Vremenom ovih gradovi preko svojih „gradskih vlada“ počeli su da obilježavaju granice današnjih država ili pokrajina pridržavajući se starog španskog načela uti possidetis („što si pojedovao imaćeš i dalje“) koje je kao takvo prihvaćeno i u američkom međunarodnom pravu.
Novo Vicekraljevstvo, iako impresivnih dimenzija - s Patagonijom i Malvinskim državama imala je raspon zemlje obima Sjedinjenih država i moglo je samo sebi biti dovoljno, ali je trajalo tek... tridesetak godina. Obuhvatalo je oblasti koje su bile isuviše različite, sa raznorodnim stanovništvom. Uzalud je novo Vicekraljevstvo godinama tragalo za pogodnom političkom formulom - njegovi sastavni djelovi bili su toliko raznorodni da se nakon 1810.godine, kada su veze sa Španijom bile oslabljene, neminovno raspalo na nekoliko država - Argentinu, Boliviju, Paragvaj, Urugvaj i čitav niz novih nacija. Ipak, zamisao je u svakom slučaju bila grandiozna.
Slobodna trgovina
Godina 1777. uzima se i kao prekretnica u privrednom životu Buenos Ajresa (i gradova u unutrašnjosti), najviše zahvaljujući Pravilniku o slobodnoj trgovini iz 1777. odnosno‚ 1778. godine. Ovaj zakon omogućio je znatno otvoreniju, fleksibilniju i slobodniju trgovinu u odnosu na pređašnju. Sada je luka Buenos Ajres imala direktne veze sa lukama u Španiji kao i sa većinom luka u Južnoj i Sjevernoj Americi, bez obaveze da pribavi prethodnu dozvolu. Vicekraljevsto u Limi sada je bilo „zaobiđeno“ a protesti peruanskog vicekralja i žitelja Lime uzaludni.
Uvođenjem novih pravila o trgovini, promet robe kroz luku Buenos Ajres znatno je povećan. Između 1780. i 1800. godine grad je doživio pravi procvat s kojim se mogao uporediti još samo onaj između 1880. i 1910. godine. Tih godina mnogi doseljenici - uglavnom Španci ali i Italijani i Francuzi naseljavaju Buenoj Ajres. U luku su uplovljavali brodovi iz Sjeverne Amerike, kitolovci, ali i oni koji su donosili žitarice. Razvila se živa trgovina, „trgovačke kuće“ postajale su sve veće i veće a bujao je i srednji sloj koji će narednih decenija odrediti i politički život Buenos Ajresa. Koliki je ovaj grad tih godina uživao ugled najbolje govori podatak da su najimućnije španske porodice svoje sinove već u mladalačkim godinama slali u Buenos Ajres kako bi kroz rad u argentinskim „trgovačkim kućama“ stekli poslovni „šlif“. Mnogi od njih kasnije su i zasnovali porodice u Buenos Ajresu, ženeći se kćerkama imućnih trgovaca, da bi kasnije bili i birani za članove gradskih savjeta. Njihovi sinovi kasnije su postajali oficiri, a unuci - kada su se političke prilike stabilizovale, zakupci ogromnih zemljičnih posjeda. Vjernu sliku života Buenos Ajresa tih godina ostavio je i čuveni pisac Aleko Karpentijer koji u svom romanu „Vijek prosvijećenosti“ prati sudbinu tih porodica.
Istovremeno, srednja klasa poprima i aristokratske manire, ali bez predrasuda o porijeklu, „plavoj krvi“. Po tome se ovaj grad jasno odvajao od gradova iz unutrašnjosti, koji su mnogo više polagali na porijeklo odabranih. S vremenom Buenos Ajres se pojavio i kao zaštitnik malih gradova (San Huana, Mendose, Katamarke, La Riohe) koji su do tada bili pod „starateljstvom“ Kordobe, Salte, Asunsiona. Otuda nije čudo što se u Ratu za nezavisnost 1810. godine upravo u Kodobi javila kontrarevolucija, što je Salta oklijevala sa prijemom u Prvu Huntu (skupština). Ipak, Buenos Ajres je ostvario svoj osnovni cilj, postao je „kapija države“, zadržavajući pravo da odluči ko će uću u nju, a ko izaći iz nje.
Kreolci
Tih godina u sve pore društva nezadrživo prodire jedan novi društveni sloj - kreolci, potomci Španaca koji nijesu imali miješanu krv (bar ne prama spoljnom izgledu) i čijih su tri do pet generacija rođeni na američkom tlu. Istorijska istraživanja rađena znatno kasnije, jasno su pokazala da su uglavnom kreolci bili na čelu gradskih savjeta, naročito onih u unutrašnjosti. Bili su to mahom ljudi od akcije, snažno vezani za zemlju u kojoj su rođeni, s velikim aminozitetom prema Špancima koji su ih omalovažavali ili vrijeđali. Najviše zahvaljujući kreolcima, Buenos Ajres je početkom XIX vijeka ubrzo mijenjao gradsku fizionomiju - tada se mogao pohvaliti pozorištima, šetalištem Alameda, sudom Vicekraljevstva. U relativnom kratkom vremenu „vrata prema unutrašnjosti“ stekla su i bogatstvo i nadmoć nad ostalim gradovima što im je obezbjeđivalo i posebno mjesto u okviru španske američke imperije. Ali, Buenos Ajres je morao da prođe i kroz brojna iskušenja.
Godine 1806. britanske snage iskrcale su se na više mjesta u današnjoj Argentini, a posebno snažno uporište imali su na istočnoj obali Rio de la Plate, na obali Urugvaja odakle su napadali grad i čak ga i u jednom trenutku okupirali. Ipak, nacionalna vojska i domoroci, pod komandom Santjaga Linijera, Francuza u španskoj službi uspjeli su da ih izbace iz grada. Naredne, 1807. godine, Britanci su pokušali još jedan napad, ali su tada doživjeli konačan poraz.
Pobjeda Buenos Ajresa nad Britancima uvećala je njegov prestiž kod gradova u unutrašnjosti. Engleski vojnici nijesu bili „žutokljunci“ već borci prvog reda, ali su prvoj invaziji na grad načinili niz strateških grešaka i bili strogo kažnjeni, te su heroizam i oduševljenje naroda i Linijerova hrabrost odnijeli pobjedu. Nakon vojnih uspjeha, gradske vojne jedinice dobile su prikladne uniforme i savremenije naoružanje. Za komandanta je izabran Kornelio Saavedra a odredi su formirani prema zavičajnom porijeklu vojnika, ali bilo je među njima i mulata i crnaca.
Oficirski kor popunjavan je pak iz viših društvenih slojeva - od sinova bogatih trgovaca, zemljoradnika. Ali, kako je za mnoge od njih vojnički život bio jednoličan - sa dugim marševima, vojnim vježbama, napornim manervima, oni su vojnu službu postepeno prepuštali siromašnim kreolcima, zadovoljnim i sa skromnom platom i redovnim sledovanjem. Te jedinice s vremenom su formirale respektabilnu vojnu silu.
Reputaciji Buenos Ajresa, i van granica države Rio de la Plate doprinio je još jedan događaj, do tada nezabilježen u španskoj imeprijalnoj istoriji - svrgavanje kraljevog izaslanika Rafaela de Sobremontea.
U očima običnih Portenjosa, Sobremonte se pokazao kao obična kukavica - slijepo se držao uputstava još iz doba Sevaljosa, da u slučaju napada iz inostranstva prvo brine o kraljevoj imovini kao i imovini drugih lica tako što će pobjeći sa ugrožene teritorije i imovinu skloniti na sigurno mjesto. Sada, nakon uspješneo odbrane Buenos Ajresa, narod je tražio da on bude smijenjen, što je Audiencija i prihvatila - na njegovo mjesto postavljen je Santjago de Linijer, bez prethodnog pristanka španske Krune. Smjena španskog vicekralja bio je dostojan prolog za ključni događaj u povijesti Argentine - Majsku revoluciju.
Ratovi u Evropi
Ratovi koji su se početkom XIX vijeka vodili u Evropi, između Engleske i Španije, Francuske i Engleske, snažno su se odrazili i na Latinsku Ameriku. Dinastija Burbona imala je brojne pristalice u Vicekraljevstvu Rio de la Plate, koji su nerado dočekali uspon francuske dinastije na španski presto. Uz to, španska princeza Karlota, sestra Fernanda VII i žena portugalskog prestolonaslednika, izbjegla je tada, sa portugalskom kraljevskom porodicom u Rio de Ženeiro. Pošto je bila direktna naslednica Fernanda VII, smatrala se pozvanom da upravlja protektoratom nad Vicekraljevstvom Rio de la Plate. Unutrašnju situaciju usložio je i dolazak novog vicekralja španskog pomorca Baltasara de Sisnerosa koji će zamijeniti Linijera. I na kraju vijest koja je sve sablaznila - bonapartisti su okupirali dotad jedino slobodno područje Španije, Andaluziju tako da je poslednji narodni savjet u Španiji u borbi protiv Francuza prestao da vrši funkciju.
Pred Vicekraljevstvom sada su se otvorila brojna pitanja. Šta učiniti? Predati se dinastiji Bonaparte? Ili čekati i vidjeti šta će se dogoditi na bojištu Starog kontinenta?
Bonus video:
