Djelo u kojem kombinuje kontrastne materijale, poigravajući se s relativnošću vremena i trajanja, istovremeno podstičući razmišljanje o raznim situacijama s kojima se kao individue, društvo, ali i čovječanstvo suočavamo, crnogorska vajarka Ivana Radovanović predstaviće u Novom Sadu.
Njena samostalna izložba “O buduće vrijeme, da li si mi tuđe”, čija je kustoskinja Svetlana Mladenov, biće otvorena danas u Kulturnom centru Novog Sada, u galeriji Malog likovnog salona, u 19 časova. Radovanović je ranije “Vijestima” kazala da je njen projekat “O buduće vrijeme, da li si mi tuđe” svojevrstan trag u vremenu, “s obzirom na to da su reljefi preuzeti kao detalj s već izvedene skulpture, dok u prostoru imamo lajv video-zapis koji memoriše i prenosi fizički proces transformacije skulpture i njene neizvjesnosti u jednom širem diskursu”, objasnila je svojevremeno ističući da “voli da izokrene stvari i da ih drži na granici”, a govoreći dalje o svojim djelima, jasno je i na šta misli.
Izložba u Novom Sadu otvorena je za posjetioce do 27. septembra, a sastoji se iz dva segmenta.
“Mobilno-montažna skulptura, obelisk pod nazivom ‘Molitvenik’ (Prayer for Lost Objects) predstavlja simbol Sunca i podsjeća na istorijski kult uzdignutog kamena na kome se “odmara” Sunce nakon zalaska, personifikujući uspravni molitvenik koji spaja nebo i zemlju, ali koji je u ovom slučaju izvrnut i lebdi u prostoru. Kroz formu, metalne ploče su spajane i dovedene su do prepoznatljivog skulptorskog oblika, koji se zatim prepušta vremenu kako bi se dalje razvijao u svom višegodišnjem, dinamičkom i svakako promjenljivom postojanju. Poetika rada se zasniva na procesualnosti i minimalnoj oscilaciji u pravcu degradacije materijala, koja se uočava kasnije i zavisi od uslova ambijenta u kome se skulptura zatekla”, navodi Radovanović u opisu.
Drugi segment postavke je video-zapis koji predstavlja temporalno/prostoran rad koji je rezultat sjećanja na “Sugar Obelisk - Orevuar Montenegro”. U pitanju je mobilno-montažna skulptura visine 8,45 metara, građena od čeličnih kutija i punjena šećerom.
“Obelisk kao slava vječnom svjetlu prirode i spomenik zemaljskoj slavi, upisan je u civilizacijski kod svijesti i moći. S arhitektonikom šećernih kocki (potrošnog, slatkog materijala) nije slučaj građevine koja odolijeva vremenu, već postaje mjesto unutrašnje transformacije. Ovaj rad svjedoči o skulpturi koja fizički reaguje na svoje okruženje - spaja se s okruženjem i gradi sistem međuzavisnih procesa, ukazuje na poruku koliko jesmo dio jednog sistema; nanizanih nedoumica, lomova, podjela, isto tako i izjedeni... Rad upućuje na kontradiktornost naših pobjeda, koje slavimo u jednom civilizacijskom kodu, kao i neprestanu čovjekovu potrebu za otkrivanjem istine i razgolićavanjem stvarnosti koja nas okružuje. Slava u zaslađenom i postepenom nestajanju i ujedno kanonska veza nemirenja s ekspanzivnom prolaznošću i oštećenjima. U ovom slučaju posmatrač je svjedok akcije koja se dešava u jednoj vrsti limba gdje je promjena farsa. Suočenje s upitnim stihom: ‘O buduće vrijeme, da li si mi tuđe’”, ističe Radovanović u najavi i podsjeća da je u pitanju stih iz čuvene poeme “Orevuar Montenegro” Ratka Vujoševića.
Kustoskinja Mladenov je dodala da se “sva ta neprimjetna akcija dešava bez empatije posmatrača. Sugar Obelisk - Orevuar Montenegro simbol je opšte planetarne i geopolitičke sudbine koju i mi ovdje, na rubu Evrope, živimo”.
Mladenov je u svom zapisu istakla da Radovanović, po prvobitnoj vokaciji vajarka, u svom umjetničkom istraživanju ulazi u prošireno polje umjetnosti, te se izražava kroz različite medije i njihova ukrštanja. Bavi se skulpturom, objektima, instalacijama, ambijentalnim postavkama, performansom i umjetničkom akcijom, videom i radom in situ.
“U svojim radovima bavi se pitanjima života i smrti, nastajanjem i nestajanjem, društveno-političkim, sociološko-egzistencijalnim i etičkim. Proces stvaranja, za umjetnicu ima istu važnost kao i proces razgradnje. Mnoge njene skulpture i objekti namjerno bivaju prepušteni uticaju vremena i prirodnih procesa. Umjetnica kamerom bilježi sve te promjene, te se one mogu vidjeti u njenoj video dokumentaciji. Često pribjegava i drastičnijim mjerama: spaljivanju i razbijanju, te pretvaranju prvobitne forme u drugi i drugačiji oblik”, kazala je kustoskinja.
Za Ivanu Radovanović umjetnost je sveprisutna, dodaje Mladenov, te mora biti autonomna djelatnost, a ne u službi različitih društvenih interesa.
“Ona je onaj pokretač i snaga koja nam može osvijetliti put kojim idemo i voditi nas kroz zamršeno i izukrštano polje iskušenja i nedoumica”, poručuje Mladenov.
Izložbu je podržalo Ministarstvo kulture i medija Crne Gore putem javnog konkursa za sufinansiranje projekata iz oblasti likovnog stvaralaštva.
Ivana Radovanović rođena je u Podgorici 1983. godine. Magistrirala je vajarstvo na Fakultetu likovnih umjetnosti (FLU) na Cetinju, u klasi profesora Pavla Pejovića. Doktorirala je na Fakultetu likovnih umjetnosti u Beogradu, u klasi profesora Dušana Petrovića. Radi kao docent na FLU na Cetinje. Kao Fulbrajtova stipendistkinja na post-doktorskom istraživanju boravila je 2019. godine na Univerzitetu St. John’s u Njujorku. Dobitnica je Silvermine Fulbright Art Rezidencije za 2019, New Canaan, CT. Projektom “Čovjek Uomo Human” predstavljala je Crnu Goru na 57. Venecijanskom bijenalu, 2017. godine. Predstavljala je Crnu Goru i za Imago Mundi Highlights/ Art Theorema #1 kojim je otvoren Muzej Imago Mundi, Italija. Odabrana je među 10 umjetnika da učestvuje u Rezidencijalnom programu “ArTwins in Open Spaces” PAFOS 2017 - Evropska prijestnica kulture. Dobitnica je brojnih nagrada, a samostalno je izlagala u Americi, Austriji, Italiji, Crnoj Gori i Srbiji, a učestvovala je i u rezidencijalnim, edukativnim i umjetničkim programima širom Evrope.
Bonus video:
