Manifestacija Mjesec poštovanja džeza “JAM 2018.” nastavlja se i ove sedmice i to kroz koncert izraelske flautiskinje, kompozitorke i aranžerke Hadar Noiberg i njenog tria. Za svoj kompozitorski rad Hadar je dobila nagradu od Američkog udruženja kompozitora, autora i izdavača, poznata kao fondacija ASCAP. Prvi album “Journey Back Home” objavila je 2010, a drugi pod nazivom “From the Ground Up” 2015. godine. Krajem aprila ove godine izlazi njen treći album pod nazivom “Open Fields”. Hadar je sarađivala sa priznatim umjetnicima, a sa ranijim njujorškim trijom “Power Trio” imala je veliki uspjeh na raznim festivalima i koncertima širom svijeta. Današnji trio Hadar Noiberg čine kontrabasista Eduardo Belo i bubnjar Amir Bar-Akiva. Na novom albumu “Open Fields” pojavljuje se i specijalni gost, poznati pijanista Čano Domingez.
Mjesec poštovanja Džeza ove godine organizuje se pod sloganom “Žene u džezu” a programska urednica i vođa manifestacije Maja Popović otkriva po čemu je ovonedjeljni koncert karakterističan i osvrće se na ostale programe u kojima je publika jednako uživala tokom aprila.
Imali smo priliku da tokom manifestacije Mjesec poštovanja džeza u Crnoj Gori - “JAM 2018” slušamo mnoge džez formacije. Po čemu je trio Hadar Noiberg karakterističan?
Muzika Hadar Noiberg iznenađuje svojom svježinom, modernošću i u isto vrijeme latentnom vezom sa muzikom svijeta; Hadar Noiberg je flautistkinja i kompozitorka iz Izraela, živi i stvara u Njujorku, gdje je prepoznata kao veliki talenat. U njenoj muzici se susreću nekoliko svjetova: topli romantični zvuk i precizni kontrapunkt evropske klasične muzike; gruv i kontrolisana strastvena intenzivna improvizacija američkog džeza i koloristične dubine muzike Srednjeg istoka. U kompozitorskom radu Hadar Noiberg ima izvandredan talenat da stvara prelijepe tečne melodije. Hadar Noiberg Trio spaja moderni džez i svjetske muzičke stilove. Poznata je po svojoj smjeloj i jedinstvenoj upotrebi flaute, kontrabasa i bubnjeva. Njen današnji trio čine kontrabasista Eduardo Belo i bubnjar Amir Bar-Akiva. Njena neobična upotreba flaute u džezu, izvanredne sviračke sposobnosti i lakoća kojom postiže svoje muzičke ideje i bravure, kao i imaginativnost kompozicija koje stvara, stavljaju je u rang “zvijezda u usponu” na svjetskoj džez sceni.
Za svoj kompozitorski rad Hadar Noinberg je dobila nagradu od Američkog udruženja kompozitora, autora i izdavača, poznata kao fondacija ASCAP. Na koncertu u Podgorici, u četvrtak, 26. aprila, u Crnogorskom narodnom pozorištu, u 20 časova, predstaviće svoje kompozicije sa tri albuma; njen treći album pod nazivom “Open Fileds” upravo izlazi dva dana nakon koncerta u Podgorici, kada joj predstoji i evropska turneja.
Tokom JAM-a slušali smo umjetnike iz Njemačke, SAD, Francuske, Bosne i Hercegovine, Izraela. Koliko je teško napraviti selekciju i dovesti strance da sviraju kod nas?
Kao muzičarka, selektorka i urednica muzičkih programa pratim muzičku i džez scenu već dvadesetak godina intenzivno, i sarađujem sa mnogim umjetnicima, agencijama koje ih zastupaju, urednicima programa i festivala; takođe posjećujem internacionalne džez festivale u regionu i šire, što mi pomaže da se susretnem sa raznim autorima i izvođačima muzike i ozbiljnim promoterima džeza. Selekcija zavisi od mnogih činilaca, svakako mi je najvažnije da predstavim umjetnike koji u svom stvaralačkom radu donose originalne ideje, i doprinose razvoju džeza, koji su dakle zanimljivi i aktuelni na evropskoj i svjetskoj sceni i imaju referentna djela, priznata od strane stručne javnosti i publike. Takvih je veoma mnogo, ako govorimo u širim okvirima. Ono što je odlučujuće u radu na selekciji je u krajnjem njihova dostupnost u određenom trenutku, i svakako prilagodjivost u domenu finansija.
Tokom svog rada na JAM-u, uspjela sam da predstavim crnogorskoj publici mnoge iskusne muzičare kao što su Stjepko Gut, Patrik Oliri, Liroj Vilijams, Ehud Ašeri, Ilaj Jamin, Dina Dirouz, Kristin Korb,
“Radio String Quartet” iz Beča, Šai Maestro, Tigran Hamasjan, Kristijan Hovs i drugi. Sa nekima od njih sam sarađivala više puta i radila na veoma složenim projektima, kakav je, na primjer, bio prošlogodišnji mjuzikl za djecu “Poruka sa Saturna” Ilaja Jamina.
Ove godine manifestacija se održava pod sloganom “Žene u džezu”. Jesu li se žene za sve ove godine izborile za svoje mjesto kad je ovaj muzički pravac u pitanju?
Da su se žene izborile za svoje mjesto, takva tema ne bi bilo na programima džez festivala. Svakako je da su žene u boljoj poziciji danas nego tokom 40-ih i 50-ih godina, ali su one i dalje u sjenci brojnih muzičara. Ne zbog umjetničkog kvaliteta, nego zbog dugogodišnjeg položaja žena i društvenih normi koje su veoma jake i danas. Bilo mi je zanimljivo da u okviru ovogodišnje selekcije predstavim publici neobične i zanimljive umjetnice, koje izlaze iz standardnih okvira džez muzike, koje traže svoj glas, vokalistkinje i instrumentalistkinje, sviraju saksofon, flautu, klavir, i komponuju po sostvenoj mjeri, vođene svojim talentom i harizmom.
Koji koncert je izazvao najveće interesovanje i najbolje je komentarisan od strane publike?
Svi koncerti su bili veoma toplo pozdravljeni od publike i kolega muzičara koji dolaze na koncerte. To je već sad pitanje ukusa, što na koga ostavlja veći utisak. Upravo sam željela da kroz raznovrsnost i originalnost izabranih umjetnica pobudim kod publike osjećaj znatiželje da dođe na sljedeći koncert i otkrije i čuje novu umjetnicu, drugačiju muziku, stil i interpretaciju.
Publika je imala priliku da gleda i filmove o ženama u džezu. Kako je prošao taj segment programa?
Filmski program “Džez na filmu” je od početka JAM-a, veoma značajan segment programa, koji doprinosi razvoju manifestacije i edukaciji publike. Preko dokumentarnih filmova o džezu, kao i dobrih igranih filmova, današnja publika može da sazna mnogo, da se poveže sa djelovima istorije džeza. Za ovogodišnju selekciju filmova bio je zadužen reditelj Nemanja Bečanović, a prava prikazivanja je obezbijedio naš partner - Američki ugao u Podgorici. Pored igranih filmova o Nini Simon i Bili Holidej, imali smo priliku da premijerno vidimo dva izuzetna dokumentarca o životu i stvaralaštvu pijaniskinjei kompozitorke Meri Lu Vilijams (Mary Lou Williams: The Lady Who Swing the Band), kao i izuzetno filmsko ostvarenje o ženskim orkestrima u prvoj polovini 20. vijeka, i razvoju i položaju žena-džez umjetnica do danas (The Girls in the Band). Ovaj ciklus bio je prikazan u Podgorici, u KIC-u “Budo Tomović” i u Tivtu u okviru jahting kluba Porto Montrenegro. Oni koje ova tema inspiriše i interesuje, i/ili koji nijesu mogli doći na projekcije, mogu naknadno pogledati filmove, jer su na raspolaganju u Američkom uglu u Podgorici.
Bonus video:
