Dan pobjede nad fašizmom slavi se danas u znak sjećanja na 9. maj 1945. godine, kada je bezuslovnom kapitulacijom Njemačke okončan Drugi svjetski rat u Evropi.
Deveti maj slavi se i kao Dan Evrope, jer je tog dana 1950. ministar spoljnih poslova Francuske Robert Šuman objavio deklaraciju kojom je pozvao na uspostavljanje novog poretka u kojem ne bi bilo mjesta za sukobe među evropskim zemljama.
Raičević: Ovo su dani od neprocjenjive važnosti koji nas podsjećaju na hrabrost, žrtvu i odlučnost naših predaka u borbi za slobodu i mir
Predsjednik Opštine Bar Dušan Raičević čestitao je 9. maj, Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope, saopšteno je iz Opštine Bar.
“S ponosom i dubokim poštovanjem danas obilježavamo 9. maj u znak slavljenja dva izuzetno važna događaja - Dana pobjede nad fašizmom i Dana Evrope. Ovo su dani od neprocjenjive važnosti koji nas podsjećaju na hrabrost, žrtvu i odlučnost naših predaka u borbi za slobodu i mir, ali i opredjeljenost naših građana da živi u društvu razvijenih demokratija – Evropskoj uniji. 9. maj čuva naše sjećanje na hrabrost i odlučnost onih koji su se prvi u tada porobljenoj Evropi suprotstavili tiraniji i zlu fašističke ideologije. Njihova predanost, žrtva i borba ostavili su trajni pečat našoj istoriji i osigurali da sloboda i demokratija prevladaju nad mržnjom i netolerancijom. Bar, naš grad, dao je nemjerljiv doprinos antifašističkoj borbi, čiji se duh i danas osjeća u našim ulicama i među našim ljudima, a na našoj generaciji je da se čvrsto i nepokolebljivo suprotstavi svakom pokušaju relativizacije i omalovažavanja borbe i vrijednosti koje predstavljaju vertikalu savremenog crnogorskog društva. U isto vrijeme, Dan Evrope nas poziva da slavimo vrijednosti jedinstva, saradnje i mira koje su temelj EU. Kroz teška vremena i izazove, Evropa je pokazala svoju sposobnost da izgradi mostove između naroda promovišući prosperitet, raznolikost i solidarnost. Baš kao što je Bar u prošlosti bio simbol otpora protiv tiranije, tako danas čvrsto zagovaramo put ka članstvu u Evropskoj uniji, kao cilj naše zemlje. U ime Opštine Bar, želim izraziti duboki naklon i zahvalnost svim žrtvama koje su pale da bi mi danas mogli živjeti u slobodi, miru i demokratskom društvu. Neka današnji dan bude podsjetnik na našu obavezu da čuvamo ove vrijednosti i da se zajedno borimo protiv svakog oblika netolerancije, ekstremizma i mržnje", istakao je Raičević.
Atlantski savez: Vizionarski i slobodarski duh nas spaja kao Evropljane
Obilježavanjem Dana Evrope i Dana pobjede nad fašizmom, danas se širom starog kontinenta promoviše vizionarski i slobodarski duh koji nas spaja kao Evropljane, prevazilazeći granice i povezujući nas u demokratiji, raznolikosti i solidarnosti – temeljima na kojima počiva budućnost Crne Gore i Evropske unije, saopštio je Atlantski savez Crne Gore.
"Ovaj značajan datum podsjeća nas na napredak koji smo ostvarili kroz jačanje veza sa Evropskom unijom, kao i na izazove s kojima se suočavamo na evropskom putu. U Atlantskom savezu Crne Gore zbog toga već gotovo dvije decenije promovišemo evropske i transatlantske vrijednosti, i kroz partnerski odnos sa EU i zemljama članicama radimo na unapređivanju bezbjednosnog okvira u našoj zemlji, neophodnog za stvaranje sigurnog okruženja za sve naše građane i ekonomske konkurentnosti naše zemlje.
"U duhu Dana Evrope, Atlantski savez Crne Gore poziva na čvrstu posvećenost vanjskoj politici Evropske unije i evropskim principima na kojima naša zemlja gradi svoju vanjsku i unutrašnju politiku od sticanja nezavisnosti, kako bi se zadržao fokus na završetku procesa evropskih integracija Crne Gore kao jednog od ključnih političkih ciljeva naše zemlje.
"Ostvarenje vizije evropske budućnosti koja obuhvata prosperitet, stabilnost i napredak za sve narode našeg kontinenta podrazumijeva zajednički doprinos svih nas na jačanju demokratskih institucija, promociji ljudskih prava i jednakosti, te regionalne i međunarodne saradnje", navodi se u saopštenju.
Živković: Crna Gora će uskoro ponovo moći s ponosom da kaže da je primjer u regionu
Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope predstavljaju vrijednosti na kojima je sazdana savremena Crna Gora, kazao je predsjednik Demokratske partije socijalista (DPS) Danijel Živković.
"Svjesni smo da jedino njegujući ideju antifašizma i evropskog jedinstva možemo postići željeni napredak za sve svoje građane. Svi građani Crne Gore treba da budu ponosni na činjenicu da je upravo naša država kroz cijelu svoju istoriju branila sve ono što danas slavimo – svoje pravo na slobodu i nezavisnost, njegovanje različitosti i jedinstvo u tim različitostima. To je upravo ono za šta se zalaže i Evropa današnjice – očuvanje ideje mira, suživota, tolerancije i poštovanja drugog i drugačijeg", saopštio je Živković.
"Vjerujem da će Crna Gora uskoro ponovo moći s ponosom da kaže da je primjer u regionu, da će naši potomci na nas, baš kao i mi na naše pretke, biti ponosni na snagu kojom smo očuvali svoje istorijske vrijednosti. Moramo zajednički čuvati tekovine 9. maja, jer samo tako ćemo biti dostojni svoje junačke istorije i evropske budućnosti. U lično ime i u ime Demokratske partije socijalista Crne Gore svim građankama i građanima čestitam 9. maj – Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom", zaključio je predsjednik DPS-a.
Mugoša: Otpor retrogradnim tendencijama i revizionizmu
Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope nas još jednom podsjećaju na važnost jasnog vrjednosnog okvira čijoj konstantnoj afirmaciji moramo biti posvećeni i to bez bilo kakvih ideoloških kalkulacija, kazao je poslanik Socijaldemokrata Boris Mugoša.
"Taj civilizacijski okvir podrazumijeva jasnu državnu unutrašnju i vanjsku politiku usmjerenu na jačanje temeljnih vrijednosti evropske i evroatlanske Crne Gore a to su njen gradjanski i antifašistički kakakter, kao i na otpor retrogradnim tendencijama i revizionizmu", napisao je Mugoša na Iksu.
Nikolić: Postaćemo dio EU samo ako budemo imali jasnu državnu politiku
Dan pobjede nad fašizmom, koji obilježavamo i kao Dan Evrope, uvijek treba da nas podsjeti na žrtve koje je Crna Gora prinijela na oltar antifašističke ideje, kazao je šefa Kluba poslanika Demokratske partije socijalista (DPS) Andrija Nikolić.
"Danas kad svjedočimo novom talasu revizionizma vlasti u Crnoj Gori, imamo istorijsku obavezu da odbranimo antifašističko nasljeđe. Odanost vrijednostima slobode i pripadnost antifašističkoj koaliciji, Crnoj Gori su povratili državno dostojanstvo, koje joj je oduzeto 1918. godine. Čuvajući taj legat, dio Evropske možemo postati samo ako budemo imali jasnu državnu politiku sa neupitnom vrijednosnom pripadnošću Evropi", napisao je Nikolić na Iksu.
Vujović: Herojstvo i žrtve naših predaka ne smiju biti zaboravljeni
Ministarka kulture i medija Tamara Vujović je rekla da je Evropska unija "naše stremljenje, jedini put i krajnje odredište".
"I pored brojnih izazova danas, više nego ikad, odlučno koračamo ka tom cilju, posvećeni suštinskim rezultatima, progresivnim idejama i vrijednostima, ponosni na naše građansko opredjeljenje i antifašističko nasljeđe. Uskoro će se otvoriti vrata za prvu sljedeću članicu evropske porodice - za Crnu Goru. Na nama je da učinimo da se to što prije dogodi. Vjerujemo da zajedno, solidarni, različiti, a ujedinjeni aktivno možemo doprinositi razvoju i rješenjima, stavljajući svoj rad, znanje, snagu u zajedničku korist Evrope i budućnosti slobode i prosperiteta", saopštila je ministarka.
Vujović kaže da je kultura u Evropi prepoznata kao značajan faktor i instrument razvoja i saradnje, koji podstiče demokratizaciju, slobodu izažavanja, inkluziju, pomirenje, afirmiše i promoviše evropske ideje i antifašističke vrijednosti, a Crna Gora, ističe, ima puno pravo da bude ponosna na svoje umjetnike, stvaraoce i kulturno nasljeđe i da našu kulturu učini vidljivom Evropljanima. "Takođe, činimo sve u cilju jačanja pouzdanog novinarstva, nezavisnih i slobodnih medija kako bi crnogorsko medijsko okruženje funkcionisalo po mjeri uređenih evropskih demokratija", dodaje.
"Prilika je da se podsjetimo na vrijednosti mira, stabilnosti, saradnje, jedinstva na kojima počiva EU, na Šumanovu deklaraciju koja se smatra osnivačkim aktom Evropske unije i jedan je od njenih simbola. Tog 9. maja 1950. francuski ministar vanjskih poslova Robert Šuman postavio je kamen temeljac izgradnji evropske porodice koja je bila neophodna kako bi se sačuvao mir. Danas se sjećamo tog 9. maja, ali i onoga 1945.godine, kada su antifašisti pobijedili u Drugom svjetskom ratu.
"Herojstvo i žrtve naših predaka, koji su se borili za slobodu i mir nikad ne smiju biti zaboravljeni. Njihova uvjerenja, ideali, moral, borba, hrabrost i odlučnost su nam putokaz i ponos. Na nama je da dokažemo da nisu uzalud dali živote i da smo dostojni njihove žrtve.
"Apelujemo da se razum, dijalog, mir, poštovanje ljudskih prava što prije vrate na evropski kontinent i u cijeli svijet. Uvijek smo i uvijek ćemo, pružati otpor agresiji, mržnji, nasilju, stradanju, zločinima, fašizmu i svim devijantnim društvenim i ideološkim pojavama.
"Naš put je put slobode, demokratije, multietničnosti, nauke, obrazovanja, kulture, umjetnosti, plemenitosti, vladavine prava i pravičnosti, ali i boljeg standarda i kvaliteta života. Neka naša prošlost bude svjetionik koji nas vodi prema boljoj budućnosti, gdje će poštovanje različitosti biti naša snaga, a saradnja naš put prema napretku. A neka naše jedinstvo bude temelj za izgradnju mirnije, pravednije i solidarnije Evrope i svijeta. Srećan Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom", zaključila je Vuković.
Đurašković: Cetinje simbol nepokolebljivog duha i temelj otpora protiv fašizma
Gradonačelnik Cetinja Nikola Đurašković je, u čestitki povodom Dana Evrope i Dana pobjede nad fašizmom, rekao da je Cetinje simbol nepokolebljivog duha i temelj otpora protiv fašizma.
“Poštovane građanke i građani Cetinja i Crne Gore, sa velikim ponosom i dubokim poštovanjem danas obilježavamo jedan od najznačajnijih datuma evropske i svjetske istorije, 9. maj - Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom. Naš ponosni grad, Prijestonica Cetinje, sa svojom bogatom istorijom i dubokim korijenima prepoznata je kao simbol nepokolebljivog duha i temelj otpora protiv fašizma. Istorijska reputacija kao prve slobodarske teritorije na kojoj je podignut opštenarodni ustanak u ratom zahvaćenoj Evropi, svjedoči o hrabrosti i odlučnosti crnogorskog naroda da se suprotstavi tiraniji i brani slobodu po svaku cijenu, čineći naš grad i zemlju snažnim partnerima u ovom ključnom poduhvatu", saopštio je Đurašković.
"Dok obilježavamo Dan pobjede nad fašizmom, ponosno noseći nasljeđe naše slobodarske istorije, sa posebnim pijetetom se sjećamo miliona nevinih žrtava i odajemo priznanje svima koji su doprinijeli izgradnji moderne Evrope, utemeljene na principima demokratije, tolerancije i mira. U tom smislu, važno je podsjetiti da su ratna dešavanja i potreba za pomirenjem između vodećih sila Evrope, Francuske i Njemačke, bili pokretač za osnivanje Evropske zajednice za ugalj i čelik 1951. godine. Ovim činom, stvorena je preteča Evropske unije i označen početak izgradnje najprosperitetnije zajednice država, čime je Evropa transformisala svoju sudbinu, postajući simbol jedinstva, mira i prosperiteta."
"Danas, dok obilježavamo ove važne događaje kao dio šire evropske porodice koja se zalaže za mir, stabilnost i saradnju među narodima, neka nas njihovo nasljeđe inspiriše da radimo zajedno, ujedinjeni u našoj želji za boljim i pravednijim svijetom, gdje sloboda, demokratija i poštovanje ljudskih prava zauzimaju centralno mjesto. U tom duhu, još jednom svim građankama i građanima čestitam 9. maj, uz želje da nastavimo zajednički da se borimo protiv izazova sa kojima se suočavamo i gradimo mostove razumijevanja, tolerancije i solidarnosti među svim narodima Evrope, kao temelj naše zajedničke budućnosti", zaključio je gradonačelnik Cetinja.
Ibrahimović: Antifašizam je trajna vrijednost Crne Gore
Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope trajni je podsjetnik da se kao društvo uvijek moramo boriti protiv svih oblika fašizacije i čuvati društveni mir, poručio je u čestitki povodom 9. maja predsjednik Bošnjačke stranke Ervin Ibrahimović.
“Vrijednosti kao što su solidarnost, međusobno poštovanje i uvažavanje posebnosti svih naroda, za antifašističku Crnu Goru uvijek trebaju biti neupitne. Fašizam nije ideja oko koje bi se trebalo raspravljati, već se protiv nje snažno boriti i uporno upirati prstom na svaku njegovu pojavu. Mir na evropskom tlu ne smije imati alternativu, sve države EU i njeni kandidati trebaju stati jedna uz drugu, kako bismo zajedno osigurali mir i prosperitetnu budućnost”, kazao je Ibrahimović.
On je istakao da je antifašizam trajna vrijednost Crne Gore.
“Bošnjačka stranka će se uvijek boriti za antifašističke i civilizacijske vrijednosti, trasirajući na taj način put multietničkoj Crnoj Gori ka punopravnom članstvu u EU i obezbjeđivanje evropskog standarda našim građanima , kazao je Ibrahimović.
Martinović: Naša obaveza da gradimo bolju budućnost
Ministarstvo turizma, ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera odlučno podržava napore ka jačanju saradnje i solidarnosti među evropskim državama, a ovaj važan datum slavi zajedničke vrijednosti, raznolikost kultura i bogatstvo našeg kontinenta, saopštio je resorni ministar Vladimir Martinović.
"Naša zemlja se ponosi svojim pejzažima, istorijskim spomenicima i autentičnom kulturom koja privlači posjetioce iz cijelog svijeta i Ministarstvo, upravo kroz promociju održivog turizma, radi na očuvanju ovih dragocjenih resursa za buduće generacije.
"U isto vrijeme, posvećeni smo zaštiti životne sredine, borbi protiv klimatskih promjena, kao i ispunjenju mjerila iz Poglavlja 27 i bržem priključenju Crne Gore Evropskoj uniji (EU). U ovim važnim datumima, sjećamo se i hrabrosti i žrtava koje su dovele do konačne pobjede nad fašizmom, istovremeno ističući važnost zajedničkog rada na očuvanju mira, demokratije i ljudskih prava. Neka nam ovi dani posluže kao podsjetnik da je naša obaveza da gradimo bolju budućnost, utemeljenu na poštovanju različitosti i solidarnosti među narodima", saopštio je Martinović.
Dukaj: Crna Gora u perspektivi kojoj težimo je demokratska, prosperitetna, poželjna i snažna
Crna Gora u perspektivi, kojoj nepokolebljivo težimo, je demokratska, prosperitetna, poželjna i snažna, u svojoj velikoj evropskoj porodici, gdje i pripada, kazao je ministar javne uprave Maraš Dukaj.
"Danas na Dan Evrope sjećamo se Šumanove deklaracije kao presudnog koraka ka ujedinjenoj, mirnoj i snažnoj Evropi. Evropska unija je dokaz da je čak i nakon dva svjetska rata koja su odnijela milione žrtava moguće zajedničkim interesom i univerzalnim principima i vrijednostima prevladati neprijateljstva i podjele i to na dobrobit svih građana", rekao je Dukaj.
Borovinić Bojović: Ponosni što smo dio civilizacije Starog kontinenta
Predsjednica Skupštine Glavnog grada Jelena Borovinić Bojović je, u čestitki građanima Podgorice i Crne Gore povodom Dana Evrope i Dana pobjede nad fašizmom, rekla da treba da budu ponosni na to što svojom kulturom i tradicijom pripadaju civilizaciji Starog kontinenta i prvim redovima antifašističkog fronta.
"Zadovoljstvo mi je što ove godine konačno možemo konstatovati da smo zahvaljujući svom radu i trudu na pravom putu da postanemo i član Evropske unije kao novovremenog saveza evropskih država čije vrijednosti i ciljeve dijelimo. Naravno, još mnogo posla je pred nama i na državnom i na lokalnom nivou. Današnji praznik dobra je prilika da još jednom potvrdimo privrženost evropskim ciljevima i spremnost da ulažemo napor u postizanju standarda koji će nam omogućiti ne samo da budemo član prestižne organizacije kao što je Evropska unija, već i da značajno podignemo kvalitet života naših građana i građanki u svakom smislu", poručila je Borovinić Bojović.
Mi Možemo: Zatrpati ratne sjekire
Građanski pokret Mi Možemo je saopštio da je našem regionu "potrebno zatrpavanje ratnih sjekira i ponovno uspostavljanje duha zajedništva svih ovdašnjih naroda".
"'Da bi zajednica naroda mogla da bude stvorena, prije svega je potrebno suzbiti vjekovno neprijateljstvo između Francuske i Njemačke…”R.Schuman. Moglo bi se reći da ova rečenica predstavlja kamen temeljac u osnivanju Evropske unije. Po ugledu na evropske narode, koji su zakopavanje ratne sjekire uzeli kao nulti momenat za suživot u modernoj evropskoj zajednici, Crnoj Gori prijeko je potreban ovaj civilizacijski iskorak. Ne deklarativno kao do sada, već istinski i suštinski, našem regionu je potrebno zatrpavanje ratnih sjekira i ponovno uspostavljanje duha zajedništva svih ovdašnjih naroda. 'Al’ neće', što bi rekao jedan muzički umjetnik. Ko neće i zašto neće ostavićemo javnosti da sudi".
"Izgleda da političke 'elite' ne cijene prijatnost mira, ljepotu različitosti, uzvišenost tolerancije i prosvjetljenje vladavine prava. Humanost je samo 'dobra' ako zadovolji parametar nacionalizma. Nećemo postati ništa bolji ljudi ulaskom u EU. Nije davno bilo kada smo bili uzdanica Evrope i išli u korak sa istim tim Evropljanima i to ne samo po pitanju manira, poštovanja, kulture. Nije prošlo mnogo od kada su neke ovdašnje patriote raznih prefiksa govorili Evropi kako bi nešto trebalo. U međuvremenu uloge su zamijenjene, Crna Gora postala je marioneta u rukama velikih igrača.
"Svaka žrtva fašizma je zaslužila da počiva u miru, a njihovi potomci život u duhu evropskih vrijednosti i pomirenja. Dan Evrope treba, između ostalog, posmatrati i kao dan pobjede nad fašizmom. Liderima sa javne scene snažno upućujemo apel da u duhu Dana Evrope ne siju mržnju zarad jeftinih političkih poena. Moramo, kao što smo od pamtivijeka znali, zadržati duh izvornih, pravih vrijednosti koje smo kao društvo baštinili. Mi možemo, a vi?", navodi se u saopštenju.
CGO: Talas revizionizma nas kao društvo vraća unazad
Dan Evrope i Dan pobjede nad fašizmom treba da nam služe kao podsjetnik da se kao društvo možemo evropeizovati samo na vrjednosnoj osnovi, jasnim državnim politikama i javnom interesu, kao i na otporu retrogradnim ideologijama, saopštio je Centar za građansko obrazovanje (CGO).
"Ovo je važno naglasiti danas kada svjedočimo neusaglašenosti unutrašnje i spoljne politike vladajuće strukture, ali i talasu revizionizma koji nas kao društvo vraća unazad i ozbiljno šteti dobrosusjedskim odnosima", navodi ta NVO.
Bogdanović: Crna Gora simbol časti i slobode
Boris Bogdanović, Šef Kluba poslanika i generalni sekretar Demokrata Boris Bogdanović je, u čestitki građanima povodom Dana pobjede i Dana Evrope, rekao da je 9. maj jedan od najznačajnijh dana u istoriji Evrope, dan pobjede nad fašizmom, "nad zlom i najvećom prijetnjom" po čovječanstvo, ali i dan ujedinjenja naroda Starog kontinenta i osnivanja "novog poretka koji je jednom za uvijek trasirao put zajedništva, mira i dostojanstva."
"Kako tada, u izazovnim vremenima, tako i dan danas, Crna Gora je na pravom putu, ali i perjanica i simbol časti i slobode. Našu borbu za prosperitet, društvo jednakih šansi, ali i slogu i bratstvo smo nastavili i odlučno hitamo ka krajnjem cilju - punopravnom članstvu u Evropskoj uniji", saopštio je Bogdanović.
"Crna Gora je danas nikada bliže evropskoj porodici naroda, prva sljedeća njena članica, ali i primjer saradnje, solidarnosti i progresa na Zapadnom Balkanu. Svakodnevno, već šest mjeseci, isporučujemo nezamislive rezultate, rezultate kakve prethodne vlade nisu ostvarile za šest godina. Prva sljedeća stanica je IBAR koji ćemo dobiti u julu ove godine. Istorijska šansa je pred nama, a sudbina u našim rukama. Ništa nas neće omesti na tom putu, jer je Crna Gora u predvorju Evropske unije i kuca na njena vrata", poručio je on.
"U nadi da ćemo svake sledeće godine biti bliži članstvu u Evropskoj uniji, a 2028. uz zvuke 'Ode radosti', trijumfalno podići njene zastave, svim našim građankama i građanima još jednom želim srećan 9. maj, Dan pobjede i Dan Evrope", zaključio je Bogdanović.
Popović: Žrtva i predanost predaka vječni izvor inspiracije
Potpredsjednica Skupštine Zdenka Popović kazala je da žrtva i predanost naših predaka ostaju vječni izvor inspiracije za buduće generacije.
“Devetog maja, sa ponosom obilježavamo Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope. Ovaj datum je duboko usađen u istoriji Evrope kao simbol hrabrosti i odlučnosti u borbi za slobodu i demokratiju. Antifašistička borba porobljene Evrope koja je započela 13. jula 1941. godine u Crnoj Gori, završena je velikim trijumfom nad fašizmon 9. maja 1945. godine. Žrtva i predanost naših predaka ostaju vječni izvor inspiracije za buduće generacije", saopštila je ona.
"Osim što slavimo Dan pobjede, takođe obilježavamo i Dan Evrope, čiji počeci sežu u 1950. godinu kada je Robert Šuman predstavio svoju viziju organizovane Evrope. Šumanova deklaracija označila je početak današnje Evropske unije, simbola zajedništva, mira i prosperiteta. Danas, dok odajemo počast onima koji su se borili za našu slobodu i slavimo ideale evropskog jedinstva, neka nam antifašizam i evropske vrijednosti budu motivacija da nastavimo gradimo bolju, srećniju, evropsku budućnost", zaključila je Popović.
Bonus video:
