Džez sastav Albanian Jazz Society Quartet (AJS kvartet) juče se u okviru manifestacije “Mjesec poštovanja džeza u Crnoj Gori - JAM 2021” predstavio crnogorskoj publici.
Kvartet koji je jedan od najpopularnijih džez sastava u Albaniji čine ugledni muzičari iz Tirane, a predvodi ih pijanista i kompozitor Gent Ruši. Sviraju zajedno već deset godina, a udružene ideje i iskustva njihovu muziku i nastupe čine zanimljivim i originalnim. Džez kombinuju sa albanskom tradicionalnom muzikom, ali se u njihovim kompozicijama može čuti uticaj i sotalih država Balkana.
“Albanska tradicionalna muzika izuzetno je bogata. Prelijepi motivi prepliću se sa interesantnim ritmovima, a njihovim kombinovanjem stvara se krajne unikatan, jedinstven stil. Za nas kao kvartet, kombinovanje tradicionalnih muzičkih elemenata sa savremenim džezom uvijek predstavlja izazov i svaki naš nastup posmatramo kao muzički eksperiment. Međutim, uvijek se vodimo principom da, iako sviramo balkanski savremni džez, on ne bude superioran nad albanskom muzikom. Trudimo se da stvorimo naše muzičke boje kombinujući džez stilove i albansku muziku, identifikujući se kao džez muzičari koji sviraju savremeni balkanski džez”, kaže u razgovoru za “Vijesti” pijanista kvarteta Gent Ruši.
Muziku koju stvara sa kvartetom opisuje kao “širok spektar boja”.
“Na našim nastupima čućete sve - od izvornog folka, do improvizacija koje sežu do avangardnog džeza. Ovi kvaliteti najbolje se uočavaju kod instrumentaliste i kompozitora Ermala Rodija koji svira saksofon i flautu. Kombinaciju muzičkih linija sa bogatim harmonijama i kretivno sviranje u grupi donosim ja. Eksperimentalnost i ritmička šarenolikost odlikuju bubnjara Emiljana Dimoa, dok mladi talentovani kontrabasista Roni Gjura donosi energiju i fantaziju. Dakle, mi smo grupa od četiri aranžera i improvizatora koji svoju igru slažu u jednu”, ističe Ruši koji je sa triom AJS nastupao na Petrovac Jazz festivalu.
“Ovo nije prvi put da sviramo u Crnoj Gori. Ranije smo učestvovali na nekoliko izdanja džez festivala u Petrovcu i sa njima smo ostvarili sjajnu saradnju. Takođe smo ostvarili izvanrednu saradnju sa Jazz Artom i radujemo se nastavku iste u budućnosti”, podsjeća on.
Džez kao muzički pravac nije bio toliko cijenjen i popularan u Albaniji, no njihovim angažmanom, polako dobija na značaju.
“Mi smo prva generacije albanskih džez muzičara. Naša misija sastoji se u širenju džeza kao kulture, a ne samo muzičkog pravca. Trudimo se da džez proširimo kroz različite forme”, otkriva Ruši koji je kroz posao predavača svoju ljubav kad je u pitanju džez muzika, prenosi na mlađe generacije.
“Na Akademiji umjetnosti u Tirani, gdje ujedno i predajem, postoji džez odsjek, na kojem vlada zaista podsticajna atmosfera za sve mlade muzičare koji tamo studiraju. Akademija je prva stepnica u njihovom formiranju, gdje stimulišemo njihova interesovanja u džezu kroz različite vrste projekata. Naši studenti učestvuju na brojnim međunarodnim džez projektima za mlade, poput velikog projekta Kreativne Evrope - JAIN kao i projekta “Balkan Youth Jazz Orchestra”, koji vodi upravo Jazz Art. Nažalost, isto se ne može reći za zainteresovanost naše države za džez, jer je njihov interes po ovom pitanju minimalan”, otkriva muzičar.
Ovaj kvartet na čelu sa Rušijem organizuje događaj „Balkan Jazz ShowCase“ gdje učestvuju muzičari sa prostora Balkana. On smatra da je povezivanje muzičara sa Balkana veoma bitno za napredovanje džeza na ovim prostorima.
“Bez učešća muzičara sa Balkana, ovaj projekat ne bi imao smisla. Krajnji cilj projekta je da promoviše jedinstvenost stila balkanskog džeza na međunarodnoj sceni. Moj san je formiranje organizacije balkanskih džez muzičara, koja bi olakšala umrežavanje muzičara unutar regiona”, siguran je on.
Aktuelna situacija sa pandemijom virusa korona uticala je na mnoge kulturne grane. Klavijaturista Ruši otkriva da su i oni otkazali neke koncerte, međutim, on je imao pune ruke posla.
“Većinu vremena, proveo sam kod kuće. Komponovao sam, dirigovao i držao online kurseve, tako da se može reći da sam bio prilično zauzet. Uprkos turbulentnom periodu, uspio sam da nastavim sa radom na nekim većim projektima. Nastupali smo sa AJS kvartetom u Albaniji, Srbiji, Makedoniji, ali i imali otkazane koncerte u Italiji, SAD i Kanadi”, priča on.
Većina muzičara je spremna da se prilagodi situaciji, pa su sve češći online koncerti.
“Džez muzika se svira uživo i naravno da mi nastupi nedostaju. Na sceni sam od svoje sedme godine pa možete zamisliti koliko se loše osjećam bez koncerata. Svakako sam srećan što sam zajedno sa ostalim članovima AJS kvarteta svirao na JAM-u 2021. u Podgorici. Što se online koncerata tiče, pokušao sam da im se prilagodim, ali sam brzo shvatio da kada je džez u pitanju oni nemaju veliku vrijednost”, zaključuje Ruši.
Bonus video:
