Bol u stomaku prije ili poslije pražnjenja, pojava dijareje ili zatvora, promjena u konzistenciji stolice uz čest osjećaj nadutosti, neispražnjenosti, pojava sluzi u fecesu i nekada lažni pozivi na veliku nuždu, ukazuju da patite od sindroma nervoznog crijeva.
Ako ste pri tome mladi, a skloni ste lošem raspoloženju i pretjeranoj brizi to povećava vjerovatnoću da imate ovaj poremećaj.
U intervjuu za “Vijesti”, prof dr Ivan Jovanović, gastroenterolog - saradnik PZU Rezidnecija Zdravlja Kerber u Podgorici, a medicinski direktor Euromedika zdravstvenog sistema u Srbiji, sa radnim stažem od više od 25 godina na Klininičkom Centru Srbije – govorio je o navedenom zdravstvenom poremećaju koji se sve češće javlja kod mladje populacije.
* Mnogi s vremena na vrijeme mogu da imaju bol u stomaku i probleme sa pražnjenjem, dakle kako se postavlja dijagnoza sindroma nervoznih crijeva?
- Nekada se ova dijagnoza postavljala isključivanjem organskih razloga tegoba, zbog čega su bile neophodne opsežne i invazivne procedure i pregledi. Od kada se funkcionalne bolesti posmatraju i klasifikuju prema Rimskoj klasifikaciji, dovoljno je postojanje karakterističnih simptoma.
* Da li pacijenti koji imaju sindrom nervoznog crijeva imaju stalne ili povremene simptome?
- Jedan od kriterijuma za postavljanje ove dijagnoze je i da se tegobe javljaju bar jednom nedjeljno u tri meseca. Inače, ovaj sindrom se dijeli u nekoliko podgrupa. Prva je ona u kojoj dominira zatvor, druga u kojoj je pojava dijareje osnovno obelježje, treća je mješoviti tip i četvrtu podgrupu čine stanja i bolesnici koje nije moguće klasifikovati niti u jednu prethodno pomenutu podgrupu.
* Koliko je teško postaviti dijagnozu?
- Uvijek bi trebalo da se vodi računa o prisustvu alarmnih simptoma, kao što su krvarenje iz čmara, neobjašnjen gubitak u tjelesnoj masi, anemija usljed nedostatka gvožđa, pozitivna porodična anamneza obolijevanja od malignih bolesti digestivnog trakta, kao i o godinama starosti…
* Jesu li ovi simptomi i siguran znak nervoznih creva?
- Oni su smjernica da je moguće da postoji organsko oboljenje i da je neophodno dopunsko ispitivanje. Što se tiče uzrasta, sindrom nervoznog crijeva češće se susrijeće kod osoba mlađeg životnog doba, mada to nije isključivo. Uopšteno, češće se javlja kod osoba ženskog pola, mada i tu postoji razlika u zavisnosti od podgrupe. Na primjer, kada je dijareja predominantni podtip sindroma nervoznog creva češće se javlja kod muškaraca dok je zatvor predominantni pod tip češći kod osoba ženskog pola.
* Da li je nekada potrebno pacijenta sa simptomima nervoznog crijeva uputiti na invazivnu dijagnostiku?
- Jeste i tada se obično upućuje na endoskopsko snimanje jednjaka, želuca i debelog crijeva. Procedure koje su poznate kao gastroskopija i kolonoskopija.
* Šta je uzrok pojave sindroma nervoznog crijeva?
- Uzrok se nalazi u više faktora i podrazumijeva poremećaj pokretljivosti crijeva, izrazito osjetljivu regiju stomaka, način na koji mozak opaža i obrađuje signale koji dolaze iz digestivnog trakta, moguće izmjene crevne flore, a nerijetko i određena infekcija, kao što je virusni enterokolitis ili upala divertikuluma, pa nekada i hronične zapaljenske bolesti crijeva prethode nastanku sindroma nervoznog creva. Niti jedan od uzroka nije zajednički za sve i obično se radi o kombinovanom poremećaju specifičnom za određenu osobu.
* Na koje sve načine može da se leči sindrom nervoznog creva?
- Pošto se u osnovi sindroma nalazi bol nastao bilo zbog grča mišića zida creva, ili njihovog preteranog istezanja, onda se u liječenju koriste ljekovi iz grupe selektivnih spazmolitika. Dalja terapija zavisi od podgrupe sindroma. Zatvor zahtijeva izmjenu higijensko dijeteteskih navika, povećan unos vlakana, tečnosti, fizičko vežbanje i određene ljekove koji podstiču crijevno pražnjenje. Probiotici takođe mogu da budu od koristi. Kada se radi o dijareja predominantnom tipu, tada se uz spazmolitike, savjetuje izbjegavanje hrane koja provocira crijevno pražnjenje i hrane za koju sami bolesnici znaju da im može pogoršati stanje. Za ovo stanje postoje i određeni ljekovi, koje kod nas i nije baš jednostavno nabaviti, kao i određeni antibiotici koji se ne resorbuju iz digestivnog trakta. Od značaja su i medikamenti koji smanjuju pojavu nadutosti, gasova...
* Šta ako terapija ne djeluje?
- Tada se može pokušati sa antidepresivima i trankilizerima, jer bar jedna polovina ovih pacijenata ima određeni psihološki profil sa elementima anksioznosti ili depresije. Psihološka potpora nekada je sastavni dio terapije ovih bolesnika. I pored benignog karaktera oboljenja, tegobe mogu biti tako izražene da imaju velikog uticaja na kvalitet života, a često se ponavljaju i mogu da budu provocirane ili pogoršane stresnim situacijama.
