Novinar Andreas Ernst, odličan poznavalac prilika u zemljama na prostoru bivše Jugoslavije, u komentaru za švajcarski Noje cirher cajtung, osvrće se na pismo 55 „vodećih spoljnih političara SAD, Velike Britanije i Njemačke“ u kojem oni donosiocima odluka o Vašingtonu i Briselu zamjeraju sankcionisanje Prištine, umjesto da pritisnu „Beograd koji se miješa u demokratske procese na Kosovu“. Stvari, međutim, nisu tako jednostavne, smatra Ernst.
Ovo nije takmičenje u ljepoti demokratije
„To što je Zapad sankcionisao Prištinu je novina. Do sada je uvijek bio dovoljan pritisak Vašingtona da natjera kosovske političare da popuste. Ali, Kurti je drugačijeg kalibra. On nije podmitljiv i zato ne može biti ucijenjen. I tvrdoglav je. Kosovo je pod njegovim vođstvom napredovalo. Podjela vlasti je jača nego ranije, sloboda medija veća nego u svim susjednim zemljama, a posebno u Srbiji: Vučić je tu zemlju pretvorio u partijsku državu, a vodeći mediji su voljni propagandni instrumenti.“
„Ali – i to je ključno – sukob oko sjevernog Kosova nije takmičenje u ljepoti demokratije“, piše Ernst. „Radi se o rješavanju pitanja sjevernog Kosova. Formula za to je jasna: u zamjenu za prihvatanje kosovskog sistema i rad u njegovim institucijama, Srbi dobijaju već autonomiju.“
Švajcarski list potom podsjeća da je „upravo to dogovoreno 2013. u sporazumu pod okriljem Evropske unije“. Rezultat tog sporazuma je bio da su se „kosovski Srbi pridružili kosovskom policijskom korpusu, a sudije kosovski Srbi izricale su presude u skladu sa kosovskim zakonima. To je paralelne institucije koje kontroliše Beograd učinilo nepotrebnim ili ih je oslabilo.“
Zajednica – dogovorena, nikad ostvarena
Autor međutim navodi da „nikada nije ostvaren taj suštinski element za integraciju Srba – djelimična autonomija srpske zajednice. Priština odbija da uvede tu sporazumom dogovorenu instituciju, strahujući da će to Beogradu dati trojanskog konja da se infiltrira u mladu državu“.
Pritom treba imati na umu dvije činjenice, piše Noje cirher cajtung: „Prvo, Srbija je definitivno izgubila Kosovo“. Autor tu kratko navodi da su „represivna politika 1990-ih i ratni zločini 1998. i 1999. trajno onemogućili život sa Kosovarima“. Pored toga, „Beograd je izgubio rat protiv NATO 1999. i nije uspio da spriječi otcjepljenje Kosova 2008.“
„Drugo, za 15 godina svoje nezavisnosti, Kosovo nije uspjelo da integriše kosovske Srbe“. To je „herkulovski zadatak“, ocjenjuje autor, jer „velika većina Srba prihvata državu Kosovo samo u onoj mjeri u kojoj to moraju da urade iz pragmatičnih razloga. Priština skoro da nije preduzela korake da to promijeni.“
Kurti ne razumije dijalektiku federalizma
„To nas vraća na Zajednici srpskih opština“ piše autor komentara: „To je jedina šansa da Srbi – upravo zato što će tada biti nezavisniji od Prištine – unaprijede svoj odnos sa državom Kosova. Ali, Kurti ne razumije dijalektiku federalizma. Umjesto toga, on gradi policijske baze na sjeveru Kosova i definiše problem kao pitanje reda i zakona.“
Stoga Andreas Ernst smatra da je „ispravno to što Brisel i Amerikanci vrše pritisak na Prištinu, jer za Zajednicu srpskih opština postoje samo dvije alternative: egzodus Srba (na koji mnogi na Kosovu računaju), ili razmjena teritorija u kojoj bi Preševska dolina naseljena Albancima pripala Kosovu, a sjever Kosova ponovo Srbiji. Ali, tu opciju Zapad odbija.“
Autor na kraju konstatuje da „podnosioci peticije iz Vašingtona, Londona i Berlina treba da podstaknu Kurtija da konačno formira Zajednicu srpskih opština“.
Bonus video:
