Znate li gdje je Brskut”, pitao me sagovornik. Ispalo je da, uprkos čestim odlascima u prirodu i planinu, zapravo ne znam da Brskut nije tamo negdje prema Bijelom Polju, već da se nalazi na oko 40 kilometara od Podgorice, prema Veruši. Nisu znali ni neki moji prijatelji kojima sam istog dana ponovila pitanje Predraga Vučkovića. On pretpostavlja da većina u Crnoj Gori ne zna. Ni gdje je Brskut, ni da se tamo nalazi jedan od atraktivnijih crnogorskih kanjona, kanjon Nožice.
“U Crnoj Gori imam i prijatelje i rođake, i koga god sam pitao, nemaju pojma gdje ja idem, gdje se to nalazi, to su takve zabiti”, kaže.
Nožice će Vučković javnosti približiti kroz fotografije, koje će biti objavljene u vodiču o tom i drugim crnogorskim i kanjonima u Srbiji. Biće to nevjerovatni prizori, snimani iz drugačijih uglova i u često nevjerovatnim uslovima.
Jer takav je Vučković - čovjek koji se oprobao u različitim ekstremnim sportovima, danas se bavi kanjoningom, instruktor je ronjenja i jedan od najboljih profesionalnih ekstremnih fotografa na svijetu.
Fotograf, koji je, kako je to lijepo opisao jedan moj kolega novinar, “objektivom zauvijek zaustavio najekstremnije sportske poduhvate na zemlji, nebu i pod vodom”.
Fotograf koji je snimao skok ruskog sportiste Valerija Rozova pravo u krater Mutnovski vulkana na Kamčatki, snimao ajkule i raže, za dobre fotografije vozio snoubord po ivici aktivnih vulkana, fotograf koji je snimao i Austrijanca Feliksa Baumgartnera i bio u prilici da ovjekovječi njegov skok sa ivice svemira…
Skok Valerija Rozova
Od djetinjstva su se kroz život ovog danas 39-godišnjaka iz Beograda preplitali fotografija i sport. Prve fotografije počeo je praviti 1989. godine, tada običnom kamerom. Fotografija je tako postala ljubav starija od one prema sportu.
"Sve to je vrlo blisko vremenski jedno drugome, ali počeo sam ranije sa fotografijom”, kaže Vučković.
Tih godina se bavio različitim ekstremnim sportovima, a specijalnost mu je bila vožnja BMX bicikla slobodnim stilom. Tadašnjoj državi je osim odličja, donio i nove sportove.
Jedan je od prvih snoubordera u Jugoslaviji. Aktivan je bio u skejtbordingu, jedrenju na dasci, ronjenju… Za sve to vrijeme, nije se razdvajao od kamere.
Na dan kada je Baumgartner skočio sa ivice svemira, Predrag je snimao njegove pripreme, oblačenje, testiranje kapsule. Kada je Feliks bio spreman za lansiranje, Vučković je bio zadužen za prve snimke iz vazduha - prilikom lansiranja balona, te prilikom Feliksovog slijetanja na Zemlju
"Ali godina još nije gotova", kaže. Aktivno bavljenje ekstremnim sportovima dalo mu je ogromnu prednost u odnosu na kolege, pa su i njegove fotografije čudesnije.
Da bi došao na neke lokacije za snimanje, neophodan mu je bio snoubord, motor, bicikli, alpinistička i podvodna oprema… nekad se tokom snimanja i sam aktivno bavi sportom.
“Mnogo bolje poznajem ekstremne sportove od kolega, način razmišljanja ljudi koji se njima bave. S druge strane, neke moje vještine mi pomažu da dospijem na mjesta gdje drugi fotografi ne mogu da dođu. To mi omogućava da dobijem fotografiju drugačiju od ostalih”.
Zahvaljujući poplavi koja je Beograd zadesila 2005, Vučković je godinama zvanični fotograf kompanije Red Bull za cio cvijet. Sjeća se da su tokom poplave sve ulice u gradu bile pod vodom.
Bio je to, izgleda, pravi izazov za njega i društvo. U dogovoru sa prijateljima koji su u to vrijeme radili za Red Bull, organizovali su nesvakidašnji događaj u gradu – vejkbordere, vozače koji na dasci klize po površini vode i koje obično vuku čamac ili žičara, oni su vukli džipom.
"Vejkborderi su surfovali između autobusa, auta… Napravio sam fotografije, koje su preko noći obišle svijet. Fotografije su otišle u Red Bull, gdje su bili prezadovoljni, iznenađeni i događajem i fotografijama. Tako je sve počelo”, objašnjava Predrag.
Tada kreću mnogo veće i bolje stvari u životu Predraga Vučkovića, a jedna od najvećih, možda i najveća u njegovoj karijeri, je prilika da u okviru projekta “Red Bull Stratos” ovjekovječi skok Austrijanca Feliksa Baumgartnera iz stratosfere. I ne, ni Vučković, ni druga dvojica fotografa koji su sa njim radili na projektu, Feliksa nisu snimali iz svemira.
“Uvijek je pitanje odakle sam ja to fotografisao. Poenta Feliksovog skoka nije bio samo taj skok. Mi smo kroz fotografije kreirali istoriju”, kaže Vučković.
Tokom projekta, zadatak Vučkovića i njegovih kolega bio je da fotografišu i tim od 15 naučnika koji su radili na projektu, trenutnog rekordera Džoa Kitindžera… Trebalo je uhvatiti svaki detalj, pripremu, kapsulu, odijelo…
"Ja sam prošle godine šest puta išao u Ameriku da bih zabilježio testove, treninge, da bismo i mi imali posebne treninge, kuda da se krećemo i kako, šta da radimo… prije finalnog skoka sa 39 kilometara, realizovali smo i probne skokove – sa 21 i 29 kilometara. Feliks je bio glavni akter svega, a mi smo pratili svaki njegov korak, kroz restoran, teretanu, njegovu kuću… Uvijek je neko od nas trojice bio tamo gdje je boravio i Feliks”, objašnjava Vučković.
Na dan kada je Baumgartner skočio sa ivice svemira, Predrag je snimao njegove pripreme, oblačenje, testiranje kapsule. Kada je Feliks bio spreman za lansiranje, Vučković je bio zadužen za prve snimke iz vazduha - prilikom lansiranja balona, te prilikom Feliksovog slijetanja na Zemlju, dok je na padobranu, njegov dolazak.
“Niko nije bio sa njim gore, sve je rađeno automatskim fotoaparatima i kamerama koji se kontrolišu sa Zemlje, a za to je bio zadužen jedan dio NASA stručnjaka. Fotografije koje su nastale u vazduhu su nastale daljinskim komandama. Samo je Feliks bio gore”, objašnjava Predrag.
Rad na Red Bull Stratos projektu je, kaže, najveći u kojem je učestvovao i nešto veće od njega, makar zasad, Predrag ne može da zamisli.
“Po veličini to je sigurno nešto najveće što sam radio i što ću raditi. Mi smo onako između sebe pričali da se vjerovatno dok smo živi ništa slično neće ponoviti. Mada, nikad se ne zna. Ne volim da budem izričit u tome, ali je jako teško to prevazići. To je jedan tako velik i skup projekat”, navodi Vučković.
Vučković se sa zadataka nikad ne vraća neobavljenog posla, što mu, kaže, počinje stvarati poprilično velik pritisak, jer nekada nije lako napraviti fotografiju
“Spavali smo u šatorima, na temperaturi između minus 18 i minus 30, bez grijanja, tuširanja i normalnih uslova za život, gdje dan traje 24 sata, ne postoji noć, liježete umorni, budite se umorni, gdje morate konstantno da budete fizički aktivni da biste se zagrijali”, prisjeća se Vučković.
Ekstremnost situacije u kojoj bi trebalo da napravi fotografije, nikada nije razlog da Vučković odbije neki posao. Posao može da odbije ukoliko se snimanja poklapaju, ako je umoran.
“Bilo je momenata kada sam bio apsolutno premoren od svega i nisam imao energije ni snage da putujem negdje daleko. Avioni i aerodromi su mi najteži dio posla. Ipak, nikad nisam rekao ne zbog ekstremnosti uslova u kojima je trebalo da radim”, ističe on.
Vučković se sa zadataka nikad ne vraća neobavljenog posla, što mu, kaže, počinje stvarati poprilično velik pritisak, jer nekada nije lako napraviti fotografiju.
“Nekad bukvalno imate sekundu ili djelić sekunde za neku fotografiju i morate da budete spremni. Ako to propustite i vratite se bez fotografije, događaj koji fotografišete kao da se nije desio”, kaže on.
Uprkos pritisku, gura dalje. O tome šta će biti motivi njegovih fotografija kada više ne bude mlad i u punoj fizičkoj snazi za neke ekstremne uslove snimanja, je možda rano govoriti. O tome, priznaje, i ne razmišlja…
“Kao što nijedan sportista ne traje vječno, ni neke moje sposobnosti neće uvijek biti na vrhunskom nivou. Vjerovatno ću se odlučiti za neke mirnije stvari”, planira Vučković. A mirnija bi, kaže, mogla biti podvodna fotografija.
“Već 20 godina se bavim ronjenjem i instruktor sam ronjenja, bavim se i podvodnom fotografijom, pa mislim da je to nešto što će me uvijek zadovoljavati. Mnogo je mirnije, a ima svoje izazove i čovjek prilično dugo može da se bavi tom aktivnošću”, kaže Predrag.
Vučković je ovih dana boravio u Podgorici, kao gost Foto kluba Crne Gore, na Danima fotografije.
Dio atmosfere sa predavanja, Video: Riders.me
Dobar fotograf je skup više stvari
Oni koji su mišljenja da kupovinom dobrog aparata neko može postati dobar fotograf, kaže Vučković, ili nisu fotografi ili nemaju pojma o profesionalnoj fotografiji.
“Fotoaparat ne čini fotografa”, dodaje. Definiciju je teško dati. Dobar fotograf je, kaže Vučković, skup više stvari.
On mora imati talenat, poznavati uslove u kojima fotografiše, mora znati izabrati opremu, te poznavati opremu sa kojom radi. Osim toga, važno je poznavati ono što fotografiše, da li je u pitanju recimo sportista, šta on radi, šta da očekujete, morate dobro isplanirati snimanje…
“Toliko je toga, da je jako teško dati definiciju u jednoj rečenici. Ali kad se svi ti segmenti skupe u cjelinu, onda nastaje dobra fotografija. Na tome mora da se radi”.
Nevidio kao vodeni park
Terenski dio posla oko vodiča o kanjonima u Crnoj Gori i Srbiji na kojem rade Vučković i njegov Extreme Canyoning tim je na pola puta.
“U Crnoj Gori postoje kanjoni za koje ljudi nikad nisu čuli, u kojima sam bio, koje obilazimo, neke smo prvi i otkrili”, kaže Predrag o svojim glavnim razlozima posjete Crnoj Gori.
Kanjoni su uglavnom puni vode, tu su i ekstremni uslovi - treba doći tamo, ponijeti opremu, proći bezbjedno. Ima, kaže on, dosta ljudi koji se bave kanjoningom, ali se ne bave fotografijom. A Vučković u kanjonima spaja dvije svoje fotografske ljubavi – podvodna i regularna fotografija i kroz tu ljubav on javnost upoznaje sa lokacijama inače nevidljivim za ljudsko oko.
Tokom protekle tri sedmice, njegov tim je obišao tri crnogorska kanjona: Nožice, Bogutovski potok i kanjon Grlja. Kroz kanjon Grlja na Prokletijama prošli su u periodu kada se to ne preporučuje.
“Kanjon je bio ekstremno pun vode i generalno se ne preporučuje da se ide tada i u tim uslovima. Mi smo odlučili i gađali smo taj period, fizički smo se spremali za to. Cio prolazak je trajao sedam sati, od toga smo šest sati plivali u vodi, na temperaturi od svega šest stepeni”.
Postoje kanjoni koji su teško osvojivi, i oni kroz koje može proći svako. A takav je, kaže, i Nevidio, u kojem je samo ove godine bio već deset puta. Ljetos je kroz Nevidio prošao i jedan neplivač, Damir Petkovski iz Bora, te 80-godišnji Novljanin Krsto-Kićo Martinović.
“Kanjon Nevidio je spektakularan, ali strašan nije”, tvrdi i Vučković, dodajući da kroz Nevidio “apsolutno svako može da prođe”.
Za kanjon kroz koji protiče rijeka Komarnica, kaže on, nije neophodna tehnička oprema, za razliku od nekih drugih, mnogo ozbiljnijih kanjona.
“Mi volimo da kažemo da je Nevidio kao vodeni park i to je to”, kaže Vučković.
Bonus video:
