Priča o nastajanju Ligature - vajarskog djela profesora Milivoja Miška Babovića, i njenom putu do postavljanja u novootvorenom studentskom parku Univerziteta Crne Gore (UCG), duga je 30 godina.
Za portal UCG, profesor Babović je ispričao da je ta priča počela na Cetinju, kada je obilježeno 500 godina od štampanja Oktoiha prvoglasnika u štampariji Crnojevića (1494), prvoj državnoj štampariji ne samo među Južnim Slovenima na Balkanu već i u tadašnjoj Evropi. Mala mediteranska zemlja prihvatila je štampu pokretnim slovima, samo oko 40 godina od otkrića Gutenbergove štamparije (1440).
"Tada sam došao na ideju da postavimo slovo u prostoru“, priča Babović o namjeri da svojim radom oda počast spomeniku crnogorske kulture kroz izradu ligature, odnosno prepleta uzastopnih slova po uzoru na primjer iz knjige Oktoih.
"Imao sam ideju i da svaki grad u Crnoj Gori dobije po jedno slovo - početno slovo grada, kao i da put od Podgorice do Cetinja bude obilježen likovno kitnjastim slovima iz knjige Oktoih“, navodi Babović.
Sjajni prepleti, ligature, zasebna kitnjasta slova, mogli bi, smatra on, dobiti i svoje omasovljenje, naći se na promotivnim materijalima, i tako ispričati priču i svima koji dođu u Crnu Goru o našem najznačajnijem kulturnom nasljeđu.
Ligatura koja je postavljena u studentskom parku nastala je uz pomoć radnika štamparije Obod, prije 30 godina. Tada su na osnovu skice Babovića, profesora Fakulteta likovnih umjetnosti, izrezali djelove ligature: dvije spojene ploče, pet metara dužine.
"Dali su mi materijal da to opšijem, ali je trebalo završiti radove kada se podigne. Trebalo je naći nekoga, sponzorisati samo postavljanje, ali tada nije bilo interesovanja. Sama statua je ležala u dvorištu Fakulteta likovne umjetnosti. Kad je lijep dan, studenti su najviše voleli da sjednu na tu skulpturu, kao na klupu. Raspitivali su se za nju i znali su da je to moj rad“, priča sa simpatijom vajar Babović.
Kasnije je, nastavlja priču, izbio požar u zgradi Ruskog poslanstva koje je zahvatilo i dvorište.
"Cetinje je tada bilo pod snijegom, a bagerista koji je čistio dvorište nakon požara nije mogao da zna šta je to. Za nekoga je ona mogla da predstavlja samo gomilu gvožđa. Gurajući je bagerom dosta je deformisao skulpturu. Arhitekta Dragan Spasić je, srećom, bio zadužen za rekonstrukciju zgrade, te se tada zauzeo za skulpturu i organizovao njeno prebacivanje u dvorište Nacionalne centralne biblioteke Crne Gore Đurđe Crnojević i predložio da se tamo postavi. U gradu nijesu htjeli da je postave, a u međuvremenu se nije moglo doći do dozvole da statua bude postavljena u krugu Centralne biblioteke", naveo je Babović.
Prošle godine, javila se inicijativa onih koji su se sjetili zaboravljene skulpture. Ligatura je, kaže Babović, vaskrsla, kao mitska ptica Feniks, iz pepela. Uz saglasnost Nacionalne biblioteke i uz podršku rektora Univerziteta Crne Gore Vladimira Božovića, postavljena je u studentskom parku i dobila svoj puni smisao.
Vajar Babović kaže da se nada da će i druge njegove ideje naići na razumijevanje, naročito u susret sljedećoj godini kada se obilježava 530 godina od štampanja Oktoiha.
Milivoje Miško Babović rođen je 1953. godine u Petnjiku kod Berana. Godine 1979. diplomirao na Vajarskom odsjeku Fakulteta likovnih umjetnosti Beograd u klasi profesora Nikole Jankovića. Četiri godine kasnije magistrirao je na istom odsjeku u klasi profesora Vojina Stojića. Član je Udruženja likovnih umjetnosti Crne Gore. Svoj radni vijek je proveo kao redovni profesor Fakulteta likovnih umjetnosti na Cetinju. Dobitnik je velikog broja nagrada i priznanja.
Bonus video:
