Bivši britanski premijer Toni Bler želio je Španiji da ustupi Gibraltar kako bi se njegova vlada dodvorila Evropskoj uniji, otkrio je bivši član njegovog kabineta.
Bivši ministar rada i socijalnog staranja Piter Hejn napisao je u svojim memoarima da je Bler osjećao „prezir“ prema želji mještana Gibraltara da ostanu pod britanskom zastavom i rekao da je Britanija 2002. zamalo predala stjenovitu teritoriju Špancima.
Hejn je u svojim memoarima, koji su objavljeni u ponedjeljak, rekao da je želio da „učini nešto u vezi sa Gibraltarom“, koji je britanska prekomorska teritorija od 1713, čim je u junu 2001. postao ministar za evropska pitanja, prenijeli su britanski mediji.
Odluka se zasnivala na ideji da je „apsurno da Britanci u savremenom dobu imaju koloniju u blizini Španije, gotovo 2.000 milja daleko“.
Njegovi „afrički korijeni“ pomogli su mu da shvati snažna osjećanja koja vladaju tim „malim dijelom Engleske koji neobjašnjivo hoće da se drži Španije“. Britanska vlada je bila duboko zabrinuta zbog povezivanja „pranja novca, utaje poreza, šverca narkotika i kriminala“ sa Gibraltarom, prenio je „Indipendent“.
Madrid se povukao nekoliko sati nakon dogovora
Hejn je osmislio plan po kome bi Britanija i Španija dijelile suverenitet nad ostrvom, uz „maksimalnu samoupravu Gibraltaraca“, koji bi imao ekonomsku podršku Evropske unije.
Bler je tokom leta poslije sastanka sa italijanskim premijerom Silviom Berluskonijem u februaru 2002. „s entuzijazmom“ podržao plan.
Bler mu je rekao u avionu: „Veoma je bitno da za Gibraltar obezbijedimo bolju budućnost, da osiguramo bolji odnos sa Španijom i uklonimo ga (Gibraltar) kao prepreku našim odnosima unutar Evrope“.
Hejn je u knjizi priznao da je postao „omražena figura na Stijeni (Gibraltaru)
Hejn je u knjizi priznao da je postao „omražena figura na Stijeni (Gibraltaru), meta ljutitih protesta i govora, što me vraćalo više od 30 godina unazad, u period kada sam se borio protiv aparthejda u ragbiju i kriketu“.
On optužuje mještane Gibraltara da imaju „šizofreničan“ stav prema svom statusu, jer žele bolje odnose sa Španijom i nove mogućnosti, ali se žestoko protive podjeli suvereniteta.
Hajn je rekao da je 18. aprila 2002. postignut dogovor sa španskom vladom, po kome bi Britanci zadržali kontrolu nad pomorskom bazom na ostrvu, a na Gibrataru bi bio raspisan referendum. Međutim, nekoliko sati pošto je dogovor sklopljen, vlada u Madridu se povukla.
Bonus video:
