Odavno se u crnogorskoj politici nije desilo da jedna politička partija svojim djelovanjem nanosi sebi nenadoknadivu štetu kao što to u poslednjih godinu dana u kontinuitetu radi Demokratska partija socijalista Mila Đukanovića. U regionu smo sličnu situaciju imali u kampanji za izbor predsjednika Hrvatske kada je dotadašnja predsjednica i kandidatkinja za još jedan predsjednički mandat Kolinda Grabar-Kitarović svojim gafovima i nezamislivim greškama porazila samu sebe. Skoro pa identično se u Crnoj Gori ponaša Milo Đukanović.
Primjer Radoša Raičevića
Prošle sedmice javnosti se obratio odbornik DPS-a u Skupštini opštine Berane Radoš Raičević. Objavio je da napušta DPS Mila Đukanovića prije svega zbog afirmativnog stava te partije prema neustavnom, nepravednom i diskriminatorskom Zakonu o slobodi vjeroispovijesti. Gospodin Raičević je saopštio i da neće zadržati odbornički mandat iako na to ima pravo. Riječi i djelovanje gospodina Raičevića u javnosti su pokrenuli pitanja odnosa prema DPS-u velikog broja čestitih i dostojanstvenih ljudi, članova i funkcionera te partije kojima je usvajanje Zakona o slobodi vjeroispovijesti bila kap koja je prelila čašu. Mnogi od njih su svoj stav prema partiji u ovom slučaju i ranije javno pokazali učestvovanjem na litijama koje je kao odgovor na usvajanje ovog zakona organizovala crkva. Ali slučaj Radoša Raičevića je važan zbog novine koja otkriva sve slabosti Đukanovićeve partije - otpor prema DPS-u nezaustavljivo se širi unutar samog DPS-a. Više nema te prepreke, ni tog straha koji bi mogao zaustaviti nezadovoljne članove te partije da se javno suprotstave vrhu stranke.
Radoš Raičević je pokazao još jednu vrlinu - vrativši mandat stranci poručio je svima da ga u javnim poslovima zajednice ne zanimaju kalkulacije, otimanja i šibicarenje, već čestita borba za prosvećenu i demokratsku Crnu Goru. Poručio je da je danas u Crnoj Gori sramota biti član DPS-a, pa otud u njegovom govoru i pozivanje na Njegoša: “Svak je rođen da po jednom umre, čast i bruka žive dovijeka.” Raičevićevim čestitim korakom zadivljena je sva Crna Gora.
Žrtvovanje mladih lavova DPS-a
Podmlađivanje kadra DPS-a u jednom momentu predstavljeno je kao inicijativa koja bi za posledicu mogla da ima pozitivnu transformaciju stranke, potom i snažnije usmjerenje ka reformama unutar crnogorske države. Mladi lavovi DPS-a najavljeni su kao nosioci promjena na bolje i kao nužna zamjena za istrošene kadrove koji su tri decenije crnogorsko društvo držali okovanim u starom komunističkom mentalitetu. Ovih dana se pokazuje da uloga mladih lavova nije da budu nosioci promjena, već da ima ko da se žrtvuje kada se u partiji procijeni da je vrijeme za to.
Jedan od primjera za to je poslanik DPS-a Nikola Divanović. Prvo je DPS organizovao desant na Budvu. Potom je u Budvi DPS na svaki zamisliv način pokazao šta znači siledžijsko ponašanje. Po naređenju DPS-a u Budvi prethodnih sedmica su organizovana proizvoljna hapšenja opozicionih funkcionera, brutalno prebijanje građana Budve, a zgrada opštinske uprave držana je pod policijskom opsadom sa zabranom ulaska građanima, zaposlenima i odbornicima. Na kraju svega toga za lažnog predsjednika budvanske opštine instaliran je Nikola Divanović i time je DPS stavio tačku na političke ambicije ovog mladog čovjeka i zapečatio njegovu političku karijeru.
Drugi primjer je poslanik DPS-a Nikola Rakočević. U skupštinskoj raspravi u okviru koje se došlo i do budvanske situacije, poslanik Rakočević je insistirao na argumentu da je 17 veće od 16. Zaboravljajući da je još od Aristotela jasno da se i politika i demokratija manje tiču matematike, a najviše vladavine prava ili kako je Aristotel zapisao “uspostavljanja ustavne vladavine”. I da je vladavina prava preduslov svake matematike. A DPS je u Budvi zgazio upravo vladavinu prava i u tom naletu, nažalost, odlučio da žrtvuje neke od svojih mladih lavova. Odbornik Radoš Raičević iz Berana održao je i mladim lavovima i kompletnom poslaničkom klubu DPS-a lekciju iz politike, prava i etike.
Antizapadnjaštvo Mila Đukanovića
Institucionalno iživljavanje DPS-a prethodnih sedmica u Budvi i siledžijski upad u zgradu budvanske uprave podsjetio je sve crnogorske građane na riječi američke ambasadorke u CG. Kazavši da je izvještaj američkog Fridom hausa u pravom trenutku pokrenuo važna pitanja koja se tiču percepcije opšteg demokratskog nazadovanja CG u poslednje vrijeme, ambasadorka Rajnke je signalizirala da u Vašingtonu više nema nikakve bojazni od posledica razvlašćivanja DPS-a.
Niko spolja neće rušiti DPS niti to treba da se radi. Promjena vlasti u CG je cilj opozicionih političkih stranaka. Ali niko ni u Vašingtonu ni u Briselu nije danas zainteresovan da se DPS-u pruža bilo kakva podrška uoči izbora. Presudni momenat za ovakav stav zapadnih centara bilo je saznanje da je DPS suštinski antizapadnjačka partija čiji način upravljanja Crnom Gorom šteti kredibilitetu onih saveza u kojima je CG član. Posebno alarmantno bilo je hapšenje potpredsjednika Demokrata Dragana Krapovića i sumnjičenje da je on šef nekakve kriminalne organizacije. Ko iole prati crnogorsku politiku zna da je i u životu i u politici g-din Krapović posvećen idealima civilizovane, prosvećene, slobodne i demokratske CG. Jedan je od najboljih gradonačelnika u istoriji Budve. U bavljenju javnim poslovima zajednice striktno se držao slova zakona, imajući uvijek dobro građanina kao cilj svog djelovanja. A u Budvi je prethodnih sedmica branio crnogorski ustav i vladavinu prava baš od udara DPS-a i na ustav i na vladavinu prava.
Slučaj Krapović je akterima na Zapadu simptomatičan prije svega jer otkriva namjeru vrha DPS-a da politički pluralizam neprestano održava na ivici. A to je neoprostiva greška. Održavati vlast prijetnjom hapšenjima opozicionih političara kada se procijeni da su parrtije u čije ime nastupaju dovoljno jake da vas ugroze je nedopustivo. To je kap koja je mnogima na Zapadu prelila čašu antidemokratskog i divljeg djelovanja DPS-a. I koja će, sve su prilike, DPS skupo koštati na izborima.
Labudova pjesma Milovog DPS-a
Razvlašćivanje će biti ključna riječ za razumijevanje crnogorske politike u 2020. Najiskusniji akteri bi rekli da je i vrijeme. Afera “Koverta” javno je ogolila DPS-ov mehanizam kupovine glasova i mandata. Zakonom o slobodi vjeroispovijesti DPS je protiv sebe na ulice izveo desetine hiljada nezadovoljnih građana. Siledžijstvom u Budvi prethodnih sedmica ova partija je demonstrirala da bi se bolje osjećala u džunglama Gvatemale nego u civilizovanom društvu. I zanimljivo, razgradnji DPS-a je, na iznenađenje mnogih a naročito iskusnih članova partije, svojim javnim istupima u poslednje vrijeme najviše doprinio predsjednik partije lično.
Emitujući oholost, udarajući na ona najsnažnija tradicionalna načela crnogorskog čovjeka koja čine temelj crnogorskog identiteta i ne mareći za posledice izrečenog, u kontinuitetu je provocirao strpljenje crnogorskog građanina. Odlučnost crnogorskog građanina da mu na izborima poruči da u Crnoj Gori više neće ići kako on kaže, već kako odluče crnogorski građani je i odgovor na njegov pristup. Ili kako je napisao Njegoš: “Spuštavah se ja na vaše uže, umalo se uže ne pretrže.”
Predugo se slušao i trpio jedan. Momenat je za uvažavanje raznovrsnosti interesa različitih djelova crnogorskog društva. Taj momenat priželjkuju svi, spolja i unutra. Sudeći po neviđenim greškama koje pravi, na taj momenat je spreman i sam Đukanović.
Autor je direktor Društva za istraživanje politike
Bonus video:
