Šarmantni špijun, stalno okružen ženama, koji se nemilosrdno rješava svojih neprijatelja i prolazi kroz niz akcionih avantura – ne, ovdje nije riječ o Džejmsu Bondu, već o pravom junaku koji je inspirisao pisca Jana Fleminga da stvori jednog od najpoznatijih likova na svijetu – tajnog agenta 007.
Riječ je o Foristu Frederiku Edvardu Jeo-Tomasu zvanom Tomi (17. jun 1902–26. februar 1964), jednom od najpoznatijih britanskih špijuna iz Drugog svjetskog rata, čije je šifrovano ime bilo “Bijeli zec”, prenio je “Telegraf”.
Kako se tvrdi u novoj biografiji Jeo-Tomas, komandant puka vazduhoplovnih snaga i Legije časti, i stvarni događaji iz njegovog života poslužili su Flemingu kao inspiracija za njegove romane.
Jeo-Tomas se spustio padobranom u okupiranu Francusku tri puta prije nego što ga je Gestapo uhvatio i mučio. Nakon jedne od tih misija podnio je izvještaj lično tadašnjem britanskom premijeru Vinstonu Čerčilu.
Agenti Gestapoa odveli su Jeo-Tomasa u zloglasni logor Buhenvald, ali je on uspio da pobjegne i dođe do savezničke teritorije.
Vezu između “Bijelog zeca” i Džejmsa Bonda otkrila je istoričarka Sofi Džekson, dok je proučavala život Jeo-Tomasa, piše Blic.
Ona je u Nacionalnoj arhivi u Londonu pronašla dopis iz maja 1945. godine, u kome Fleming, koji je tokom rata takođe radio za obavještajnu službu, obavještava kolege o Jeo-Tomasu i njegovom uspješnom bjekstvu od nacista.
Fleming i Jeo-Tomas su radili u odvojenim jedinicama – “Beli zec” je bio u Odjeljenju za specijalne operacije, a budući pisac u Diviziji obavještajne službe mornarice.
Ovaj dopis bio je prva ustanovljena veza između njih dvojice.
Istoričarka Džekson kaže da je ta veza, zajedno sa nevjerovatnim sličnostima između karaktera Jeo-Tomasa i Bonda i njihovih vratolomija, podržavaju ideju da je Fleming zasnovao svoj lik na “Bijelom zecu”.
Povrh svega, tu je još jedna značajna paralela između Jeo-Tomasa i Bonda, a riječ je o njihovom privatnom životu, vezama sa ženama i ponašanjem prema njima, kao i način na koji se Jeo-Tomas ponašao dok je radio kao agent
"Povrh svega, tu je još jedna značajna paralela između Jeo-Tomasa i Bonda, a riječ je o njihovom privatnom životu, vezama sa ženama i ponašanjem prema njima, kao i način na koji se Jeo-Tomas ponašao dok je radio kao agent. On je djelovao na način na koji mi mislimo da fiktivni špijuni rade. Neke stvari kroz koje je Jeo-Tomas prošao su se poslije našle na stranicama priče o Džejmsu Bondu. A to su bila iskustva za koja je Fleming znao", navela je ona.
Iskustvo kroz koje je prošao Jeo-Tomas, a koje najviše podsjeća na Bonda, je upravo ono kad špijun završava u rukama Gestapoa koji ga muči istim tehnikama kao u prvom romanu o agentu 007 – “Kazino Rojal”, te u posljednjem istoimenom filmskom nastavku.
U jednoj od prethodnih misija Jeo-Tomas je putovao vozom Lion-Pariz ekspres, krcatim njemačkim putnicima. Sjeo je na posljednje slobodno mjesto u vagonu za ručavanje i naručio čaj, da bi ubrzo potom shvatio da sjedi pored ozloglašenog naciste Klausa Barbija, poznatog kao “lionski kasapin”.
Nacisti su u to vrijeme tragali za Jeo-Tomasom, ali je britanski agent, koji je tečno govorio francuski jezik, počeo konverzaciju sa Barbijem, pretvarajući se da podržava njemačku okupaciju. Na kraju nije bio siguran da li je Barbi shvatio ko je on, ali je uspio da bezbjedno napusti voz po dolasku u Pariz.
Ovaj događaj neodoljivo podsjeća na dio iz romana “Iz Rusije, s ljubavlju”, u kojem Bond u “Orijent ekspresu” večera sa neprijateljskim agentom, koji se pretvara da je saveznik.
Drugom prilikom, Jeo-Tomas je preuzeo tuđi identitet da izbjegne da ga razotkriju, što je upravo taktika koju je koristio Bond u “Dijamanti su vječni” i “U tajnoj službi njenog veličanstva”. Skrivanje u mrtvačkim kolima, skakanje po krovovima vagona, davljenje čuvara, prerušavanje – sve su to Jeo-Tomasovi potezi koje je kasnije primijenio i Bond. I Jeo-Tomas je stalno bio naoružan, i spreman da upotrijebi oružje, iako je to bilo suprotno politici Odjeljenja specijalnih operacija.
Dok je jednom bježao od neprijateljskog agenta ulicama Pariza, Jeo-Tomas je došao do mosta i sakrio se u sjenci. Kada je progonilac stigao, britanski agent ga je udario i pucao u njega iz blizine, da bi kasnije bacio tijelo neprijatelja u rijeku. Znao je da ubije i golim rukama. Godine 1920, nakon što se prijavio u poljsku armiju kao dobrovoljac protiv Sovjeta, pobjegao je iz ruskog zatvora tako što je zadavio čuvara.
Nakon rata, Jeo-Tomas se razbolio i patio je od stalnih noćnih mora, što se pripisivalo njegovim iskustvima iz rata. Po ovome je najbliži mračnom i zabrinutom Bondu iz Flemingovih romana, nego vedrijim likovima iz filmova o agentu 007. Jeo-Tomas je umro 1964, u 62. godini života.
Ženskaroš
Baš kao i Bond, i Jeo-Tomas je bio šarmantan i privlačan ženama – glavni članovi njegove jedinice bile su sve žene. Bio je zavodnik koji je imao buran ljubavni život. Nikada se nije oženio svojom djevojkom Barbarom, koju je upoznao tokom rata, koja je promijenila svoje prezime u njegovo, jer nije mogao da dobije razvod od svoje otuđene supruge Lilijan, koja je živjela u okupiranoj Francuskoj.
Posljednji u nizu
Jeo-Tomas je posljednji u nizu ljudi za koje se smatralo da su poslužili kao inspiracija za lik Bonda. Prije njega na listi su se našli oficiri obavještajne službe iz tog vremena Konrad O’Brajen, atrik Dalzel-Džob, Flemingov brat Bil Danderdejl – Bifi, pa čak i sam autor, navodi Blic.
Bonus video:
