Kroz hemiju i kroz umjetnost, istražujemo se i tražimo, gubimo se i iznova pronalazimo, u svjetlosti boje i urednosti i utješnosti geometrizma, što je na slikarskim platnima profesora hemije i slikara Vlatka Kastratovića uočila i istoričarka umjetnosti Sandra Despotović, kustoskinje njegove izložbe koja je otvorena u utorak u Spomen-domu “Stefan Mitrov Ljubiša” u Budvi.
Postavka u organizaciji JU Muzeji i galerije Budve publici predstavlja Kastratovićevu viziju izraženu kroz apstrakciju geometrijskom oblika i raznolik spektar boja...
“Umjetnik i profesor hemije Vlatko Kastratović u potrazi je za sofisticiranim postojanjem koje uokviruje jednostavnost i jasnost. Svaki oblik je atom u kontaktu sa ostalim atomima i elementima. Ti kontakti, fuzije i fizije ga neminovno mijenjaju. Hemija ove promjene empirijski i dokazuje, umjetnost ih prikazuje, prikazuje ih kao boje zatočene u linijama, čije cjeline/predstave nisu daleko od onih predstava vidljivih i nevidljivih djelova univerzuma, u kojem (ili kojima) i pored očiglednosti i dokazivosti nama poznatih zakona postoje i misterije koje nas pomjeraju bez našeg svjesnog upliva, razgrađuju nas, ponovo grade i umnožavaju, umjetnost ih kristalizuje i materijalizuje i u našoj mašti. Osvjetljava nam svijet ispod mikroskopa ili iznad sfera do kojih dopire naše oko”, kazala je Despotović na otvaranju.
Izložbu je zvanično otvorila književnica Milica Kralj koja je primijetila da je prvo osjećanje koje obuzme posmatrača smirenje, a zatim ushićenje i ozarenost kao da iz svake figure: trouglova, kvadrata, krugova, pravih i lelujavih linija..., struji neverovatna čista energija koja pročišćava i dušu i tijelo, a čija silina označava prevlast imaginacije i domaštavanja - prevlast unutrašnjih svjetova koji izviru iz umjetnikove duše.
“Prvi pogled na slike Vlatka Kastratovića izaziva istovremeno i nevjericu i čuđenje i zapitanost otkuda izvire taj začudni koloplet čistih geometrijskih oblika i jarkih zrelih boja koje se rascvjetavaju u bezbroj arabesknih šara; u ono začudno obilje varijativnih mogućnosti interpretacije, odnosno ‘otvaranje slike’ i odgonetanje i njenog sadržaja i značenjskog potencijala”, rekla je Kralj obraćajući se prisutnima.
Iako po zvanju hemičar, vanredni profesor na Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta Crne Gore, Kastratović slika za sebe i zarad sebe, a u razgovoru za “Vijesti” kazao je da u laboratoriji i pred slikarskim platnom jednako uživa, te da na tim mjestima može da provede mnogo vremena, a da se ne umori.
“Sa svakom slikom je drugačije, a kako vrijeme prolazi i slike polako počinju da pričaju drugu priču. Često to bude nešto drugačije od zamišljenog... Svakako, u meni uvijek prevladava želja da se nešto kaže i da posmatrač nešto osjeti, najčešće je to da slika isijava toplinu, pozitivne vibracije, da izaziva pozitivni doživljaj, razdraganost i veselost”, rekao je Kastratović.
Kralj je posebno istakla raznolikost i neobičnost njegovih djela, ali i iznenađenost koja se osjeti pred slikama.
“Precizno izvedene zamisli urađene su uljem na platnu i jedna su od bitnih karakteristika ovog umjetnika, ali i metaforičnost geometrijskih oblika koji se ređaju u iluzornim nizovima kao na kaleidoskopu. Simbolika svake slike Vlatka Kastratovića, po profesiji hemičara, a po unutrašnjem diktatu - umjetnika, predstavlja svojevrsnu alhemijsku magiju, ono dočaravanje snovidovnih prizora, zaslepljujuće blistavih i sa bojama koje svojom postojanošću manifestuju neprolaznu svjetlost nad lavirintom postojanja. Svaka od pojedinačno precizno prikazanih geometrijskih figura pojedinačna je oznaka simbola koji integrišu osnovu slikareve intelektualističke zamisli koja rezultira osobenim sadržajnim kvalitetom”, ocijenila je Kralj.
Kastratović je otkrio da preciznost postiže koristeći lenjir i šestar, ali nekada i neočekivana pomagala, poput čačkalice ili igle i uporedio dvije sfere svog djelanja...
“U hemiji važe stroga pravila, reakcija nikada neće ići kako ona hoće, sama postavka eksperimenta mora biti tačno definisana, podliježe pravilima, atomi su ograničeni i nema više načina za njihovo shvatanje. Sa druge strane, boja, slika, oblik, platno polja su potpune slobode. I dok eksperiment u laboratoriji može da ostane bez rezultata, eksperiment sa platnom uvijek daje rezultat, manje ili više dobar, što zavisi od posmatrača i tumačenja”, rekao je on i dodao da ga je upravo taj izlazak iz strogih pravila nauke privukao slobodnom prostoru platna i svijetu boja...
Despostović zaključuje da stvaralaštvo Vlatka Kastratovića posmatrača pomjera i vraća u ono vrijeme kada su instinkt, linije i boja imali apsolutnu supremaciju “prisustvujući simbiozi kojoj svi stvaraoci apstraktnog slikarstva teže”...
Bonus video:
