Varhelji optužen da po nalogu Viktora Orbana uljepšava izvještaje o vlasti Aleksandra Vučića

Evropski parlament usvojio je izvještaj u kom se, između ostalog, apeluje na pokretanje nezavisne istrage protiv komesara za proširenje Olivera Varheljija, a u vezi sa njegovim ponašanjem sa zemljama kandidatima za članstvo u EU.

Kako prenosi Nova.rs, pojedini evroparlamentarci su za taj portal naveli da je Varhelji umanjivao neuspjehe Srbije da sprovede reforme, te da je tražio od ljudi koji su u njegovim direktoratima da se uljepšavaju izvještaji o napretku država kandidata.

Na prethodnoj sjednici Evropskog parlamenta ogromnom većinom glasova parlamentarci su podržali usvajanje amandmana kojim se traži pokretanje istrage protiv komesara za proširenje EU Olivera Varheljija. U amandmanu, koji je postao sastavni dio rezolucije, izražava se duboka zabrinutost zbog izvještaja da Varhelji „nastoji namjerno da zaobiđe i potkopa centralni značaj demokratskih reformi i reformi vladavine prava u zemljama pristupnicama EU“.

Evroparlamentarci su tako zatražili od Evropske komisije da pokrene nezavisnu i nepristrasnu istragu o tome da li ponašanje i politike koje sprovodi komesar predstavljaju kršenje Kodeksa ponašanja za članove Komisije i komesarovih obaveza koje ima po ugovoru.

Budući da je i Srbija zemlja kandidat, odnosno država koja pregovara o članstvu u EU, Nova.rs je pitala članove EP da li se ponašanje Varheljija, za koje ga optužuju, odnosi i na Srbiju.

Tonino Picula, poslanik u EP navodi za „Novu“ da je suština zahtjeva za otvaranje istrage protiv Varheljija u sumnji da je „minimizirao neuspjehe Srbije da sprovede adekvatne reforme u pogledu vladavine prava i nezavisnosti institucija, kao i slobode medija, čime se čini kako je pokušao Srbiju dovesti u povoljniji položaj“.

Prema Piculinoj ocjeni, riječ je o tome da su autori amandmana procijenili kako Varhelji u politici proširenja više slijedi agendu Mađarske, odnosno Viktora Orbana, koji je u Vučiću pronašao parnjaka.

"Ne treba zaboraviti kako je to posebno problematično zbog činjenice da su i Orban i Vučić posebno skloni Putinu, koji je pokrenuo agresiju na Ukrajinu", naveo je on.

Klemen Grošelj, evroparlamentarac iz Slovenije, navodi da to ima veze i sa Srbijom, ali prije svega sa Bosnom i Hercegovinom. On kaže da je u Briselu procurio izvještaj iz kog se može pročitati da je Varhelji ignorisao politiku EU i promovisao Viktora Orbana, kao i populiste i krajnju desnicu u EU.

“Kada je riječ o godišnjim izvještajima o napretku, on je od ljudi koji su u njegovim direktoratima tražio da se stvari uljepšavaju. Promovisao je ideju koje su blizu onim političkim snagama o kojima sam govorio (populistima i krajnjoj desnici)”, navodi Grošelj za “Novu”.

On ističe da su se sve više pominjale investicije, a “ništa oko vladavine prava, reforme pravosuđa, ulozi medija u društvu, slobode građana…”.

“To je sve više – manje ignorisao… To nas je podstaklo da podržimo amandman”, dodao je on.

Upitan gdje je tu Srbija, Grošelj navodi da je Varhelji tu sve više viđen kao neka vrsta oficira za vezu između regionalnih lokalnih političara koji su ideološki bliski Orbanu. Inače, poznato je i koliko je predsjednik Srbije Aleksandar Vučić vezan za mađarskog premijera Viktora Orbana, od koga stalno dobija podršku.

“Varhelji je tu neka vrsta oficira za vezu između bliskih političkih snaga na Zapadnom Balkanu i u Mađarskoj. Tu je blizu i naš Janez Janša”, kaže evroparlamentarac iz Slovenije.

Na pitanje kakva je dalja procedura oko istrage, Grošelj odgovara da je to nedefinisano i da Evropska komisija nema obavezu da je sprovede.

“To je sada politički izazov. Ako Komisija ćuti, to vam je politički stav. Ako reaguju, to je opet politički stav. To je za komesara dosta loša politička preporuka. I to je u stvari poruka da većina u Evropskom parlamentu nema povjerenja u komesara Varheljija”, zaključuje on.

Nakon usvajanja amandmana u EP, oglasio se lider SSP Dragan Đilas, koji je rekao da njegova partija snažno podržava inicijativu Evropskog parlamenta da se pokrene istraga protiv evropskog komesara za proširenje Olivera Varheljija.

„SSP je godinama na to upozoravala, bila čak i kritikovana zbog toga što je javno ukazivala i opominjala EU da ne okreće glavu od urušavanja osnovnih načela EU, vrijednosti i principa, naročito vladavine prava i pravne države, slobode medija i slobodnih i demokratskih izbora“, naveo je predsjednik SSP.

Na izjavu Đilasa reagovao je predsednik Aleksandar Vučić, koji je izrazio žaljenje što je „neko iz Srbije“ mogao da podrži tu inicijativu Evropskog parlamenta.

„To je krajnje neodgovorno, ne bih da se miješam u stranačku politiku inače bih vjerovatno rekao mnogo teže stvari“, rekao je Vučić i dodao da je Varhelji „jedan od rijetkih za koga vidite da nije antisrpski orijentisan“.