kompozitoru i dirigentu koji je to radio nekoliko godina. Mi smo kao produkcija “Skale” učestvovali sa nekakvim izborom za mis Mediterana, to je tada bilo popularno. Dvije godine poslije toga situacija se promijenila i da bih radio producentski i menadžerski posao, dogovorio sam se sa tadašnjim gradonačelikom Herceg Novog, gospodinom Mitrovićem oko festivala. Tako sam ja idejni tvorac oba crnogorska festivala”, prisjeća se Bučevac.
“Danas, nažalost, samo su Skale ostale kao jedini takav muzički festival i zaista zdušno navijam da se i Pjesma Mediterana obnovi”, dodaje Bučevac. Navodi da su krenuli od nule, početak opisuje kao “skroman”, ali ističe da su imali viziju kako bi on u budućnosti izgledao. Bučevac je do prije nekoliko godina obavljao funkciju muzičkog urednika u RTCG-u, što mu je, kako kaže, dosta pomagalo da uvijek zna šta je aktuelno.
“ Dobar dio svoje karijere “zakačio” sam u bivšoj Jugoslaviji kada smo sarađivali i kad je na ovoj teritoriji postojalo osam televizijskih centara i nije bilo privatnih medija. Sarađivali smo, pa sam znao sve članove revijskih orkestara od Ljubljane do Skoplja, sve dirigente, direktore televizija. To je i doprinijelo da napravim festival što boljim”, ne krije Bučevac.
No, to što je znao ko je od izvođača aktuelan, nije puno koristio u odabiru učesnika festivala. Kako kaže, uvijek je to koga ćemo gledati na festivalu određivala pjesma.“Muzičar sam koji je igrom slučaja postao producent, zato me i zanima kvalitet. Najmanje je bilo presudno da li pjesmu pjeva zvijezda ili anonimus, ako je dobra ide na festival. Pjesma je ta koja ostavlja trag, a festival da bi bio dobar mora imati dobre kompozicije, jer kroz njih i on traje", tvrdi on.
Od 1997, u okviru festivala se bira Nova zdvijezda, a kroz to veče prošli su brojni izvođači koji su danas među najpopularnijima. Za jubilej, organizatori su vratili to veče kako bi dali šansu mladim ljudima, a neke od njih gledali smo u popularnim muzičkim emisijama takmičarskog karaktera.
“Kroz te emisije prošao je veliki broj talentovanih ljudi. Ali te televizije koje prave programe imaju samo jednu svrhu, a to je da naprave komercijalni šou. Oni pozivaju gledalište “glasajte, šaljite”, organizuju nagradne igre, emisije traju i po nekoliko mjeseci, a kad se dođe do finala sve se tu završi. Ne znam iz čitavog regiona da je neko iz tih emisija isplivao i napravio karijeru, da je iza njega stala izdavačka kuća, a svi oni zaslužuju pažnju gledališta. Na našem festivalu nastupali su mladi koji su sada regionalne zvijezde i koji su znali da zasjene i starije kolege. No, pobjedom na našem festivalu domet Skala je završen, jer mi nijesmo produkcija pa da pobjednika i guramo kao sopstveni produkcioni proizvod”, objašnjava Bučevac. Mnogi mladi ljudi nakon ovakvog tretmana odustaju od muzike ili bježe uopšte od takmičenja, pa makar ona bila festivalska. No, kad su Skale u pitanju, ne smeta čak i kad im se pjesma vrati na doradu.
“Dolazio sam u situaciju da kad se selektuju pjesme dođemo do interesantnih vokala i ideja, i bili su spremni da na našu sugestiju poprave to što treba. Čak su nam bili zahvalni što smo ih usmjerili u pravom pravcu, jer smo dolazili do ljepših i interesantnih kompozicija”, tvrdi Bučevac. Selekcija pjesama bi se uvijek napravila od pristiglih kompozicija, a bilo je i onih koji su i po nekoliko puta znali da pošalju istu pjesmu.
“Ako pošaljete pjesmu jednom i ona ne prođe selekciju, znači da ne zadovoljava kriterijume. Dešavalo se da nam neki autori tako šalju istu pjesmu po nekoliko puta, ali kad bih je preslušao sjetio bih se i nijesmo je dalje razmatrali”, kaže Bučevac. Iako za poznate pjevače važi da postavljaju uslove, prema riječima direktora festivala, rijetki su za učešće na Skalama tražili nagrade.
“Takvih uslova je bilo najviše na početku, međutim, to kod nas nije prolazilo, pa nam kasnije niko uslove nije postavljao. Skale su shvaćene kao sajam muzike, većina izvođača dolaze da prezentuju ono što rade. Sama nagrada autorima i izvođačima je to što su prošli selekciju i došli na Skale”, smatra Bučevac čiji je festival jedan od rijetkih pop festivala u regionu koji je opstao. I dok se mnogi odlučuju za festivale poput Exita, on ostaje dosljedan svojoj priči.
“Ako pošaljete pjesmu jednom i ona ne prođe selekciju, znači da ne zadovoljava kriterijume. Dešavalo se da nam neki autori tako šalju istu pjesmu po nekoliko puta, ali kad bih je preslušao sjetio bih se i nijesmo je dalje razmatrali”, kaže Bučevac
“Da biste naopravili višesatni koncert sa nekoliko izvođača potrebna vam je samo bina, rasvjeta i ozvučenje, dok za naš festival treba da se napravi kompletna scenografija, scenario, televizijska realizacija. Zato se ljudi odlučuju na festivale kakvih danas u Crnoj Gori imamo desetak, a sve je manje, čak i u regionu festivala poput Skala. Od svih regionalnih festivala sličan našem, jedino je ostao Splitski, ali i on je promijenio koncepciju. Iz godine u godinu na njemu je sve više klapa, i postao je etno-pop festival. Ispada da smo mi jedini ostali da pratimo tu pop scenu i festivale kao što su San Remo i Evrovizija”, objašnjava on.
Da bi uspjela priča “Europe summer song”, koju su započeli posljednjih nekoliko godina, oraganizatorima je potrebna i podrška medija.
“Mediji svakodnevno bombarduju publiku sadržajima koji su van koncepcije ove evropske priče. Moramo kroz medije vratiti publiku na pravi put i prezentovati ono što bi trebala da sluša. Šund je toliko preplavio, da djeca od tri-četiri godine znaju po 10 pjesama tamo neke pjevaljke”, kaže Bučevac.
Ovogodišnji festival košta 270 hiljada, a iako ta cifra prosječnom građaninu Crne Gore zvuči previše, većina tog novca ode na scenu, najam tehnike. I dok drugi festivali dobijaju podršku državnih institucija, organizatori Skala, po riječima Bučevca, bez obzira na konstanta obraćanja Ministarstvu kulture i ostalim državnim organima i ovoga puta prepuštena sebi.
“Da imamo sredstva, poput Sea Dancea koji je dobio 600.000 eura od države i da možemo toliko da uložimo u organizaciju, u Herceg Novom bi ove godine imali evropski festival u svakom smislu. Nažalost, mi to tražimo godinama, a je li naša krivica što smo iz Crne Gore, jer nam je uvijek draži neko ko dođe sa strane. Ne kažem da ne treba da se ulaže u takve festivale, i oni su značajan turistički iskorak, ali možda da smo podijelili taj iznos, bili bismo srećni”, ne krije Bučevac, koji je planirao da 20 godina festivala proslavi i velikim vatrometom, no to se na kraju zbog nedostatka finansija neće desiti.
“Da smo uspjeli da izdejstvujemo to, Herceg Novi bi se vidio sa svih mogućih satelita, ali to je priča koja košta i koju ne možemo organizovati”, siguran je Bučevac.
“Mi televizijama, za razliku od Eurosonga koji naplaćuje učešće da bi mogli da prenose festival, ustupamo besplatno kompletan program i oni emituju marketing festivala, Opštine Herceg Novi i države. Kako naš festival u prosjeku košta 315 hiljada po godini, kao produkcija mi smo za ovih 20 godina uložili 6 miliona i 200 hiljada eura u festival po kojem je Herceg Novi, ali i Crna Gora prepoznata. Tu ne računam sve one marketinške sekudne koje su zahvaljujući prenosu festivala imali opština i država, a recimo samo ove godine od početka kampanje reklama se vrti na 12 i preko 20 satelitskih televizija”, računa Bučevac.
Za 20 godina bilo je i dosta teških momenata, a on ne krije da je posljednjih godina često postavljao pitanje “što će meni ovo”.
“Posljednje tri godine mnogo puta sam to rekao. Od 20 godina, 15 smo se samofinansirali, a 2010. smo potpisali ugovor o saradnji gdje je opština imala određene finansijske obaveze prema nama. Već tada smo se prvi put pitali “što će nama ova priča”. Pravimo reklamu gradu, državi, a do toga nemamo ništa. Ove godine je tek katastrofa u tom smislu, a Opština je ispoštovala samo 30 odsto od onoga što je obećala. Bilo bi mi žao da poslije svih ovih godina kažem “Skala više neće biti”.
Ponudićemo Opštini i državi potpuno drugi projekat, ali ćemo očekivati i pomoć. Ukoliko niko ne odgovori na naš zahtjev, reći ćemo “bile su jednom Sunčane skale u Crnoj Gori i više toga nema”, zaključuje Bučevac.
Prekinuti Svjetsko prvenstvo
Prije dvije godine Bučevac je kazao da su nakon Olimpijade, Skale najbitniji događaj. Na pitanje gdje je sada festival u odnosu na aktuelno SP u fudbalu, odgovorio je:
“Eto koliko su Skale bitne, ove godine Brazilci su odlučili da 2. i 3. jula prekinu prvenstvo tako da ta dva dana neće biti utakmica”, našalio se on.
“Mislim da je publika koja prati sport i svjetsko prvenstvo uglavnom muška, dok su “Skale” program koji gledaju i oni koji vole sport, ali i djeca, žene, pa će interesovanje za festival biti sasvim drugačije, nego kad je fudbal u pitanju”, objašnjava on. Redovno prati utakmice, a na početu prvenstva navijao je za Bosnu i Hercegovinu i Hrvatsku.
“Oni su mi bili najbliskiji, ali oduševljen sam kako je igrala reprezentacije Gane protiv Njemačke. Zgazila ih je u fudbalskom smislu. Što se pobjednika tiče, mislim da će se o tituli odlučivati između reprezentacije Brazila i Njemačke”, prognozira Bučevac.
Vraća se komponovanju
Slobodan Bučevac na ex-Yu prostoru u prošlom vijeku nije bio poznat samo kao muzički producent, urednik i organizator Skala, već i kao kompozitor. Njegove pjesme pjevali su mnogi, a autor je muzike za numeru “Ćao amore” originalnog naziva “Ljubavna priča broj 1” koju su na Pjesmi Evrovizije 1984. godine pjevali Izolda i Vlado. O tome, zašto je prestao da se bavi komponovanjem, kaže:
“To je bio splet okolnosti. Bavljenje televizijskim poslom i festivalom, ostavljalo je mali prostor za komponovanje. Ipak, ako želiš da se baviš muzikom na taj način, onda potpuno treba da joj se posvetiš. Međutim, nikad nijesam odustao od toga. I dan danas imam radove, složene ideje koje vjerovatno neće dovijeka biti u fioci i u kompjuteru, nego će se vremenom ponešto od toga otkrivati. Više nijesam na televiziji, sem Skala nemam drugog posla pa će biti i više prostora za kompozitorski dio”, obećava on.
Galerija
Bonus video:
