Sto godina je od rođenja američke muzičke ikone, Vudija Gatrija. Njegova muzika inspirisala je siromašne tokom krize tridesetih godina XX vijeka, korišćena je kao motiv za podsticaj na otpor mračnim silama za vrijeme Drugog svjetskog rata, to su balade o pravednijem svijetu iz perioda blokovske podjele, a njegovi refreni inspiraciju su i za savremene pokrete kakav je Okupirajmo Vol strit.
Vudrou Vilson Gatri rođen je 14. jula 1912. u dobrostojećoj porodici u Oklahomi. Sa 17 godina pod tragičnim okolnostima izgubio je porodicu – majku, sestru i porodični dom.
Tada počinje njegov hod po trnju, obilježen preseljenjima u Teksas, zatim Kaliforniju, sve u sjenci potrage za bilo kakvim poslom u vremenu gladi, bijede i siromaštva – doba je velike ekonomske krize. Tada ispisuje i pjeva stihove “I Ain't Got No Home In This World Anymore” (Ja nemam više kuću u ovom svijetu).
Više od 3.000 pjesama
Danas, vijek kasnije, Gatri važi za jednog od najvažnijih američkih kantri umjetnika, autora više od 3.000 pjesama, što je stvorio za svojih 55 godina života.
Njegova unuka En Kanoni kaže kako je njen predak inspirisao generacije običnih Amerikanaca, zato što je njegov život bio obilježen mnogim teškim momentima, koje je dijelio sa svojim sunarodnicima.
Sa ivice ambisa na kom se našla pred početak Velikog rata, 1940, napisao je pjesmu “This Land Is Your Land”
”Njegove riječi su iskrene. Sa hiljadama i hiljadama ljudi se iselio iz Oklahome u Kaliforniju. On nije samo čitao o tome, on je to doživio. Bio je u izbjegličkom kampu u Kaliforniji. Doživio je ljudske patnje. Zato vjerujem da su njegove pjesme dolazile iz dubine duša, iz dubokog iskustva”, kaže Kanoni.
Njegovi stihovi su se mijenjali, kako se mijenjala i Amerika. Sa ivice ambisa na kom se našla pred početak Velikog rata, 1940, napisao je pjesmu “This Land Is Your Land” (Ova zemlja je tvoja zemlja).
No, ovo nije bio patetični izraz nacionalnog zanosa, već upravo odgovor na patriotsku baladu “God Bless America”, koja se Gatriju uopšte nije dopadala. Njegova pjesma ima nostalgični prizvuk u kom se pjeva o ljepoti američkih pejzaža i ljubavi ka slobodi američkog naroda.
"Ova mašina ubija fašiste
Gatrijevo djelo prevazišlo je granice Amerike. Pjesme koje je posvetio borbi protiv nacista – sa vrlo direktnim porukama poput one “Ova mašina ubija fašiste” pjevane su u Evropi.
Nikada nije bio komunista, ali tekstovi o svijetu bez siromaštva, te danima koji dolaze i u kojima će svi biti jednaki, lako su se mogle uklopiti u teoriju socijalizma. Sam pri tome nije krio simpatije za Sovjetski Savez, što ga je sve zajedno učinilo kontroverznom figurom u vrijeme Hladnog rata, zbog čega ga u SAD i danas mnogi doživljavaju kao radikala koji je pokušavao da obori vladu.
Ostaće upamćeno da je Gatri bio uzor Brusu Springstinu i Bobu Dilanu, ali bitnije od toga je da je on inspiracija za mnoge koji trpe
Oni koji su se bavili njegovim djelom, međutim, prije će ga opisati kao neizlječivog optimistu, uvjerenog da je obični ljudi kroz politiku moraju mijenjati svijet.
"Mislim da zaostavština Vudija Gatrija postaje od izuzetnog značaja za današnju Ameriku, zato što su mnoga pitanja o kojima je pisao ponovo postala aktuelna. U tridesetim i četrdesetim, kada je pisao, radnički sloj je zaista bio u veoma teškim usloviima. Danas opet, srednja klasa, živi u zaista, zaista teškim vremenima”, kaže autor filma “Ja nemam dom”, Piter Frumkin.
Ostaće upamćeno da je Gatri bio uzor Brusu Springstinu i Bobu Dilanu, ali bitnije od toga je da je on inspiracija za mnoge koji trpe, obespravljene i ponižene, a prije svega za one koji žele da o tome glasno govore – i da se bore za bolji svijet – koji dolazi, kako stoji u njegovoj nadom nadahnutoj pjesmi “Better World A-Comin”.
Galerija
Bonus video:
