Kompozitor i profesor Vladimir Nikolov bio je velika podrška učesnicima projekta “Balkan Youth Jazz Orchestra”. Naime, mnogi članovi koji čine ovaj balkanski orkestar, ali i kompozitori čija će se djela izvoditi na koncertima 29. aprila u podgoričkom KIC-u Budo Tomović i 30. na Dvorskom trgu na Cetinju, upravo su zahvaljujući njegovoj podršci i pozivu riješili da se prijave na konkurs.
Vladimir kao kompozitor čija djela obuhvataju širok spektar muzičkih jezika i žanrova, trudio se da i kroz ovaj projekat svoje znanje i iskustvo prenese na mlađe generacije. Kako u svojim djelima koristi pozadine klasične muzike i džeza kao polazište, pri odabiru kompozicija koje će biti predstavljene na koncertima smatrao je da je veći izazov pripremiti djela koja se ne drže strogo džez žanra, pa kompozitore ohrabrivao da eksperimentišu, ali im sugerisao i preporučio eventualno bolja rješenja.
Već duže vrijeme Nikolov je “iza kulisa” svjetskih orkestarskih projekata kao aranžer, dok često nastupa kao dirigent i gitarista sa renomiranim solistima i ansamblima, a na koncertima “Balkan Youth Jazz Orchestra” biće, zajedno sa Tonijem Kitanovskim i dirigent.
Tokom svoje karijere Nikolov je sarađivao sa ansamblima kao što su orkestri “Metropole”, “Heritage”, “BBC Radio”, Briselska filharmonija, kao i sa umjetnicima među kojima su Džon Klejton, Rendi Breker, Vins Mendoza, Čaka Kan, Džuls Bakli. Nikolov je takođe kolider, kompozitor/ aranžer ansambla ‘’Nikolov-Ivanović Undectet’’, sa kojim je objavio dva studijska albuma. O projektu “Balkan Youth Jazz Orchestra”, džez muzici, nagradama, karijeri priča za Vijesti...
Koliko vam je bliska ideja projekta “Balkan Youth Jazz Orchestra”?
U 2011. godini sam bio dio projekta Backyard Jazz Orchestra koji je imao sličan cilj, ali se odnosio na širi region. Ovo je projekat koji udružuje mlade muzičare iz našeg užeg regiona, što ga čini posebnim, jer često i ne znamo koga imamo u blizini, a da se bavi ovom muzikom. Nije pretjerivanje reći da u regionu ima dosta neotkrivenih talenata, a razlog zašto nisu otkriveni je to što ovakvih projekata lokalno ima rijetko i malo.
Orkestar koji čine mladi muzičari sa prostora Balkana, sviraće kompozicije mladih autora, takođe sa prostora Balkana. S obzirom na to da ste učestvovali u odabiru kompozicija koje ćemo čuti na koncertima u Podgorici i na Cetinju, kako ocjenjujete razmišljanje tih mladih muzičara na temu džeza?
Dobili smo kompozicije sa veoma različitim stilovima, i svako od mladih kompozitora ovu muziku gleda na svoj način, a imamo nekoliko njih čija je osnova u modernoj klasičnoj muzici, što je veoma zanimljiv spoj sam po sebi. Veći je izazov pripremiti takvu vrstu mješovitog materijala, ali je i zanimljivije sve zajedno. Definitivno nemamo tradicionalan džez repertoar. Mladi džez kompozitori crpe svoju inspiraciju iz modernijeg, današnjeg zvuka.
Već duže vrijeme aranžirate muziku za svjetske orkestre. Jesu li djela koja su stigla na konkurs bila potpuno gotova, ili ste morali da se uključite i na taj način date svoj doprinos?
Moj lični stav je bio taj da ću prihvatiti da budem njihov mentor tako što ću preporučiti samo okvir u kojem bi kompozitori radili, i dalje komentarisao, sugerisao i preporučio eventualno bolja rješenja. U nijednom slučaju nisam morao, niti želio da predlažem suštinu muzike, temu, obradu niti bilo šta krucijalno. Tako da djela koja su stigla nakon objave tog plana, bila uglavnom skoro završene forme i partiture na koje sam ja dodao naknadno svoje male zabilješke, i u međuvremenu mentorirao cio proces. Najveći dio posla su kompozitori uradili sami.
Počeli ste da komponujete i stvarate džez muziku kao veoma mlad muzičar. Koliko se od nekih Vaših početaka do danas na ovim prostorima promijenio odnos prema džezu u regionu?
U vrijeme kada sam ja počeo da se bavim pisanjem i aranžiranjem, u regionu nije postojao džez odsjek niti u Makedoniji, niti u Srbiji, niti bilo gdje bliže od Graca. Njihovo današnje postojanje nije samo samo edukativna pobjeda, nego i znak koliko se ova sfera proširila u mladom svijetu. S druge strane, džez festivali su uvijek bili tu i imali su dobar repertoar i tada. Naziralo se da je u našem okruženju vrlo teško biti džez muzičar, ali da istovremeno ima nekoliko tvrdokornih koji vole da prkose tom pravilu. Oni koji su bili istrajni i uporni danas su etablirani džez muzičari, i to je pomoglo da se mlađi ohrabre na svom putu. U svakom slučaju, odnos se promijenio jer je džez prešao tu granicu od hobija do legitimne profesije i od zezanja do akademske teme, i etablirao se malo bolje u regionu.
Imali ste priliku da tokom karijere sarađujete sa brojnim imenima svjetske džez scene, na koji način se najčešće ta saradnja odvijala?
Sa velikim imenima sam najčešće sarađivao kao aranžer i kompozitor. Što se sviranja tiče, dešava se povremeno da u svojim autorskim projektima sviram klavir ili gitaru. U nekim projektima dirigujem sa orkestrom pored pisanja aranžmana, tako da sve zavisi šta se traži u određenoj situaciji. Lično ne smatram da su to odvojene stvari i profesije, jer je za mene to sve u službi muzike. Kad je u pitanju autorski projekat, preferiram da sam na terenu u bilo kojoj ulozi, jer mi to pomaže da i ja nešto naučim od muzičara i eventualno kreativno poliram stvari na licu mjesta.
Imate i svoj ansambl “Nikolov-Ivanović Undectet”, koliko je bitno da se upravo kroz autorsku muziku popularizuje ovaj žanr?
Za mene je lično to uvijek bilo vrlo bitno, zato što ne smatram da kalup džeza ili bilo kog žanra treba bilo kome da bude cilj. To je samo okvir u kojem mi djelujemo, i dozvoljeno je i izaći iz tog okvira, ukoliko autor time bolje sprovodi svoje ideje. Svaki put kad možda i uspješno interpretiramo tuđu muziku, mi moramo, htjeli ili ne, da sebe uporedimo sa ostalima iz svijeta koji su isto to uradili. U autorskoj muzici to nije tako crno bijelo, ne postoji uvijek bolji i gori, nego je situacija šarenija. Odgovornost postaje veća, ali su i mogućnosti veće, i sloboda takođe. Na kraju, čak i muzičari i kritičari iz zapadnog svijeta to vide kao nešto posebno, nešto autentično za našu kulturu u regionu. Tako da je i dugoročno mudrije raditi svoju muziku. Mislim da je danas to još veći izazov, jer smo svjedoci velikih jutjub zvijezda koji svoje karijere baziraju na obradama tuđih pjesama. Živimo u vrijeme krize originalnosti, pa je svaki čin protiv te krize dobrodošao.
Djelujete kao šef odsjeka za džez i popularnu muziku na Fakultetu muzičke umjetnosti u Beogradu. Odsjek je je mlad, osam godina od osnivanja. Kakva su vam iskustva u radu ovog odsjeka, interesovanja mladih, da li imate studente iz Crne Gore?
Džez odsjek je postao neka vrsta terena gdje se stvaraju mladi ansambli, nova muzika i druženje. Mislim da ovaj efekat je najveći adut džez odsjeka, i sve ostalo vezano za edukaciju mladih džez muzičara je u službi tome. Stvara se neka simbioza različitih uticaja i pozadina koja utiče ekspanzivno na dalji razvoj studenata lično, kreativno i socijalno, što nismo mogli ni isplanirati. Ovo smo primijetili prije nekoliko godina i riješili da ovjekovečimo muziku tih ansambala na nosač zvuka. Prošle godine smo kao odsjek izdali svoj prvi CD, gdje su zastupljeni isti ti ansambli, bez nekog profesorskog miješanja u razvoj istih. Iz Crne Gore imamo redovno studente, a nekoliko njih je radilo na tom CD-u, i u ansamblu Balkan Youth Jazz Orchestra.
U vrijeme kada sam ja počeo da se bavim pisanjem i aranžiranjem, u regionu nije postojao džez odsjek niti u Makedoniji, niti u Srbiji, niti bilo gdje bliže od Graca. Njihovo današnje postojanje nije samo edukativna pobjeda, nego i znak koliko se ova sfera proširila u mladom svijetu
Kad je u pitanju autorski projekat, preferiram da sam na terenu u bilo kojoj ulozi, jer mi to pomaže da i ja nešto naučim od muzičara i eventualno kreativno poliram stvari na licu mjesta.
Konkursi su mi podsticaj za pisanje, više nego šansa za slavu.
Osvajali ste veliki broj priznanja, a 2019. godine osvojili ste prvu nagradu na džez takmičenju “Made in New York”. Koliko Vam je ova nagrada značila za promociju vaše autorske muzike?
Prezasićenost informacijama danas dovodi do toga da nagrade i priznanja postaju sve bitniji u komunikaciji sa širom publikom. Da bi nas neko primijetio između milion postova i izdatih singlova i ploča, nešto mora da štrči, da nas odvaja. Nagrade su neka vrsta provjerene prečice za to. Ipak, za mene lično konkursi su uvijek bili podsticaj za pisanje, više nego šansa za slavu. Kad ne bi bili ti konkursi, takmičenja, mnogo bih manje pisao i stvarao, tako da, i pored toga što se povremeno desi da moje kompozicije i ne završe u finalu, one ostaju i čak mnoge takve, nenagrađene vide svjetlo dana na nekom albumu gdje dobiju i bolju formu i zvuk i interpretaciju, a taj proces je započeo jednom aplikacijom. U međuvremenu, nagrade djeluju na profil i na socijalni nivo vidljivosti. Da rezimiram, promocija jeste jedan dobrodošli nus proizvod svega toga, ali iz autorskog ugla gledano, to nije jedini cilj zapravo.
Dugoročno je mudrije raditi svoju muziku. Mislim da je danas to još veći izazov, jer smo svjedoci velikih Jutjub zvijezda koji svoje karijere baziraju na obradama tuđih pjesama. Živimo u vrijeme krize originalnosti, pa je svaki čin protiv te krize dobrodošao
Bonus video:
