Mogao bi neko doći i ukrasti nam sve što nemamo”, omiljena je strip krilatica dr Luke Rakojevića, teoretičara umjetnosti, koji je nikšićkoj publici u sklopu tribine “Imaginarijum” pokušao približiti devetu umjetnost, kako strip najčešće zovu.
U razgovoru sa Kristinom Radović, autorkom tribine, istoričarkom umjetnosti i urednicom programa u JU “Zahumlje”, Rakojević je govorio ne samo o Alanu Fordu, svetom gralu na jugoslovenskim prostorima, kako je kazao, kada je strip u pitanju, već i o istorijatu stripa u svijetu, ali i u Crnoj Gori i regionu, o značaju “romana u slikama koji se više gleda nego čita”, kako je najavljen u “Politici” tridesetih godina prošlog vijeka, o autorima koji su obilježili devetu umjetnost.
Poredeći Andriju Maurovića, oca jugoslovenskog stripa, kako ga mnogi nazivaju, i Huga Prata, kosmopolitu koji je promijenio svjetsku istoriju stripa, Rakojević je kazao da su obojica bili pustolovi mašte kod kojih preovladavaju mornarske pustolovine i kojima je tačka spajanja bio i Džek London.
“Maurović je želio da ostane zapamćen kao slikar, mada nije imao ni djelić slave u odnosu na slavu koju je dobio kao strip crtač. Bio je ilustrator, karikaturista, slikar, ali je najdublji trag ostavio kao strip crtač”, kazao je Rakojević.
Govoreći o Dušanu Vukotiću, filmskom reditelju, scenaristi, animatoru, crtaču i karikaturisti, koji je 1962. godine dobio “Oskara” za animirani film “Surogat” i bio prvi strani autor koji je dobio najprestižniju nagradu za crtani film, Rakojević je istakao da je riječ o najzanimljivijoj ličnosti naše kulturne istorije XX vijeka, inovatoru koji je “pero oštrio kroz karikaturu i strip i dostigao zenit u Surogatu”. Za film “Igra” dobio je nagradu UNICEF-a, a dobitnik je još 146 nagrada. Podsjetio je da je Vukotić, nakon “Oskara” odbio Volta Diznija da u njegovoj čuvenoj filmskoj industriji uradi TV seriju od 52 epizode, ali da je istu odbio jer nije želio da “razvodni priču” smatrajući da je sve što je imao rekao u to deset minuta, a da bi “prihvatanje ponude bilo banalizacija umjetnosti”.
Nezaobilazno je bilo pominjanje Laza Sredanovića i njegovog stripa “Dikan i Stari Sloveni” koji je crtao za “Politik Zabavnik” od 1969. godine.
“Scenaristi su se mijenjali, ali crtač je ostajao isti. Dikan je maskota Beogradskiog maratona, a urađena je i poštanska markica”, podsjetio je Rakojević.
Istakao je da u Crnoj Gori, kada je strip u pitanju, postoji potencijal, da je aktivno i uspješno dvadesetak autora, da je ove godine krenuo Strip Art Bar festival, kao i da Hercegnovski strip festival iz godine u godinu pomjera granice i taman kada vam se učini da ne može “više i bolje” on dokaže da može.
U skladu sa početkom teksta o stripu, red je isti završiti sa još jednom krilaticom iz Alana Forda.
“Ptice su nestale zato što ih nema, a nema ih zato što su odletjele”.
Projekat “Imaginarijum”, obuhvata niz sesija čija je osnovna tema fenomen slike tretiran kroz razne umjetnosti, a strip i slika je bila tema četvrte sesije.
Bonus video:
