Gradovi se posebno jako zagrijavaju ljeti. Sunčevu toplotu upijaju i zadržavaju beton i asfalt pa su i noći izuzetno tople. Takozvane tropske noći s temperaturama iznad 20 stepeni remete zdrav san. Kako ohladiti gradove? Da li su takozvani koridori hladnog vazduha od pomoći?
Šta su koridori hladnog vazduha?
U okolini gradova su noći znatno svježije. Tamo je i kod najtoplijih dana noću do 15 stepeni. Gradovi bi mogli da se donekle rashlade, ako bi taj vazduh mogao da struji u njih.
Koridori hladnog vazduha su zelene površine, rijeke, jezera, željezničke pruge i veoma široke ulice sa zelenilom. Hladan vazduh struji svega nekoliko centimetara iznad tla, pa nasipi i zgrade sprečavaju to strujanje. Zato bi pri oblikovanju gradova moralo da se pazi da se takvi koridori drže slobodnim.
Zašto su noći u okolini svježije?
Naprosto, tamo nema betona i asfalta, već preovladavaju zemlja, pijesak i livade. Tu se sunčeva toplota ne upija na taj način da se zadrži do kasno u noć. Osim toga, svjež vazduh nastaje isparavanjem vode iznad lišća, a u vangradskim područjima najčešće ima mnogo zelenila. Zato se u njima vazduh brže hladi poslije zalaska sunca. Posebno je svježe na livadama i u voćnjacima kao i iznad glinenog, pjeskovitog i tresetnog zemljišta.
Kako svjež vazduh stiže u grad?
Topografija je takođe veoma važna. Hladan vazduh je teži od toplog i skuplja se pri tlu, recimo na livadama. Ako je livada na kosini ili na brdu, onda hladan vazduh snažno struji nadolje. Tako nastaje vjetar koji rashlađuje.
Gradovi koji su u dolinama, na kosinama ili na obroncima brda mogu da profitiraju od tog hladnog vazduha. Koridorom hladan vazduh može da dopre sve do centra, potiskujući topao vazduh, koji se penje, a svjež vazduh rashlađuje ulice i zgrade.
Na primjer, Štutgart leži u dolini i želi da zadrži lokalni sistem provjetravanja na osnovu svojih koridora za hladan vazduh. Urbanistički planovi i gradnja se usklađuju s tim ciljem.
Šta gradovi mogu da urade?
Širom svijeta se sve više obraća pažnja na mogućnost hlađenja gradova dotokom svježeg vazduha iz okoline. U Njemačkoj su u međuvremenu brojni gradovi i regioni sproveli odgovarajuće klimatske analize. Isto su učinili i širom svijeta, u gradovima kao što su Nju Delhi, Lima, Lagos, Seul, Melburn i Portland.
Meteorolozi najprije mjere temperature i strujanja vazduha na različitim mjestima u gradu i okolini, podatke ubacuju u specijalne kompjuterske programe i tako izrađuju detaljne klimatske atlase gradova. Na osnovu tih atlasa gradovi mogu da odluče da ne pregrađuju koridore kojima struji svjež vazduh, da ih poboljšaju te da zaštite i osnaže prirodno hlađenje okoline.
Osim toga, gradovi mogu da uvedu niz mjera za značajno hlađenje, smanjivanje broja tropskih noći i poboljšanje životnog kvaliteta. U te mjere spada otklanjanje površina zapečaćenih betonom i asfaltom, sađenje drveća uz ulice, manje motora na fosilna goriva, ozelenjavanje krovova i fasada, više parkova i vodenih površina, što svjetlije fasade i zgrade, povećanje površina pod sjenkom.
Bonus video:
